در دهه گذشته، زیست شناسان بسیاری از پیچیدگی های چگونگی رشد مو و چگونگی از دست دادن آن در شرایطی مانند طاسی و آلوپسی آره آتا را از هم جدا کرده اند.
در این ویژگی ویژه، آخرین اکتشافات و درمان‌ها را بررسی می‌کنیم و از کارشناسان می‌پرسیم که آیا می‌توان در وهله اول از ریزش مو جلوگیری میکند؟
طبق گفته انجمن پوست آمریکا، ریزش روزانه بین 50 تا 100 تار مو از سرشان کاملا طبیعی است.
جدیدترین علم در مورد علل، درمان و پیشگیری
با این حال، ریزش بیش از حد مو که باعث نازک شدن تدریجی موها، لکه های طاس یا حتی ریزش کامل مو می شود، می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
دلایل مختلفی برای ریزش مو وجود دارد. این شامل:
عوامل استرس زا مانند یک بیماری طولانی مدت، از دست دادن شغل یا سوگواری – این نوع ریزش مو به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته می شود.
برخی از داروها، از جمله داروهای ضد افسردگی، بتا بلوکرها، لوودوپا و داروهای شیمی درمانی
بیماری هایی مانند اختلالات تیروئید، عدم تعادل هورمون های جنسی، یا کمبود پروتئین، آهن، روی یا بیوتین در رژیم غذایی، به عنوان مثال:
خودایمنی، که می تواند باعث ریزش مو به صورت یک یا چند تکه کوچک روی پوست سر، ابروها یا مژه ها شود – این به عنوان آلوپسی آره آتا شناخته می شود.
مدل موهای تنگ که فولیکول های مو را تحت فشار قرار می دهد، که به عنوان آلوپسی ضربه ای یا کششی شناخته می شود.
ترکیبی از ژنتیک، هورمون های مردانه و افزایش سن که به عنوان ریزش موی الگو یا آلوپسی آندروژنتیک شناخته می شود. این می تواند هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار دهد.
بیولوژی رشد مو پیچیده است، اما در سال‌های اخیر دانشمندان گام هایی را برای درک اینکه چگونه عوامل مختلف ذکر شده در بالا باعث ریزش مو می شوند، برداشته‌اند. آنها امیدوارند که به مرور زمان به درمان های جدید و موثرتری منجر شود.
چرخه های رشد در فولیکول های مو
فولیکول مو یک منافذ پوستی لوله مانند است که ساقه و ریشه مو را در بر می گیرد.
اکثر بزرگسالان سالم حدود 80000 تا 120000 موی منبع مورد اعتماد روی پوست سر خود دارند.
هر فولیکول مو به طور مکرر تحت یک چرخه رشد قرار می گیرد که شامل سه مرحله مجزا است:
- آناژن
- کاتاژن
- تلوژن
در طول آناژن که بین 2 تا 7 سال طول می کشد، موهای داخل فولیکول حدود 1 سانتی متر در ماه رشد می کنند.
سپس فولیکول وارد کاتاژن می شود، مرحله انتقالی 2 هفته ای که طی آن مو از جریان خون جدا می شود.
در مرحله نهایی، غیرفعال یا تلوژن، فولیکول موها را می ریزد.
سپس ممکن است تا 4 ماه طول بکشد تا فولیکول شروع به رشد فولیکول جدید کند.
دو تا سه ماه پس از تجربه یک رویداد آسیب‌زا یا استرس‌زا، فرد می‌تواند به تلوژن افلوویوم مبتلا شود – نوعی ریزش مو که در آن فولیکول‌ها در مرحله غیرفعال و ریزش مو گیر می‌کنند.
چگونه استرس مزمن باعث ریزش مو می شود
در مارس 2021، دانشمندان نشان دادند که چگونه استرس مزمن می تواند فولیکول های مو را برای مدت طولانی تری در این حالت غیرفعال نگه دارد.
فولیکول مو یکی از معدود بافت‌هایی در بدن است که می‌تواند به لطف سلول‌های خاصی به نام سلول‌های بنیادی بالغ، خود را بازسازی کند.
محققان دپارتمان سلول‌های بنیادی و زیست‌شناسی بازساختی هاروارد در کمبریج دریافتند که چگونه استرس مزمن در موش‌ها فعالیت این سلول‌ها را سرکوب میکند.
آنها نشان دادند که یک هورمون استرس به نام کورتیکوسترون – که معادل کورتیزول موش در انسان است – سلول های بنیادی فولیکول را غیرفعال نگه می دارد.
آنها دریافتند که در غیاب کورتیکوسترون در گردش، سلول‌های بنیادی در طول زندگی حیوانات، دوره‌های بیشتری از بازسازی را تجربه کردند.
در مقابل، سطوح بالای این هورمون، در نتیجه استرس مزمن، آنها را برای مدت طولانی‌تری غیرفعال نگه می‌داشت و منجر به دوره‌های کمتر بازسازی می‌شد.
با این حال، کورتیکوسترون به جای تأثیر مستقیم بر سلول‌های بنیادی، روی دسته‌ای از سلول‌های زیر فولیکول، به نام پاپیلای پوستی، اثر می‌گذارد.
محققان نشان دادند که در موش‌ها، هورمون استرس مانع از تولید سیگنال مولکولی به نام Gas6 توسط پاپیلای پوستی می‌شود که به طور معمول سلول‌های بنیادی فولیکول را فعال میکند.
آنها یافته های خود را در NatureTrusted Source گزارش کردند.
دکتر سکیو چوی، نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: «در هر دو شرایط عادی و استرس، افزودن Gas6 برای فعال کردن سلول‌های بنیادی فولیکول مو که در مرحله استراحت بودند و رشد موها را تقویت می‌کرد، کافی بود.»
او می افزاید: «در آینده، مسیر Gas6 می تواند به دلیل پتانسیل آن در فعال کردن سلول های بنیادی برای تقویت رشد مو مورد استفاده قرار گیرد.
محققان می گویند قبل از اینکه بتوانند درمان های بالقوه را در انسان کشف کنند ، باید مطالعات بیشتری را روی موش ها انجام دهند.
آیا عضله باعث ریزش مو می شود؟
دانشمندان همچنین کشف کرده اند که چگونه ماهیچه ای که هر فولیکول مو را احاطه کرده است ممکن است در ریزش و بازسازی مو نقش داشته باشد.
ماهیچه ای که غلاف پوستی نامیده می شود، نوعی «عضله صاف» است. این بدان معنی است که – بر خلاف عضله اسکلتی – تحت کنترل داوطلبانه نیست.
این تیم به سرپرستی محققان دانشکده پزشکی Icahn در کوه سینا در نیویورک نقش غلاف پوستی را در موش ها بررسی کردند.
آنها نشان دادند که عضله از نظر فیزیکی باعث رگرسیون فولیکول مو می شود که بخش میانی چرخه رشد مو یا “کاتاژن” است.
دانشمندان دریافتند که وقتی منقبض می شود، غلاف پوستی فولیکول مو را فشرده می کند تا روند پسرفت شروع شود.
در همان زمان، سلول‌های پاپیلای پوستی از زیر فولیکول، از طریق پوست به سمت جایی که سلول‌های بنیادی در فولیکول فوقانی یافت می‌شوند، جابه‌جا می‌شوند.
در موقعیت جدید، پاپیلای پوستی می‌تواند به سلول‌های بنیادی سیگنال بدهد تا شروع به تولید موی جدید کنند.
محققان نشان دادند که همان دستگاه انقباض در فولیکول های موی انسان عمل می کند. آنها معتقدند که اگر بتوانند از انقباض عضله جلوگیری کنند، می توانند عقب نشینی فولیکول مو را در مسیرهای آن متوقف کنند.
دکتر مایکل رندل، نویسنده ارشد این مطالعه، تاکید می کند: «مسدود کردن ماهیچه تازه کشف شده و انقباض آن نمی تواند طاسی ناشی از بیماری های ریزش مو را درمان کند.
اما با توقف “مرحله تخریب” چرخه، او اشاره می کند، این می تواند ساقه موی موجود را حفظ کند که در غیر این صورت با تولید موی جدید از بین می رود.
او می‌گوید: «ما در مورد امکان توقف رگرسیون فولیکول و جلوگیری از ریزش موهای موجود هیجان‌زده هستیم.
دانشمندان مطالعه خود را در مجله Science در ژانویه 2020 شرح دادند.
فولیکول های مو در یک ظرف
برای اولین بار، محققان فولیکول های موی بالغ موش را در شرایط آزمایشگاهی در آزمایشگاه رشد دادند – به عبارت دیگر، خارج از یک حیوان زنده.
“ارگانوئیدهای فولیکول مو” یا “فولیکولوئیدها” ساقه های مو را تولید کردند که در عرض 23 روز حدود 3 میلی متر رشد کردند.
محققان امیدوارند که فولیکول های موی کشت شده آنها برای مطالعه بیولوژی رشد و رنگدانه مو و غربالگری داروهای جدید مفید باشد.
در اکتبر 2022، آنها فولیکوئیدهای موی موش خود را در Science Advances توصیف کردند.
دکتر جونجی فوکودا، نویسنده ارشد، استاد دانشکده مهندسی دانشگاه ملی یوکوهاما در ژاپن، می‌گوید: «گام بعدی ما استفاده از سلول‌های منشأ انسانی و استفاده از [تکنیک] برای توسعه دارو و پزشکی احیاکننده است.
کار آنها می تواند فرصت هایی را برای ایجاد درمان های جدید و موثرتر برای ریزش مو، مانند آلوپسی آندروژنتیک، ارائه دهد.
با این حال، فولیکوئیدها مانند موهای طبیعی دچار چرخه رشد نمی شوند.
برای بازتولید چرخه های مو، ممکن است لازم باشد فولیکول های مو به حیوانات زنده پیوند زده شود.
پروفسور فوکودا به مدیکال نیوز تودی گفت که او و همکارانش اخیراً با فولیکول های منفرد که هر کدام دارای یک ساقه مو به طول 10 میلی متر هستند، به این مهم دست یافته اند.
او گفت: «از نتایج، ما فکر می‌کنیم که سیگنال‌های بدن برای چرخه مو ضروری است.
از زمانی که مطالعه اخیر آنها منتشر شد، آنها فولیکول های موی انسان را نیز از سلول های بنیادی رشد دادند، اگرچه در حال حاضر این فولیکول ها در مرحله نابالغ باقی مانده اند.