زخم، سوختگی و آسیب‌های پوستی اتفاقاتی هستند که برای همه افراد در سنین مختلف ممکن است پیش بیاید. گرچه شاید این آسیب‌ها جزئی باشند اما در بعضی موارد جای آن روی پوست به شکلی نازیبا باقی می‌ماند. برای پیشگیری از ایجاد این حالت باید چند توصیه مهم را رعایت کرد.
درمان جراحت به بهترین شکل و در کمترین زمان
بهبود زخم یک روند طبیعی ترمیمی بدن است. زمانی که درم (لایه زیرین سطح پوست) آسیب می‌بیند، بدن فیبرهای کلاژن را که نوعی پروتئین است تولید می‌کند. این فیبرها زخم و اپیدرم (لایه فوقانی پوست) را تغذیه می‌کنند تا مجددا شکل گیرد.
برای اینکه زخم و جراحت خیلی سریع‌تر بهبود یابند باید چند نکته را رعایت کرد:
قبل از هر چیز جراحت را با آب و صابون به خوبی تمیز کنید. اگر این آسیب به خاطر تماس با جسم آلوده‌ای ایجاد شده باید علاوه بر شستشو از محلول های ضدعفونی نیز استفاده کرد.
گرد و خاک و خرده سنگ‌ها را کاملا از محل آسیب دیده بیرون آورید. این اجسام خارجی مانع از بهبود زخم می‌شوند.
با پانسمانی غیر‌چسبناک و ضدآب محل زخم را بپوشانید. هدف از این کار حفظ زخم در محیطی مرطوب است که بهبود را تسریع می‌کند. به خصوص زخم نباید در جریان هوای آزاد خشک شود.
پانسمان را حداقل ۴۸ ساعت نگه دارید. باز کردن زودتر پانسمان باعث می‌شود سلول‌هایی که پوست را ترمیم می‌کردند جدا شوند.
برای تسهیل روند ترمیم پوست، استفاده مستقیم از کرم‌های کلاژن روی زخم می‌تواند مفید باشد. این ترکیبات ترمیم درم و اپیدرم را تسریع می‌کند. اگر برای پیشگیری از عفونت از کرم ضدعفونی‌کننده استفاده می‌کنید، ابتدا چند روز اجازه دهید این کرم تاثیر خود را داشته باشد و سپس از کرم ترمیمی کمک بگیرید.
تفاوت پوست‌ها نسبت به بهبود جراحت
همه ما آثاری از زخم‌های گوناگون را از دوران کودکی با خود داریم. پوست‌های جوان اثر مشخص‌تری را نشان می‌دهند. در افراد سالمند، جای زخم کمتر دیده می‌شود اما روند بهبود کندتر بوده و ممکن است زخم حالت مزمن به خود بگیرد. همچنین اثر زخم در افرادی که پوستی تیره دارند نیز معمولا به خاطر وجود رنگدانه های بیشتر در پوست واضح‌تر است.
قسمت‌هایی از پوست که در حال حرکت است مانند پشت، اثر زخم بیشتری برجای می‌گذارد زیرا کناره‌های زخم باز می‌شود.
همچنین هر چه علت بروز زخم تمیزتر باشد، بهبود آن بهتر خواهد بود. آسیبی که در پی افتادن ایجاد می‌شود اثر بیشتری نسبت به بریدن با چاقو یا عمل جراحی دارد.
توصیه‌هایی برای بهبود نهایی اثر زخم
در صورت وجود قرمزی مداوم روی پوست از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بپرهیزید. زیرا رنگ آن تشدید می‌شود.
اگر زخم به نظر خشک و سفت شده می آید، آن را ماساژ دهید تا نرم شود.
در صورت ایجاد لایه اضافی روی زخم، از پانسمان‌های محکم سیلیکونی استفاده کنید تا پوست صاف شود. همچنین ممکن است پزشک کرم‌هایی تجویز کند که تکثیر سلول‌ها را متوقف کند.
آیا ممکن است اثر زخم به کلی از بین برود؟
روش‌های مختلف پزشکی برای بهبود هر‌چه بهتر زخم‌ها وجود دارد. از بین آنها می توان به تزریق کلاژن اشاره کرد که برای بهبود زخم‌های فرو رفته به خصوص پس از آکنه کاربرد دارد. لیزر نیز برای برداشتن لایه‌های اضافی روی پوست توصیه می‌شود. البته نباید این روش‌ها را معجزه دانست زیرا ممکن است اثری واضح‌تر از زخم ابتدایی بر جا بگذارد. قبل از انتخاب این روش‌ها ابتدا باید خوب تحقیق کرد و حداقل یک سال به زخم فرصت داد تا بهبود یابد. زخم‌های بسیار وحشتناک پس از چند سال یا حتی کمتر با رعایت نکات بهداشتی تقریبا محو می‌شوند. فقط کافی است صبور باشید!
مطلب مرتبط:
آیا نوع تغذیه در تسریع بهبود زخم موثر است؟