مراحل انجام کار جراحی افزایش قد از زبان دکتر نادر مطلبی زاده

دکتر نادر مطلبی زاده، جراح و متخصص ارتوپدی

اساس کار افزایش قد بر پایه ایجاد استخوان جدید بدنبال کشش در استخوان است، در مجموع می توان عمل افزایش قد را به مراحل زیر تقسیم کرد:

مشاوره قبل از عمل

در این مرحله پزشک فرد داوطلب را از نظر فیزیک بدنی و بیماریهای داخلی معاینه می نماید میزان مناسب افزایش ق پس از معاینه و اندازه گیریهای لازم مشخص خواهد شد

جراحی نوبت اول کورتیکوتومی و کار گذاری وسیله افزایش دهنده

در این مرحله برش ظریفی در استخوان داده می شود سپس وسیله افزایش دهنده طول سر جای خود قرار می گیرد این وسایل انواع گوناگونی دارند که بحث خواهد شد.

مرحله افزایش طول

در این مرحله دستگاه افزاینده طول بتدریج محل برش استخوان را مورد کشش قرار می دهد بطوریکه روزانه حدود یک میلی متر فاصله در محل برش استخوان ایجاد می شود بدن قادر است که با این سرعت استخوان جدید را در محل برش جایگزین کند همچنین سایر بافتهای عضو مثل عروق اعصاب و عضلات قادرند که مثل استخوان رشد کرده و افزایش طول پیدا کنند با توجه به افزایش طول یک میلی متر در روز بعنوان مثال برای 7 سانتی متر افزایش قد 70 روز زمان لازم است استخوانی که در این مرحله ایجاد شده نرم بوده و برای بدست آوردن استحکام طبیعی زمان بیشتری مورد نیاز است

مرحله استحکام

در این مرحله دیگر افزایش قد به پایان رسیده و لازم است تا طبیعی شدن قدرت استخوان از آن حمایت شود در مورد انواع روشهای حمایت از استخوان بعدا بیشتر صحبت خواهد شدمدت این مرحله حدودا دو برابر مدت افزایش است یعنی برای 7 سانتی متر افزایش قد علاوه بر 70 روز مرحله افزایش 140 روز دیگر زمان لازم است تا استخوان محکم شود.

انواع روشهای افزایش قد

برای افزایش قد و افزایش طول اندامها از وسایل گوناگونی استفاده می شود تمام این وسایل بر پایه یک اصل علمی مشترک کار می کنند و آن ساخته شدن استخوان و بافت جدید در شرایط کشش است.

روش دکتر ایلیزاروف

قدیمی ترین وسیله روش دکتر ایلیزاروف است که هنوز هم کاربرد وسیعی در درمان انواع بیماریهای دستگاه اسکلتی دارد.

از این وسیله علاوه بر افزایش قد می توان برای درمان بد شکلی های مادرزادی درمان شکستگیها جوش نخوردن استخوانها بازسازی قسمتهای از دست رفته استخوان به دلیل عفونت‌ها تصادفات و تومورها استفاده کرد. مهمترین اشکال این روش برای استفاده در افزایش قد احتمال باقی ماندن انحرافات استخوانی است.

دستگاه ایلیزاروف باید برای مدت طولانی برروی اندام باقی بماند که حدود یک تا یک و نیم ماه به ازای هر سانتی متر افزایش قد است و برای داوطلب افزایش قد طولانی و خسته کننده است.

روش ترکیبی ایلیزاروف و ثابت کننده داخلی

در این روش علاوه بر دستگاه ایلیزاروف که یک ثابت کننده خارجی است از یک ثابت کننده مخصوص در داخل کانال استخوان استفاده می شود.

این عمل اولین بار در آمریکا توسط دکتر Paley در سال 1990 انجام شده است.

 این روش نسبت به روش ایلیزاروف دارای 2 مزیت است:

1- امکان ایجاد یا باقی ماندن انحرافات استخوانی کمتر است.

2- مدت زمانی که لازم است دستگاه ایلیزاروف برروی اندام بماند به یک سوم کاهش می یابد این روش جراحی شایع ترین روش افزایش قد در مرکز ما است.

افزایش قد فقط با ثابت کننده های داخلی

در این روشها افزایش قد فقط بوسیله میله مخصوصی که در وسط کانال استخوان قرار می گیرد انجام می شود و نیازی به دستگاه ثابت کننده خارجی مانند دستگاه ایلیزاروف نیست.

این وسایل حالت تلسکوپی داشته و با روشهای مختلفی افزایش طول پیدا می کنند، مثلا آی اس کی دی و آلبیزیا و بوسیله مانور چرخشی که به اندام داده می شود افزایش طول پیدا می کنند،  همچنین میله تلسکوپی دیگری به اسم فیت بون که ساخت آلمان است بصورت کنترل از بیرون می تواند افزایش طول پیدا کند مزیت این روشها آن است که دیگر نیازی به ثابت کننده خارجی وجود ندارد ولی دارای دو اشکال زیر است:

1- با توجه به جدید بودن این وسایل نتایج دراز مدت استفاده از آنها هنوز مشخص نیست.

2- قیمت این وسایل بسیار بالاست.

در شکلهای زیر دستگاه افزایش دهنده طول بنام فیت بون دیده می شود. این دستگاه حالت تلسکوپی داشته و نیازی به دستگاه فیکساتور خارجی ندارد.

همانطور که در شکل مشاهده می شود در اولین عمل پیچ‌های بالا و پایین دستگاه ثابت می شود و دیگر نیازی به انجام عمل دوم برای خروج فیکساتور خارجی و ثابت کردن میله مرکزی وجود ندارد. مهم ترین نکته این میله آن است که افزایش طول با کنترل از خارج انجام می شود.

در شکلهای زیر میله تلسکوپی آی اس کی دی مشاهده می شود. این وسیله نیز در اولین عمل بالا و پایین میله ثابت می شود.

 این میله با حرکات چرخشی که به اندام داده می شود افزایش طول پیدا می کند و لذا دیگر نیازی به دستگاه افزایش دهنده خارجی مثل دستگاه الیزاروف وجود ندارد.

نکات مهم برای جراحی افزایش قد:

1- تغذیه در ترمیم استخوان نقش حیاتی دارد (مصرف پروتئین، شیر و میوه و سبزیجات تازه) 

2- پرهیز از انواع دخانیات، مشروبات الکلی و نوشابه‌های گازدار  

3- انجام منظم حرکات ورزشی تعیین شده در طول دوره افزایش و انجام فیزیوتراپی منظم  

4- در طول دوره افزایش، هر دو هفته یک‌بار گرافی جهت کنترل و اندازه‌گیری پیشرفت تهیه می‌شود.

5- در صورتی که فیزیوتراپیست غیر از فرد مورد‌نظر پزشک معالج، (به ‌دلیل بعد مسافت) انتخاب شود؛ باید نتیجه کار مورد تایید و قابل‌قبول باشد، در غیر این صورت داوطلب متعهد می‌شود الباقی دوره را در تهران و توسط فرد مورد‌نظر بگذراند. 

6- بعد از ترمیم کامل محل افزایش، معمولا نیاز می‌شود میله‌های داخلی خارج شوند (یک‌و‌نیم تا دوسال بعد از عمل اول) 

7- روی پوست افراد بعد از عمل، اسکار باقی می‌ماند که شدت آن به میزان افزایش و ژنتیک فرد وابسته است. توصیه می‌شود برای آشنایی بیشتر با شدت آن وضعیت چند داوطلب مشابه را که سال‌ها قبل عمل کرده‌اند مشاهده شود. 

8- این عمل در سنین بالاتر از 45‌سال در خانم‌ها و بالاتر از 55سال در آقایان توصیه نمی‌شود. 

9- در افرادی که دارای انحراف زانوها هستند، همزمان با این عمل مشکل برطرف می‌شود و متناسب با شدت انحراف، مقداری به طول ساق اضافه می‌شود.  

10- در افرادی که از قبل دارای اختلاف طول اندام‌های تحتانی نیز هستند، همزمان با انجام این عمل مشکل‌شان برطرف می‌شود. 

11- توانایی انجام ورزش‌های سنگین معمولا حدود 18‌ماه بعد از انجام این عمل امکان‌پذیر خواهد بود.  

12- در طول مدت افزایش، فرد در حدی می‌تواند راه برود (البته با کمک عصا یا واکر) که در انجام امور شخصی خود مستقل باشد اما امکان حضور در محل کار یا دانشگاه وجود ندارد. 

13- استخوان‌های ایجاد شده در محل افزایش کاملا طبیعی هستند و نقطه ضعفی برای فرد ایجاد نمی‌شود. 

14- اصولا افزایش طول استخوان‌ها پروسه‌ای است که باید طبق دستورالعمل تعیین شده پیش برود، به‌خصوص بعد از 4‌سانتی‌متر افزایش در صورتی‌که فیزیوتراپی و ورزش‌های لازم به میزان کافی انجام نشود، می‌تواند سرعت پیشرفت را کاهش دهد و درد قابل‌توجهی به‌همراه داشته باشد.

آشنایی با ورزش‌های حین افزایش قد

یکی از نکات مهم برای حصول نتیجه مطلوب، انجام منظم ورزش‌هایی است که برای فرد داوطلب مشخص شده است. هرقدر زمان انجام آنها بیشتر باشد معمولا نتیجه بهتری حاصل می‌شود.

دکتر نادر مطلبی زاده، جراح و متخصص ارتوپدی

دکتر نادر مطلبی زاده متولد 1344 در سال 60 در کنکور پزشکی دانشگاه شیراز پذیرفته شدند. و پس از پایان یافتن دوره عمومی پزشکی در سال 69 دوره طرح و سربازی را در نقاط مختلف کشور سپری کردند. سپس در دوره ارتوپدی پذیرفته شده و در سال 77 در بورد تخصصی پذیرفته ‌شدند  و بعد از آن تصمیم گرفتند که در رشته‌های مکانیک و فیزیک به صورت آزاد، در رشته‌ی خاصی از ارتوپدی به امر تحقیق و مطالعه بپردازند. 

ایشان در حین مطالعات با رزمنده‌ای مواجه شدند که به علت زاویه 45 درجه در ساق پا مجبور به قطع عضو است. آقای دکتر به وی پیشنهاد می‌ دهد که روش الیزارف را نیز امتحان کنند که با پذیرش ایشان، نه تنها قطع عضو صورت نمی گیرد بلکه کوتاهی موجود در پا نیز برطرف می‌شود. به دنبال این موفقیت آقای دکتر مطلبی زاده بر روی موارد دیگری نیز این اصلاحات را انجام می‌دهند و همزمان به مطالعه و تحقیق بیشتر برای بهبود روش می‌پردازند.

نتیجه این پشتکار و تلاش به آنجایی می‌رسد که دکتر مطلبی زاده هم اکنون بیش از 240 مورد افزایش قد، اصلاح زاویه موجود در پا، اصلاح اختلاف موجود در پا و بازسازی انگشتان قطع شده دست را در کارنامه درخشان علمی خود ثبت نموده‌اند. روش مورد استفاده دکتر مطلبی زاده نسبت به روش الیزارف، بسیار آسان‌تر و هزینه آن در مقابل کشورهای دیگر بسیار پایین تر است. به گونه‌ای که بخشی از بیماران ایشان را اطباء کشورهای خارجی شامل می‌شوند.

شما می توانید جهت ارتباط با شماره تلفن ذیل تماس حاصل فرمائید:

تلفن: 02188611725

موبایل: 09123436352

آدرس: میدان ونک – بالاتر از میدان شیخ بهایی – خیابان شیخ بهایی شمالی – روبروی امدادخودرو – پلاک 73- واحد 2

وب سایت:http://www.llci.ir