تفاوت بین HIV و AIDS چیست؟

(ویروس نقص ایمنی انسانی) و AIDS (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) دو واژه‌ای هستند که در زمینه‌ی بیماری‌های واگیردار، به‌ویژه در مورد بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی بدن، به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند. این دو عبارت، که در ظاهر مشابه به‌نظر می‌رسند، مفاهیم و ویژگی‌های متفاوتی دارند. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های اصلی بین HIV و AIDS خواهیم پرداخت و توضیح خواهیم داد که چرا این دو بیماری با وجود ارتباط نزدیک، مفاهیم کاملاً متفاوتی دارند.

HIV چیست؟

HIV (Human Immunodeficiency Virus) یک ویروس است که به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند. این ویروس به‌طور خاص سلول‌های CD4 (که نوعی از گلبول‌های سفید خون هستند و در سیستم ایمنی نقش مهمی دارند) را مورد هدف قرار می‌دهد. هنگامی که این ویروس وارد بدن می‌شود، به‌طور تدریجی سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند و باعث می‌شود که بدن قادر به مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها نباشد.

نحوه انتقال HIV

ویروس HIV به‌طور عمده از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا مانند خون، مایع منی، مایع واژنی و شیر مادر انتقال می‌یابد. این انتقال می‌تواند از طریق رابطه جنسی محافظت‌نشده، به اشتراک‌گذاری سرنگ، انتقال از مادر به فرزند در دوران بارداری یا شیردهی، و دریافت خون آلوده به ویروس صورت گیرد.

علائم اولیه HIV

پس از وارد شدن ویروس به بدن، ممکن است فرد علائمی مشابه با آنفولانزا یا سرماخوردگی (تب، گلودرد، درد عضلانی و سردرد) را تجربه کند. این علائم معمولاً چند هفته پس از ابتلا به HIV ظاهر می‌شوند و به‌طور موقت برطرف می‌شوند. پس از این دوره، بسیاری از افراد بدون علامت باقی می‌مانند و ویروس در بدنشان به‌طور آرام و تدریجی پیشرفت می‌کند.

تشخیص HIV

تشخیص HIV معمولاً از طریق آزمایش خون انجام می‌شود. این آزمایش‌ها به‌دنبال آنتی‌بادی‌های HIV یا خود ویروس (RNA) در خون هستند. آزمایش‌های ELISA و Western Blot از رایج‌ترین روش‌های تشخیص هستند.

AIDS چیست؟

AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) به‌معنی «سندرم نقص ایمنی اکتسابی» است. این مرحله‌ی پیشرفته‌تر از HIV است که وقتی سیستم ایمنی بدن به‌طور جدی آسیب می‌بیند و نمی‌تواند به‌طور مؤثر از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف دفاع کند، به‌وجود می‌آید.

علائم AIDS

AIDS به‌عنوان مرحله‌ی پیشرفته‌تری از HIV شناخته می‌شود و معمولاً بعد از چند سال از ابتلا به HIV در صورتی که فرد درمان دریافت نکند، ایجاد می‌شود. در این مرحله، سیستم ایمنی بدن آسیب زیادی می‌بیند و بدن فرد آسیب‌پذیر به عفونت‌های مختلف و سرطان‌ها می‌شود. برخی از علائم شامل:

• کاهش وزن غیرقابل توضیح

• تب‌های مزمن و تعریق شبانه

• عفونت‌های قارچی یا باکتریایی مزمن

• اختلالات عصبی و روانی

• مشکلات تنفسی و مشکلات گوارشی

تشخیص AIDS

برای تشخیص AIDS، پزشکان معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی فرد، آزمایش‌های خون و ارزیابی سیستم ایمنی (کاهش شدید تعداد سلول‌های CD4) تصمیم می‌گیرند. در صورتی که تعداد سلول‌های CD4 به زیر 200 سلول در میکرولیتر برسد یا فرد به عفونت‌های خاص و بیماری‌های فرصت‌طلب مبتلا شود، فرد به‌عنوان مبتلا به AIDS تشخیص داده می‌شود.

تفاوت‌های اصلی بین HIV و AIDS

 مرحله بیماری

• HIV: به‌عنوان یک ویروس است که از طریق خون یا مایعات بدن فرد مبتلا منتقل می‌شود و وارد بدن فرد می‌شود. این ویروس با حمله به سیستم ایمنی بدن، سیستم دفاعی بدن را تضعیف می‌کند.

• AIDS: زمانی است که HIV به مرحله پیشرفته‌ای رسیده و سیستم ایمنی بدن به‌طور شدید آسیب دیده است. در این مرحله، فرد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب و بیماری‌های مرتبط با نقص ایمنی می‌شود.

 علائم و تأثیرات بر بدن

• HIV: در مرحله اولیه، HIV ممکن است هیچ‌گونه علائمی نداشته باشد و یا علائم خفیفی مانند تب، گلودرد و سردرد ظاهر شود. با این حال، در این مرحله فرد همچنان می‌تواند زندگی معمولی داشته باشد.

• AIDS: در این مرحله، علائم شدیدتری مانند عفونت‌های قارچی، سرطان‌های نادر، و کاهش شدید وزن نمایان می‌شود. فرد در این مرحله به شدت در معرض خطر بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد.

 درمان و کنترل بیماری

• HIV: با درمان‌های ضد ویروسی (ART)، می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. داروهای ART ویروس HIV را مهار کرده و باعث می‌شوند که تعداد ویروس‌ها در بدن کاهش یابد و سیستم ایمنی توانایی بهتری در مقابله با عفونت‌ها داشته باشد.

• AIDS: در این مرحله، درمان همچنان با داروهای ضد ویروسی (ART) انجام می‌شود، اما هدف درمان در این مرحله بیشتر بر کنترل عفونت‌ها و تقویت سیستم ایمنی متمرکز است. برخی از بیماری‌های فرصت‌طلب نیاز به درمان‌های خاص دارند.

پیشگیری

• HIV: پیشگیری از انتقال HIV با استفاده از کاندوم، استفاده از سرنگ‌های تمیز، و درمان پیشگیرانه (PrEP) ممکن است.

• AIDS: پیشگیری از AIDS عملاً از طریق درمان زودهنگام HIV میسر است. اگر HIV به‌موقع درمان شود، احتمال پیشرفت آن به AIDS کاهش می‌یابد.

 مدت زمان بیماری

• HIV: این ویروس می‌تواند برای سال‌ها در بدن باقی بماند و فرد ممکن است بدون علائم از آن رنج ببرد.

• AIDS: AIDS معمولاً 10 سال یا بیشتر پس از ابتلا به HIV در صورت عدم درمان ایجاد می‌شود.

نکات پایانی

در حالی که HIV و AIDS مرتبط هستند، باید توجه داشت که هر دو اصطلاح نشان‌دهنده‌ی وضعیت‌های متفاوت از بیماری هستند. HIV یک ویروس است که باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود و اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند به مرحله‌ی AIDS برسد، جایی که فرد به‌طور جدی در معرض خطر بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد. امروزه، با استفاده از درمان‌های مؤثر ضد ویروسی (ART) و اقدامات پیشگیرانه، می‌توان از پیشرفت HIV به AIDS جلوگیری کرد و افراد مبتلا به HIV می‌توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.

مهم‌ترین نکته این است که شناسایی و درمان زودهنگام HIV می‌تواند از پیشرفت آن به AIDS جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیماران را به‌شدت بهبود بخشد.