مفصل اصلی شانه بین سر استخوان بازو و قسمت مفصلی استخوان کتف (گلنوئید ) است. سر بازو گرد و کروی شکل است وسطح مفصلی گلنوئید مثل نعلبکی و کمی گود است. یک لبه برجسته از بافت سفت ولی نه استخوانی به نام لبروم دور تا دور گلنوئید می چسبد و آنرا عمیق تر می کند که مفصل شانه کمتر دربرود. کپسول مفصلی شانه از یک طرف دورتادور سر بازو را در بر می گیرد و از طرف دیگر به لبروم روی گلنوئید وصل میشود. معمولاً دفعه اولی که شانه در می رود، لبروم از لبه استخوانی گلنوئید کنده (به نام ضایعه بانکارت )میشود، کپسول مفصلی هم ممکن است پاره شود و گاهی هم لبروم با قطعه ای از استخوان گلنوئید کنده میشود. این ضایعات ممکن است التیام پیدا نکنند و حمایت آنها از جلوی سر بازو برداشته شود و در نتیجه دررفتگی مکرر رخ دهد. قریب به اتفاق دررفتگیهای شانه (حدود 97 درصد)، چه برای بار اول و چه حالت مکرر آن از نوع قدامی است، یعنی سر استخوان بازو از مفصل شانه بیرون میآید و به سمت جلوی سینه جابجا میشود. درموارد بسیار کمی نوع خلفی رخ میدهد که سر استخوان بازو به طرف عقب میرود؛ و در موارد اندکی هم ممکن است بیمار شلی مفصلی بسیار شدید داشته باشد و در رفتگی شانه او هر بار به جهات مختلف باشد، که به این حالت "ناپایداری چند جهتی شانه"گفته میشود. گاهی شانه کامل در نمیرود و نیمه دررفتگی ایجاد می شود و خودبخود جا می رود، به نام نیمه دررفتگی مکرر .این بیماران معمولاً وقتی دست خود را زیاد به بالا و عقب میبرند (پرس سینه یا بدمینتون)، شانه ناگهان قفل میکند و بیمار آنرا به آرامی تکان میدهد و آزاد میکند. در حقیقت سر شانه تا لبه گلونوئید میرسد ولی کامل از مفصل بیرون نمیآید. این حالت هم مثل موارد دررفتگی کامل مهم است و اصولاً جراحی لازم دارد و اگر درمان نشود معمولاً پس از مدتی به دررفتگی کامل تبدیل میشود و حتی اگر به دررفتگی کامل هم تبدیل نشود، عوارضی مثل دررفتگی کامل بدنبال دارد.
اگر شانه در برود چه بار اول باشد و چه بارها تکرار شده باشد باید توسط پزشک و ترجیحاً با بیهوشی عمومی و شلی کامل عضلانی جااندازی شود که آسیب بیشتری به شانه وارد نشود.پس از جااندازی، اگر شانه بیش از یک بار دررفته باشد یعنی دررفتگی مکرر باشد، تنها درمان جراحی است مگر در شرایط خاصی که جراحی برای بیمار مفید نباشد. مثلاً شلی لیگامانی بسیار شدید و در شرایط ویژه ای باشد که ابتدا درمان غیر جراحی و طولانی مدت شود و اگر پاسخ نگرفت باز هم جراحی می شود؛ یا مثلاً بیمار مشکلات روحی و روانی خاصی داشته باشد که پزشک احساس کند از جراحی سودی حاصل نمی شود. شایعترین عمل جراحی که برای درمان دررفتگی مکرر مفصل شانه بکار میرود عمل بنکارت است که در آن ضایعه بنکارت یعنی کپسول مفصلی و لابروم که از قدام لبه گلنوئید کنده شده است مجددا به سر جای خود بخیه میشود. امروزه این عمل جراحی را بیشتر بصورت بسته و با استفاده از آرتروسکوپ انجام می دهند.عمل جراحی آرتروسکوپی برای معالجه دررفتگی مکرر شانه عملی پیشرفته و با موفقیت بالا و عوارض بسیار کم است اما گاهی اوقات جراح شانه بسته به شرایط بیمار تصمیم به عمل جراحی باز شانه میگیرد .
اقدامات پیشگیرانه شامل کشش و تقویت عضلات شانه برای تمام کسانی که سابقه دررفتگی این مفصل را دارند یا به سبب شغلشان در معرض خطر بالاتری هستند توصیه میشود. مایو کلینیک به عنوان یک مرکز معتبر علمی-تخصصی در این زمینه پیشنهاد میکند:
علل دررفتگی مکرر شانه زیاد است. اینجا شایعترین آنها ذکر میشود:
علامتهای عمده آن عبارتند از درد شدید در ناحیه شانه و بازو همراه با اسپاسم عضلات آن منطقه و محدودیت حرکتی در مفصل شانه. علائم دیگری نیز وجود دارند مثل از بین رفتن حالت گردی شانه که در نگاه دقیق میتوان مشاهده کرد. بیمار بازو را در حالت ثابت چرخش به خارج نگه داشته است. علاوه بر معاینه اندام مبتلا از نظر سطح حسی و حرکتی عضو و همچنین نبضهای محیطی، بایستی معاینه عمومی بیمار ضربه دیده و تصادفی نیز انجام شود.
دررفتگی مفصل شانه ممکنست با عوارضی همراه شود. این عوارض گاه همراه با دررفتگی بوده و گاه از عوارض دیررس هستند. ازمهمترین این عوارض میتوان به شکستگی های همراه دررفتگی اشاره کرد، این شکستگی ها میتواند در سر استخوان بازو و یا در حفره مفصلی کتف باشند.