خوانش پریشی، دش خوانی یا دیسلکسیا یک اصطلاح وسیع است برای تشریح معلولیت آموزشی. این معلولیت موجب اختلال در روان خوانی و یا درک مطلب میشود. این ناتوانی ، می تواند خود را به عنوان یک مشکل در رابطه با واج خوانی ، ورمز گشایی، برنامه نویسی املا، مهارت شنوایی، حافظه کوتاه مدت، و یا نامگذاری سریع آشکار کند.
تا به حال بیش از ۱۸۰ تحقیق و بررسی گسترده در زمینه آموزش خواندن به این کودکان انجام شده است. این تحقیقات نشان میدهد که آموزش صوتی و آوایی بهترین راه آموزش خواندن به کودکان است و این راه تنها روش یاد دادن مهارت خواندن به کودکان خوانش پریشی است. متأسفانه این روش آموزشی در مدارس کاربردی ندارد و دانشمندان یاد می‌گیرند که خواندن را به روش استفاده از کل کلمه یاد بگیرند نه از طریق آواها و صداها. برعکس سیستم آموزشی اکثر کشورها، در ژاپن و چین، انگلیسی را از طریق آواها به کودکان خود می‌آموزند. مثلاً زبان انگلیسی بیش از ۱ میلیون لغت دارد ولی فقط ۴۴ صدا دارد و همین مسأله نشان میدهد که قطعاً آموزش ۴۴ صدا بسیار راحت تر از ۱ میلیون لغت خواهد بود. خواندن و نوشتن به زبان ساده‌تر «حرف زدن روی کاغذ» است. کودکان حرف زدن را از طریق تقلید صداها یاد می‌گیرند و بعد این صداها را با هم تلفیق می‌‌کنند تا کلمات شکل بگیرند.
این اختلال قابل پیشگیری نیست.
عدم شناخت حروف و کلمات در کودکان، نوعی اختلال یادگیری است که یکی از شایع ترین عوامل بروز این اختلال، علل ژنتیکی است. عوارض بارداری، مشکلات حول و حوش تولد، وزن بسیار کم هنگام تولد و نارس بودن کودک هم در بروز این اختلال نقش دارند. معمولا این اختلال در کودکان دچار صرع، مختصری بیشتر از دیگر بچه هاست. سوءتغذیه هم عامل دیگری است که می تواند باعث بروز چنین مشکلی شود.
از نشانه های اولیه این ناتوانی دیر صحبت آمدن کودک است. بعد از آن نوشتن آیینه ای کودک (نوشتن بر عکس مانند آیینه). از نشانه های سنین بالاتر می توان به ناتوانی و یا مشکل در هجا کردن کلمه، یافتن هم قافیه برای کلمه و یا مشکل در تلفظ صدا یا ترکیب حرف و صدا اشاره کرد. عمومی ترین نشانه، دیکته بسیارضعیف کودک است. و تمایل به نوشتن حروف بیشتر و یا کم تر در هنگام نوشتن کلمه. از دیگر نشانه های عمومی خوانش پریشی این است که یک فرد خوانش پریش کلمه را زودتر یا دیرتر از جایی که باید قرار گیرد در جمله می گذارد و هم چنین در هنگام خواندن کلمه ها را جا به جا می خواند. معمولاً فرد خوانش پریش سطح نوشتاری اش بسیار پایین تر از سطح معلومات و هوش عمومی اش است و از همین طریق می توان به خوانش پریشی وی پی برد.
علاوه بر اختلال در یادگیری، «اختلال خواندن»، «اختلال ریاضیات» و «اختلال نوشتن» نیز از دیگر مشکلاتی است که این کودکان دچار آن می شوند. اغلب تداوم این اختلال ها در کودک باعث می شود موفقیت در تحصیل برای او عذاب آور و سخت و در برخی موارد منجر به دلسردی، کاهش عزت نفس، سرخوردگی مزمن و روابط ضعیف با همسالان شود.