سوراخ یا دخمه های لوزه، بخشی طبیعی از آناتومی فرد است. با این حال، این سوراخ های پشت گلو می توانند باکتری ها را به دام بیندازند و با ذرات غذا، مخاط و سایر بقایا مسدود شوند.
برخی شرایط و موقعیت هایی که بر روی حفره های لوزه ها تاثیر می گذارند باعث التهاب، گلودرد و سایر علائم آزار دهنده می شوند. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله درباره آنها و کارهایی که باید انجام دهید بیشتر می آموزید.
حفره های لوزه ها چیست؟
لوزه ها سازه هایی شبیه غده در پشت گلو حاوی سلول هایی به نام لنفوسیت ها هستند که به مبارزه و محافظت از بدن در برابر عفونت کمک می کنند. لوزه ها با به دام انداختن باکتری ها و ویروس هایی که از طریق گلو وارد می شوند یاعث توقف آنها قبل از رسیدن به سایر قسمت های بدن می شوند. حفره های موجود در لوزه ها می توانند سیستم ایمنی بدن را از آنچه فرد از طریق دهان خود بلعیده است مطلع سازند، اما لوزه ها به دلیل نقش آنها در مقابله با باکتری ها و ویروس ها در معرض عفونت نیز قرار دارند. اگر لوزه ها متورم شوند در این صورت التهاب، آوار یا تشکیل بافت اسکار به دلیل بیماری دیگر سوراخ ها را مسدود می کند.
علل
شرایط مختلفی بر سوراخ های لوزه ها تاثیر می گذارد و فرد را در معرض خطر عفونت قرار دهد، از جمله:
ورم لوزه
ورم لوزه هنگام التهاب لوزه ها اتفاق می افتد که به طور معمول به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی است. هم کودکان و هم بزرگسالان به التهاب لوزه مبتلا می شوند هرچند که بیشتر در کودکان بروز می کند. یک فرد مبتلا به التهاب لوزه تورم غدد را در گردن خود احساس می کند. علائم دیگر التهاب لوزه شامل موارد زیر است:
گلو درد
درد هنگام بلع
سردرد
تب
حالت تهوع
استفراغ
بوی بد دهان
دل درد
خستگی
احساس ناراحتی
گلودرد
گلودرد، عفونت گلو و لوزه ها به طور معمول در کودکان رخ می دهد. فرد در اثر تماس با باکتری های استرپتوکوک گروه A دچار گلودرد استرپتوکوکی می شود. استرپتوکوک عفونی است و در سرفه و عطسه از طریق میکروب ها منتقل می شود، همچنین افراد در اثر تماس با زخم های باز پوست فرد آلوده به گلودرد مبتلا می شوند. علائم استرپتوکوک گلو شامل موارد زیر است:
گلو دردناک و خراشیده
درد هنگام بلع
لوزه های متورم که قرمز رنگ با رگه های چرک است
تورم غدد لنفاوی گردن
لکه های قرمز در سقف دهان
تب
علائم کمتر شایع عبارتند از:
سردرد
دل درد
حالت تهوع
بثورات
مونونوکلئوز
مونونوکلئوز یا مونو، بیماری دیگری است که باعث التهاب سوراخ های لوزه می شود. علائم مونو شامل:
گلو درد
لوزه های متورم همراه با چرک
خستگی
تب
بثورات
سردرد
بدن درد
تورم غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا هر دو
کمتر معمول تورم کبد یا طحال است
مونو عفونی است و رایج ترین منبع عفونت در بزرگسالان جوان از جمله نوجوانان و به ویژه دانشجویان است. شایع ترین علت بروز مونونوکلئوز عفونی انتقال ویروس اپشتین بار از فردی به فرد دیگر است. با این حال، برخی از انواع ویروس دیگر نیز باعث بروز آن می شوند. بعد از ابتلای فرد به ویروس اپشتین بار علائم حدود 4 تا 6 هفته طول می کشد.
بهداشت ضعیف دهان و دندان
اگر فردی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکند تجمع باکتری باعث ایجاد عفونت در لوزه ها می شود. علائم بهداشت ضعیف دهان عبارتند از:
بوی بد دهان
پلاک روی دندان ها
پوشش روی زبان
بیشتر بخوانید:غذاهای مفید برای باکتری های سالم روده
سنگ لوزه
سنگ لوزه هنگامی که بقایایی مانند غذا، سلول های مرده یا باکتری ها در حفره های لوزه ها گیر کرده و کلسیم شوند و سنگ های سخت تشکیل دهند ایجاد می شود. افرادی که دچار التهاب مزمن در لوزه های خود هستند یا افرادی که دوره های تکراری التهاب لوزه ها را تجربه می کنند در معرض ابتلا به سنگ لوزه ها قرار دارند. برخی اوقات سنگ های لوزه رشد می کنند و باعث ایجاد سوراخ در لوزه ها و طولانی شدن عفونت می شوند. علائم سنگ لوزه شامل موارد زیر است:
گلو درد
بوی بد دهان
بقایای سفید قابل مشاهده در پشت گلو
مشکل در بلعیدن
درد در گوش
سرفه مداوم
برای بسیاری از افراد سنگ لوزه هیچ علائمی ندارد و نیازی به درمان آن نیست.
سرطان دهان و لوزه
در موارد نادر افراد سوراخ های لوزه ها را به سرطان دهان وصل می کنند که بر لوزه های فرد تاثیر می گذارد. علائم و نشانه های سرطان دهان عبارتند از:
زخمی که در پشت دهان ظاهر شده و بهبود نمی یابد
یک لوزه بزرگتر از دیگری است
گلودردی که بهبود نمی یابد
درد دهان و گوش
درد هنگام بلع
یک توده در گردن
خون در بزاق
بوی بد دهان
درمان
اگرچه پزشک سوراخ های لوزه ها را درمان نمی کند، اما لازم است علت اصلی بروز هرگونه علائم را برطرف کند. درمان به مشکل اساسی بروز آن بستگی دارد، مانند:
ورم لوزه
فرد مبتلا به ورم لوزه لزوما به درمان نیاز ندارد زیرا بدن برخی اوقات به تنهایی با عفونت مقابله می کند. یک پزشک ممکن است نوشیدن مایعات فراوان، استراحت و مصرف مسکن بدون نسخه را برای به حداقل رساندن ناراحتی توصیه کند. اگر علائم بیش از 3 تا 4 روز ادامه داشته باشد یا تشدید شود فرد باید به پزشک مراجعه کند، همچنین ممکن است پزشک در صورت لزوم آزمایش عفونت استرپتوکوکی را انجام داده و آنتی بیوتیک یا سایر داروها را تجویز کند.
گلودرد
اگر شخصی فکر می کند گلودرد استرپتوکوک دارد باید به پزشک مراجعه کند. یک پزشک گلو را معاینه می کند و یک سواب گلو را برای بررسی باکتری ها انجام می دهد. گلودرد برای درمان عفونت به آنتی بیوتیک نیاز دارد، بنابراین بعدا مشکلی ایجاد نمی کند. علاوه بر این، آنتی بیوتیک ها به کاهش علائم و جلوگیری از شیوع عفونت به افراد دیگر کمک می کنند.
بیشتر بخوانید:کارهایی که در هنگام دوش گرفتن نباید انجام داد!
مونونوکلئوز
درمان مونو بسته به شدت آن متفاوت است. اگر اندام های فرد ملتهب شده باشد پزشک درمانی را برای هدف قرار دادن این علائم تجویز می کند. یک فرد مونو نیز باید:
با نوشیدن مقدار زیادی آب و سایر مایعات شفاف هیدراته بمانید
هر چقدر لازم باشد استراحت کنید
برای کاهش تب و کنترل درد از داروهای بدون نسخه استفاده کنید
پزشکان درمان مونو با آنتی بیوتیک های پنی سیلین مانند آمپی سیلین یا آموکسی سیلین را توصیه نمی کنند. اگر طحال فرد به دلیل مونو بزرگ شود باید از ورزش های تماسی یا سایر فعالیت های بدنی شدید خودداری کند زیرا انجام ورزش شدید باعث پارگی طحال می شود.
بهداشت ضعیف دهان و دندان
افراد می توانند اقدامات مربوط به رعایت بهداشت دهان و دندان خود را با استفاده از موارد زیر بهبود بخشند:
حداقل 2 بار در روز مسواک زدن
استفاده از نخ دندان هر روز
نوشیدن مقدار زیادی آب
استفاده از دهان شویه ضدباکتری
قطع سیگار
سنگ لوزه
درمان سنگ لوزه به اندازه سنگ ها و علائم آنها بستگی دارد. سنگ های کوچکتر را اغلب می توان با غرغره آب نمک جدا کرد. در صورت عدم موفقیت فردی با مشورت با پزشک از لیزر یا امواج صوتی برای خارج کردن سنگ ها استفاده می کند. اگر سنگ ها بزرگ و برداشتن آنها سخت باشد پزشک گزینه جراحی را توصیه می کند. برخی اوقات استفاده از آنتی بیوتیک برای درمان سنگ های لوزه و عوارض جانبی آنها مفید است به ویژه اگر باعث عفونت شوند.
سرطان دهان و لوزه
درمان سرطان دهان و لوزه به نوع سرطان، مرحله آن در تشخیص و شیوع آن بستگی دارد. درمان شامل جراحی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی یا گاهی بیش از یکی از این موارد باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالی که سوراخ های لوزه ها طبیعی است تجمع بقایا یا عفونت باکتریایی یا ویروسی در لوزه ها مشکلاتی پیرامون سلامتی ایجاد می کند. بهترین راه برای کاهش خطر عوارض ناشی از حفره های لوزه ها رعایت بهداشت دهان و دندان، عدم استعمال دخانیات و شستن مکرر دست ها است.
مترجم: الهه زارعی