سندروم تونل کارپال ، شرایطی است که در آن عصب مدیان هنگام عبور از مچ دست فشرده و متراکم می شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که تونل کارپال در مچ دست شما ملتهب شود. عصب مدیان، ماهیچه هایی را که سبب حرکت انگشت شست می شوند، کنترل می کند. این عصب همچنین اطلاعات مربوط به احساسات انگشت شست و سایر انگشتان را به مغز منتقل می کند. زمانی که عصب مدیان فشرده می شود، می تواند باعث سوزش، بی حسی، درد و یا تیر کشیدن در دست شما شود. احتمال ابتلای زنان به سندروم تونل کارپال بیشتر از مردان است. این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد. اما احتمال ابتلا به آن در افراد بالای 50 سال شایع تر است.
علائم سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال باعث ایجاد احساس سوزش، بی حسی و گاهی درد در دست شما می شود. این علائم همچنین ممکن است گاهی اوقات در ساعد شما احساس شده و یا به بازوی شما کشیده شوند. این روند، به تدریج در طی هفته ها روی می دهند. این علائم معمولاً در انگشت شست، اشاره و انگشت میانی بیشتر احساس می شوند. اما گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که تمام دست شما تحت تاثیر قرار گرفته است.
همچنین ممکن است درد ناشی از این سندروم، بازوی شما را تا قسمت شانه یا بالاتر از گردن درگیر کند. سندروم تونل کارپال می تواند یک دست و یا هر دو دست شما را تحت تاثیر قرار دهد. علائم این سندروم در هنگام شب بدتر می شود و ممکن است خواب شما را مختل کند. آویزان کردن دست خود از رختخواب و یا تکان دادن آن در اطراف تخت، به کاهش درد و سوزن سوزن شدن کمک می کند.
ممکن است شما در طول روز به هیچ وجه متوجه این مشکل نشوید. اما فعالیت های خاصی از قبیل نوشتن و تایپ کردن، تمیز کردن و یا کارهای منزل، می توانند سبب تشدید علائم شوند. با این حال اگر عصب به شدت فشرده شده باشد، ممکن است در طول روز نیز علائم را تجربه کنید. علاوه بر این، در طول این بیماری، دست شما ممکن است احساس ضعف کند و یا انگشتان شما بی حس شوند. همچنین ممکن است متوجه شوید که انجام فعالیت های روزمره مانند نوشتن و یا بستن دکمه ها، به مرور سخت تر می شود.
علل ایجاد کننده سندروم تونل کارپال
عصب مدیان نسبت به فشار بسیار حساس است. اما تا به حال علل ایجاد کننده این بیماری به طور خاص مشخص نشده اند. برخی از مواردی که می تواند خطر ابتلا به سندروم تونل کارپال را افزایش دهد، عبارت اند:
- وجود هر نوع ورم مفاصل در قسمت مچ دست. به ویژه اگر تورم مفصل مچ دست یا تاندون هایی که از طریق تونل کارپال عبور می کنند، وجود داشته باشد.
- تغییرات هورمونی. به عنوان مثال تغییرات هورمونی در دوران بارداری که گاهی اوقات می تواند بر روی بافت های همبند تاثیر گذار باشد و بر عصب دست فشار آورد.
- عدم تولید هورمون کافی غده تیروئید که بعضاً کم کاری تیروئید یا غده تیروئید تحت فشار نامیده می شود.
- دیابت
- شکستگی مچ دست
- ژنهای افراد
- چاقی
- انجام فعالیت های سنگین
- استفاده از ابزارهای دارای ارتعاش
- مصرف برخی از داروها به ویژه داروهای درمان سرطان پستان
روش های تشخیصی سندرم تونل کارپال
معاینه مچ دست
پزشک یا متخصص سلامتی ممکن است از شما بخواهد، علائم خود را توصیف کنید. آن ها نگاهی به دست و مچ دست شما می اندازند تا وضعیت دست شما را ارزیابی کنند. اگر مچ دست به دلیل ورم مفاصل یا تورم تاندون متورم شده است، این می تواند دلیل بروز علائم شما باشد. اگر مدتی از ابتلا به این بیماری گذشته باشد، ممکن است علائم نشان دهنده ی از بین رفتن عضلات در پایه انگشت شست باشد. اگر مشکل شدید باشد، انگشت شست، انگشت اشاره و انگشت میانی ممکن است بی حس شوند.
پزشک ممکن است بر روی عصب مدیان در قسمت کف دست و مچ دست شما ضربه بزند. این آزمایش به آزمایش تینل معروف است. همچنین ممکن است از شما بخواهد که کف دست خود را به سمت ساعد خود خم کنید. به این آزمایش، آزمایش فالن گفته می شود. این آزمایشات می توانند به تشخیص سندروم تونل کارپال کمک کنند، اما قابل اطمینان نیستند. بنابراین ممکن است شما به یکی از تست هایی که در ادامه به آن ها اشاره شده، نیاز داشته باشید.
تست های تشخیصی
گاهی اوقات تشخیص سندروم تونل کارپال ممکن است با شرایط دیگری اشتباه گرفته شود. این شرایط ممکن است شامل فشار بر اعصاب در گردن، ناشی از مشکلات دیسک یا آرتروز باشد. علائم این بیماری می تواند مشابه علائم سندروم تونل کارپال باشد.
آزمایشات هدایت عصبی ممکن است به تشخیص این سندرم کمک کند. همچنین از این آزمایش برای اندازه گیری فشار عصبی نیز استفاده می شود. این آزمایشات به چندین روش قابل انجام هستند. روش معمول این است که یک جریان الکتریکی کوچک از طریق یکی از انگشتان شما عبور داده می شود و واکنش عصب دست شما در حین آن بررسی می شود. برای اندازه گیری سرعت واکنش عصب شما به جریان، الکترود به پوست انگشتان و مچ دست شما متصل می شود.
این آزمایش شدت علائم شما را اندازه گیری نمی کند. اما می تواند مشخص کند که عصب به چه میزان آسیب دیده است. زمانی که عصب آسیب ببیند، سرعت انتقال پیام ها بین انگشت و مچ دست کندتر می شود. اسکن های اولتراسوند گاهی در تشخیص این بیماری استفاده می شوند. زیرا عصب، قبل از تونل کارپال، می تواند متورم شود و این را می توان در اسکن مشاهده کرد. همچنین سونوگرافی می تواند برخی از دلایل سندروم تونل کارپال، از جمله تورم در تاندون ها یا مفاصل را نشان دهد.
درمان سندروم تونل کارپال
درمان های مختلفی برای سندروم تونل کارپال وجود دارد. اما همه ی این درمان ها، برای همه افراد کارآمد نیستند. همه موارد ایجاد کننده این بیماری باعث بوجود آمدن مشکلات طولانی مدت در دست نخواهند شد. ممکن است برخی از افراد بدون هیچ گونه معالجه و درمانی بهبود یابند. اگر دلیل خاصی برای مشکل شما وجود داشته باشد، مانند غده تیروئید غیر فعال و یا آرتریت، ممکن است با درمان این مشکلات، علائم شما نیز بهبود یابند.
پزشک شما در مورد روشهای مختلف درمانی موجود صحبت خواهد کرد. همچنین پزشک در تصمیم گیری برای انتخاب بهترین راه حل، برای این مشکل به شما کمک می کند. اگر شرایط و علائم شدید باشد و در عضلات دست دچار ضعف شوید، لازم است سریعا درمان را شروع کنید.
روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:
استفاده از آتل
استفاده از آتل برای مچ دست، اغلب می تواند کمک کننده باشد. استفاده از آتل به ویژه اگر علائم شما در هنگام شب بدتر شوند، مفید است. یک متخصص کاردرمانی یا فیزیوتراپیست می تواند در مورد انواع مختلف آتل ها به شما توضیح دهد. علاوه بر این، بعضی از درمانگران ممکن است تمرینات مچ دست را توصیه کنند. این تمرینات به جلوگیری از درگیر شدن عصب مدیان در تاندون های مجاور کمک می کند.
استفاده از دارو
تزریق استروئید در بیشتر موارد می تواند مفید باشد. اگرچه ممکن است اثر پس از گذشت چند هفته یا چند ماه از بین برود. تزریق مقدار کمی استروئید به درون تونل کارپال به کاهش تورم کمک می کند. علاوه بر این، تزریق استروئید می تواند به آرتروز مچ دست نیز کمک کند. در هنگام تزریق، ممکن است احساس ناراحت کننده ای داشته باشید. اما این روش می تواند در درمان سندروم تونل کارپال بسیار مفید باشد.
در صورتیکه تزریق استروئید موثر باشد، پزشک ممکن است با برگشت علائم، تزریق را مجددا تکرار کند. اما تزریق مکرر می تواند تاثیر کمتری داشته باشد و یا باعث ایجاد تغییراتی در پوست شود.
انجام عمل جراحی
اگر فشرده سازی عصب مدیان شدید باشد، یا بی حسی و درد با سایر درمان ها بهبود نیابد، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشید. این عمل جراحی به آزادسازی تونل کارپال یا عمل جراحی رفع فشار نیز معروف است. در این عمل، از طریق کاهش فشار بر روی عصب مدیان، درد در دست شما کاهش می یابد. این عمل معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود. همچنین ممکن است از طریق جراحی باز و یا با جراحی از طریق سوراخ انجام شود.
در واقع پزشک شما بهترین روش جراحی را تشخیص می دهد. پس از این عمل جراحی، لازم است که محل جراحی توسط باند پوشیده شود. برای کاهش سفتی و تورم، لازم است که انگشتان دست و بازی خود را به طور مرتب حرکت دهید. این هم چنین می تواند از گرفتگی عصب و تاندون ها در بافت زخم، که پس از عمل تشکیل می شود، جلوگیری کند. بخیه های دست معمولا بین 10 تا 14 روز پس از جراحی خارج می شود.
علائم این سندروم باید کمتر از یک ماه پس از جراحی بهبود یابند. اما در صورتی که به مدت طولانی به این بیماری مبتلا بوده باشید، علائم ممکن است دیرتر از بین بروند. گاهی اوقات عمل جراحی ممکن است بهبودی کامل به همراه نداشته باشد. به ویژه اگر شما دچار ضعف عضلانی یا از دست دادن احساس در دست خود باشید. اما باید درد شما به شدت کاهش پیدا کند.
لازم به ذکر است که باید طی چند هفته اول بعد از عمل، از انجام کارهای سنگین اجتناب کنید. اما شما می توانید فعالیت های سبک تر که باعث ایجاد ناراحتی نمی شوند را انجام دهید. عمل جراحی سندروم تونل کارپال در اکثر افراد موفقیت آمیز است. اما ممکن است عوارض جانبی نیز به دنبال داشته باشد. عوارض جانبی این جراحی شامل عفونت آسیب عصبی یا زخم می باشد.
زندگی با سندروم تونل کارپال
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که به رفع یا جلوگیری از سندرم تونل کارپال، به شما کمک کند. با این وجود یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم برای سلامتی عمومی شما مهم.
کار کردن
اگر فکر می کنید که ممکن است کار شما باعث ایجاد علائم سندروم تونل کارپال شود، لازم است این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. در صورت لزوم ممکن است لازم باشد که در کار و یا تکنیک های انجام آن تغییراتی ایجاد کنید.