آیا تاکنون برای درمان دردهای خفیف یا کاهش تب از تیلنول استفاده کرده اید؟ اگر چنین است از استامینوفن مصرف کرده اید. این اسم عمومی برای داروی تیلنول است. این دارو همچنین تحت بسیاری از نام های تجاری دیگر نیز به فروش می رسد. مصرف استامینوفن می‌تواند عوارض جانبی فراوانی داشته باشد. اگر چه این عوارض در بیشتر افراد رخ می دهد، اما برخی از اثرات آن می تواند جدی باشد. این امر به ویژه در صورتی که بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود، صادق می باشد. در ادامه این مطلب در مورد این دارو و همچنین عوارض جانبی آن و نکات کلیدی در صورت بروز این عوارض و چگونگی اجتناب از آنها توضیح داده شده است.
استامینوفن و نحوه عملکرد آن
شما می توانید برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط از استامینوفن استفاده کنید. این معمولاً شامل درد ناشی از سرماخوردگی، گلو درد، سردرد، درد بدن یا عضله، گرفتگی قاعدگی، آرتروز یا دندان درد است. همچنین می توانید از این دارو برای کاهش تب نیز استفاده کنید. به طور کلی نحوه عملکرد این دارو مشخص نیست. این دارو تورم یا التهاب را کاهش نمی دهد. در عوض تصور می شود که انتشار برخی مواد شیمیایی در مغز شما که باعث احساس درد می شوند را مسدود می کند.
عوارض جانبی داروی استامینوفن
استامینوفن دارای عوارض جانبی است، اما بیشتر افراد آنها را تجربه نمی کنند. بیشتر افراد این دارو را به خوبی تحمل می کنند. اما در موارد نادر برخی افراد نسبت به آن واکنش های آلرژیک نشان می دهند. بیشترین عارضه جانبی استامینوفن آسیب شدید کبدی است. این عارضه معمولاً تنها در هنگام استفاده بیش از حد رخ می دهد.
واکنش آلرژیک
در موارد بسیار نادر برخی از افراد نسبت به استامینوفن واکنش آلرژیک نشان می دهند. اگر بعد از مصرف دارو واکنش های زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید:
- ایجاد مشکل در تنفس یا بلع
- تورم صورت، لبها، گلو یا زبان شما
- کهیر
- خارش شدید
- پوست اندازی یا تاول زدن پوست
آسیب شدید به کبد
آسیب شدید کبدی با استامینوفن ناشی از مصرف زیاد آن است. کبد شما دارو را پردازش کرده و آن را به ماده دیگری تبدیل می کند. اگر مقادیر زیادی استامینوفن مصرف کنید، کبد شما این ماده را بیشتر تولید می کند. هنگامی که مقدار زیادی از آن در بدن وجود داشته باشد، می تواند به کبد شما آسیب برساند. اما اگر این دارو را در دوز توصیه شده مصرف کنید احتمال آسیب دیدن کبد ناشی از این دارو وجود نخواهد داشت. علایم آسیب کبدی شامل موارد زیر است:
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم شما
- درد در ناحیه فوقانی راست شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- تعریق بیش از حد
- پوست رنگ پریده
- کبودی یا خونریزی غیر معمول
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع تیره
اگر شما گمان می کنید که بیش از حد استامینوفن مصرف کرده اید، یا متوجه هر یک از این علائم شدید، لازم است به پزشک مراجعه کنید. اگر می دانید که بیشتر از مقدار توصیه شده دارو استفاده کرده اید، حتی اگر علائمی از آسیب کبدی ندارید به نزدیکترین اورژانس بروید.
چگونه از مصرف بیش از حد استامینوفن جلوگیری کنید؟
مصرف بیش از حد این دارو از آنچه فکر می‌کنید، رایج تر است. به این دلیل که استامینوفن یک داروی رایج در بسیاری از داروهای بدون نسخه است. لازم است که میزان مصرف استامینوفن در یک روز را رعایت کنید. این می تواند خطر استفاده بیش از حد شما را کاهش دهد. استفاده از استامینوفن برای شما ممکن است تحت تأثیر سن یا عادات خاص زندگی شما باشد. آسیب شدید کبدی به احتمال زیاد در موارد زیر رخ می دهد:
- بزرگسالانی که بیش از 3 گرم استامینوفن در طی یک دوره 24 ساعته مصرف کنند
- کودکانی که بیش از پنج دوز در یک دوره 24 ساعت مصرف کنند
افرادی که سابقه بیماری کبدی دارند و داروهای دیگری را که می توانند به کبد آسیب برساند مصرف می کنند، افرادی که روزانه سه یا چند بار نوشیدنی الکلی می‌نوشند حتی اگر استامینوفن را با دوز توصیه شده مصرف کنند، ممکن است به کبد آنها آسیب برساند. قبل از دادن استامینوفن به فرزندان خود برچسب دستورالعملهای آن را مطالعه کنید. دوز مصرفی کودکان معمولاً در نموداری که بر اساس سن و وزن آنها است تعیین می شود. اگر فرزند شما زیر 2 سال است، قبل از دادن استامینوفن با پزشک مشورت کنید. هرگز به کودکان خود استامینوفنی ندهید که برای استفاده بزرگسالان توصیه می شود.
زمانی که استامینوفن در دوزهای صحیح استفاده شود، این دارو یک داروی ایمن و موثر است. استامینوفن معمولاً عوارض جانبی ندارد. با این حال اگر بیش از حد استفاده شود عوارض جانبی می تواند شدید و حتی کشنده باشد. باید بدانید که آیا داروهای دیگری که مصرف می کنید حاوی استامینوفن هستند یا خیر. با این کار شما از حد روزانه خود فراتر نمی روید. اگر استامینوفن بخشی از رژیم دارویی شما از با پزشک خود مشورت کنید تا حد مناسب و ایمن را برای شما مشخص کند.