در دنیای ایمپلنت های دندانی، دو نوع قدرتمند تیتانیوم و زیرکونیا وجود دارد که در رقابت با هم جهت کسب جایگاه اول هستند. تیتانیوم و زیرکونیا دو نوع عمده تشکیل دهنده ایمپلنت های دندانی مدرن می باشد که هر کدام جوانب مثبت و منفی دارد که سبب می شود برخی یک نوع را بر دیگری ترجیح دهند. مشخصا کدام مورد بهتر از دیگری است؟ مسئله ای که به طور ویژه در ادامه، آن را شرح خواهیم داد.
ایمپلنت های دندانی تیتانیومی
تیتانیوم که نوعی فلز است به دلیل خاصیت جوش خوردگی مناسب آن با استخوان فک انسان، اغلب به عنوان ایمپلنت دندانی به کار می رود. برای دهه های طولانی از آن استفاده شده است و چون بسیار مستحکم و کم وزن هست، جراحان جهت اعمال جراحی لگن و زانو از آن استفاده می کنند. با این حال تیتانیوم جوانب مثبت و منفی دارد.
مزایای ایمپلنت های دندانی تیتانیومی
مزایای این نوع ایمپلنت ها واضح است به همین دلیل است که اغلب ایمپلنت های دندانی از تیتانیوم ساخته شده است.
جنبه های ایمپلنتهای دندانی تیتانیومی به طور مختصر عبارتند از:
- میزان موفقیت 95 درصدی
- ماندگاری طولانی ( 30 سال یا بیشتر)
- استحکام و مقاوم بودن در عین کم وزنی
معایب ایمپلنت های دندانی تیتانیومی
استفاده از تیتانیوم برای ایمپلنت های دندانی خطرات و عوارض جانبی مهمی دارد.
از جمله عوارض مهم عبارتند از :
- مداخله با بیماری های خود ایمنی
- سمیت گالوانیکی (طعم فلزی، احساس تخلیه الکتریکی نزدیک سایر فلرات، بی خوابی مزمن)
- واکنش آلرژیک به تیتانیوم
مختصری درباره آلرژی به تیتانیوم
امکان بروز واکنش آلرژیک در تیتانیوم، هر چند به طور نادر، وجود دارد در حالی که هیچ گونه واکنش آلرژیکی نسبت به زیرکونیا به ثبت نرسیده است. در حقیقت این واکنش آلرژیک به خاطر آلرژی به فلز نیکل موجود در آلیاژ تیتانیوم می باشد.
آزمایش ملیسا (MELISA)
اگر شما اغلب اوقات دچار واکنش های آلرژیک می شوید بهتر است تحت آزمایش ملیسا (MELISA) قرار بگیرید که یک آزمایش خونی جهت تشخیص آلرژی نسبت به فلزات است. بعد از گرفتن نمونه خون و ارسال آن به آزمایشگاه، جواب نهایی معمولا 48 ساعت بعد قابل دریافت است. از هر 10 ایمپلنت های دندانی تیتانیومی، 9 مورد آن موفقیت آمیز است و تا اخر عمر ماندگاری دارد. با این وجود اگر شما مبتلا به بیماری خودایمنی و آلرژی تیتانیومی باشید، این ایمپلنت ها برای شما کارایی نخواهند داشت.
ایمپلنت های دندانی زیرکونیا
ایمپلنت های دندانی زیرکونیا اگر چه در حد ایمپلنت های تیتانیومی کاربرد ندارند اما هنوز هم انتخاب قابل قبولی است. اثرات طولانی مدت آن به خاطر عدم کاربرد به تعداد کافی، مشخص نیست. صنعت دندانپزشکی آمریکا و اروپا به ترتیب از سالهای 2007 و 1980 شروع به استفاده از این ایمپلنت کرده اند. زیرکونیا ماده ای کریستالی و بدون فلز است و بر خلاف تیتانیوم که از سه قسمت تشکیل شده است، یک تکه می باشد و داخل استخوان فک جایگذاری می شود.
مزایای ایمپلنت های دندانی زیرکونیا
اگرچه زیرکونیا در برابر سایر ایمپلنت ها شکست خورده محسوب می شود ولی همچنان دارای مزایایی می باشد.
برخی از آن عبارتند از:
- عدم آلرژی به فلزات
- سهولت کاشت و مدت کم انجام آن به خاطر یک تکه بودن
- زیبایی
معایب ایمپلنت های دندانی زیرکونیا
معایب ایمپلنت های دندانی زیرکونیا باعث عدم استفاده دندانپزشکان از این ایمپلنت ها می شود.
معایب اصلی آن عبارتند از :
- گرانی آن نسبت به تیتانیوم
- عدم اثبات ماندگاری آن
ایمپلنت های دندانی زیرکونیا فاقد مواد آلرژیک هستند و طبیعی به نظر می رسند ولی بسیار گران تر از نوع تیتانیومی است درحالی که ممکن است ماندگاری طولانی نداشته باشند.
کدام یک از ایمپلنت های دندانی را باید انتخاب کنید؟
هر دو نوع ایمپلنت دندانی تیتانیوم و زیر کونیا جوانب مثبت و منفی دارد، پس چگونه باید تشخیص دهید که کدام ایمپلنت را انتخاب کنید؟
هزینه
زیرکونیا معمولا بسیار گران تر از تیتانیوم است، به این معنی که مقداری از این هزینه می تواند به شما برگردد. ایمپلنت دندانی تیتانیوم ارزان تر از ایمپلنت های زیرکونیا می باشد.
یکپارچگی با استخوان
مرحله ای که ایمپلنت به استخوان فک جوش می خورد و همانند دندان طبیعی تثبیت می شود. ایمپلنت زیرکونیا و تیتانیومی هر دو دارای سازگاری زیستی هستند و به خوبی به استخوان فک جوش می‌خورند. طول عمر ایمپلنت تیتانیومی فراتر از 20 سال برآورد می‌شود در حالی که طول عمر زیرکونیا هنوز مشخص نیست و شواهد کافی بلند مدت در مورد آن وجود ندارد. ایمپلنت های دندانی زیرکونیا به دلیل شکنندگی شناخته شده هستند اگر چه همیشه این گونه نیست.
جایگذاری
ایمپلنت های زیرکونیا و تیتانیوم هر دو از سه قسمت اصلی ایمپلنت، اباتمنت و تاج تشکیل می شود که در تیتانیوم هر سه قسمت مجزا از هم است که هر قطعه در زمان های جداگانه ای جایگذاری می شود. ایمپلنت ها می توانند به طور عمقی تر در استخوان فک جایگذاری شود که سبب ثبات بیشتر آن می شود .
در ایمپلنت های زیرکونیا سه قسمت اصلی، همه متصل به هم و یک تکه هستند و روند انجام کار شامل جایگذاری فقط یک قطعه در استخوان فک می باشد و به همین دلیل به طور کامل در زیر لثه قرار نگرفته و جایگذاری را برای دندانپزشک سخت می کند.
زیبایی
ایمپلنت های تیتانیومی بسیار مقاوم و با دوام هستند اما به خاطر ایجاد لکه خاکستری در زیر لثه یا طول لبه دندان، بسیاری از بیماران به خاطر عدم زیبایی از آن ناراضی هستند. زیرکونیا به دلیل رنگ واقعی و ظاهر طبیعی شناخته شده است و دقیقا همین نکته سبب افزایش فروش آن می شود.
استحکام
ایمپلنت تیتانیوم بسیار قوی تر، بادوام تر و ماندگارتر از نوع زیرکونیا است و زیرکونیا کشسانی کمتری دارد که می تواند بسیار به آسانی بشکند.
ایمنی
هر دو نوع ایمپلنت دارای سازگاری زیستی هستند و سازمان جهانی غذا و دارو ایمنی آنها را برای استفاده در ایمپلنت دندانی تایید کرده است. عارضه تیتانیوم، ظهور آلیاژ تیتانیوم در جریان خون است اما مطالعات 50 سال اخیر نشانگر هیچگونه عوارضی از آن نبوده است البته باید خاطر نشان کرد که امکان بروز آلرژی فلزی وجود دارد. در سمت مقابل، زیرکونیا در جریان خون یافت نمی شود و خاصیت آلرژی زایی کمی دارد.
جایگذاری همه دندان ها یا قوس دندانی
در صورتی که می‌خواهید برای همه دندان ها یا تمامی دندان‌های قوس دندانی ایمپلنت جایگذاری کنید ایمپلنت تیتانیومی گزینه بهتری است. چرا که ایمپلنت تیتانیومی طراحی چند تکه ای دارد و دندانپزشک آزادی بیشتری برای ایجاد تغییرات جزئی در ایمپلنت دارد.
روند ایجاد تغییرات جزئی و زاویه دادن به آن در زیرکونیا به دلیل یک تکه و ثابت بودن ایمپلنت بسیار سخت می باشد. بسیاری از مردم ایمپلنت تیتانیوم را به خاطر ارزانی، جراحی کوتاه تر، فقدان مواد آلرژیک و ظاهر طبیعی به عنوان بهترین گزینه انتخاب می کنند.
خلاصه
انتخاب بین تیتانیوم و زیرکونیا به شما، دندانپزشک و شرایط شما بستگی دارد. اغلب مردم زیرکونیا را انتخاب می کنند ولی بسیاری نیز به خاطر ماندگاری طولانی، تیتانیوم را انتخاب می کنند. تصمیم نهایی جهت انتخاب نوع مناسب ایمپلنت بر عهده شماست.