در توصیه های طبی و بهداشتی امام رضا(ع) آمده است: در هنگام خوابیدن انرژی اصلی و حرارت حاصل از آن در عمق بدن تمرکز می یابد و حاصل آن گوارش خوب، هضم دقیق و بهتر است. در هنگام خواب بیشتر اعضا در حالت استراحت است و به انرژی و تمرکز نیازی ندارد. به همین دلیل بیشترین تاثیر انرژی بدن در دستگاه گوارش و کبد است که نتیجه آن تغییر و تبدیل غذای تناول شده به خون سالم و مفید در کبد است.
امام رضا (ع) ضمن توصیف خواب به عامل نیرو بخش برای بدن در مورد چگونگی خواب می فرماید: پس وقتى که اراده خواب کردى اول به پهلوى راست دراز بکش آنگاه بطرف چپ برگرد همچنین هنگام برخاستن از طرف راست برخیز چنان که براى خواب ابتداى بآن کردى.خود را عادت بده که مقدار دو ساعت از شب را بیدار بنشینى و پیش از خوابیدن براى قضاى حاجت به بیت الخلاء بروى ولى مراقب باش که بیش از مدتى که معمولا مورد احتیاج است در بیت التخلیه ننشینی.
امام رضا(ع) همچنین به نقل از امیرمومنان علی(ع) می فرمایند:
خوابیدن چهار قسم است:
- پیامبران بر پشت دراز کشیده می خوابند، در حالی که چشمهایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی خوابد .
- مومن رو به قبله بر پهلوی راست می خوابد.
- پادشاهان و فرزندانشان برای گوارایی غذا بر پهلوی چپ می خوابند
- و ابلیس و برادرانش و دیوانگان و آسیب دیدگان عقلی بر روی شکم می خوابند.
امام رضا(ع) قبل از خواب آیات قرآن را تلاوت می فرمود. عشق فراوان امام رضا(ع) به این کتاب آسمانی او را بر آن می داشت تا علاوه بر روز، در شب نیز قرآن بخواند و حتی آیات زیادی را در آستانة خواب و در رختخواب تلاوت می‌کردند.
رجاء بن أبی الضحّاک که گزارشی از سفر امام داده چنین گوید:
امام به هنگام خواب در رختخواب خویش فراوان قرآن می‌خواند و هرگاه به آیه‌ای می‌رسید که در آن یادی از بهشت یا جهنّم آمده بود، گریه می‌کرد و از خداوند بهشت را درخواست می‌نموده و از آتش جهنم به او پناه می‌بردند.
یکی از سفارشات امام رضا(ع) سحرخیزی و شب زنده داری است . بیدار ماندن در این زمان، علاوه بر فواید طبی بر جسم انسان، تاثیرات زیادی بر رشد روحی و معنوی انسان دارد.
یکی از خوابهای مفید برای بدن خواب قیلوله یا بعدازظهر است.
در روایتى که فضل بن شاذان از امام رضا(ع) درباره حکمت اوقات پنجگانه نماز نقل کرده است، صریحا زمان خواب قیلوله بعد از انجام فریضه ظهر معرفى شده است….
با اجرای چند روش ساده زیر می توان خوابی راحت و بدون دغدغه داشت:
- کارها و فعالیتهای روزانه خود را تا چند ساعت قبل از خواب به پایان برسانید و هنگام خوابیدن همه آنها را فراموش کنید.
- پیش از آنکه زمان خوابتان فرا برسد سعی کنید به اموری بپردازید که ذهنتان را آرام کند و از مسائل و مشکلات روزانه فارغ سازد.
- سعی کنید یک تا دوساعت قبل از خواب از ورزشهای سبک و ملایم مانند پیاده روی استفاده کنید.
- حتما ساعت مشخصی را برای خوابیدن خود معین نمایید.
- از خوابیدن های طولانی و چرت زدنهای گاه و بیگاه در بین روز خودداری کنید.
- روزانه حداقّل بیست دقیقه ورزش نمایید. زیرا ورزش کردن موجب آرامش اعصابتان شده و باعث می شود در زمان خواب احساس بهتری داشته باشید.
- از پرداختن به بحث و جدل و مشغول شدن به امور ناراحت کننده در ساعات نزدیک به زمان خوابتان به کلی پرهیز نمایید.
- حداقّل دو ساعت قبل از خوابیدن از کشیدن سیگار پرهیز کنید.
- اگر قبل از خواب کتاب می خوانید حتما به مطالعه کتابهایی بپردازید که نیاز به تجزیه و تحلیل نداشته باشد و ذهن شما را مشغول و درگیر نسازد.
- هنگام خواب حتما محیط خانه را کاملا ساکت و آرام کنید و تلفنهای منزل و همراه خویش را خاموش نمایید.
- قبل از خوابیدن از تماشای فیلمهایی که موجب ایجاد استرس و نگرانی و تشویش در شما می گردند، خودداری نمایید.
- تختخواب یا تشکی که برای خواب و استراحت استفاده می نمایی باید نرم و راحت باشد .تختخواب سرو صدا ایجاد نکند وخیلی کوچک و باریک نباشد وتشک گود و فرو رفته و سخت و آزار دهنده نباشد. ملحفه ها و پتوها از جنس خشن و زبر و یا بیش از حد کلفت و سنگین و یا نازک و سبک نباشند.
- پرهیز از نوشیدن قهوه و یا سایر نوشیدنیهای گرم و شیرین کافئین دار
- خوردن یک عدد سیب و یا یک فنجان چای بابونه قبل از خواب می تواند بسیار آرامبخش، مفید و موثر باشد.
- از بالش مناسبی برای خوابیدن استفاده نمایید که متناسب با نیاز شما نرم یا سفت باشد.
- استراحت در اتاق کاملا تاریک آرامبخش تر است و سیستم عصبی شما می تواند بیشتر و بهتر استراحت نماید اما اگر عادت دارید تا ازچراغ خواب استفاده نمایید حتما از چراغ خوابی با نور ملایم استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای سنگین و چرب و پرنمک در وعده غذایی شام خودداری نمایید.
- مصرف ویتامین های گروه B به داشتن خوابی عمیق و آرام کمک می کند. این ویتامین ها به طور طبیعی در جوانه گندم، موز، تخمه آفتابگردان موجود است. همچنین مصرف قرصهای ویتامین B1 بسیار مفید و کمک کننده است.
- استفاده از سبزیجاتی مانند کاهو و اسفناج و کلم و….در وعده غذایی شام بسیار مفید است.
- گنجاندن موادغذایی ای که حاوی کلسیم و پروتئین هستند در وعده غذایی شام توصیه می شود.
مطلب مرتبط:
۹ غذایی که کمک می‌کند خوب بخوابید
