تب روماتیسمی حاد عارضه التهابی عفونت باکتریایی استرپتوکوک گروه آ بتا همولیتیک است که ممکن است ۲ تا ۶ هفته بعد از عفونت ایجاد شده و اعضای مهم بدن از جمله مفاصل، قلب، پوست و مغز را درگیر میسازد. علت ایجاد این بیماری وجود واکنش متقاطع میان آنتی بادی ضد باکتری با بدن فرد است.
آسپیرین برای کاهش التهاب استفاده میشود. بسته به شدت بیماری از استروئیدها هم استفاده میشود.
در مورد هر نوع عفونت گلو بهخصوص در کودکان کشت گلو از نظر استرپتوکوک باید انجام شود. در صورت تشخیص درمان با آنتیبیوتیک میتواند از بروز تب روماتیسمی پیشگیری کند.
تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۶-۲ هفته قبل از بروز علایم تب روماتیسمی رخ میدهد ناشی میگردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتنهای تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان میدهند.
این بیماری گسترش جهانی دارد ولی از دهه ۶۰ به بعد به خصوص در کشورهای پیشرفته شیوع آن کاهش یافتهاست. به طوری که شیوع آن در آمریکا ۲ در ۱۰۰هزار نفر و در کشورهای در حال توسعه ۱۰۰ مورد در یکصد هزار نفر است. علت این کاهش، شیوع استفاده از آنتیبیوتیک ها در درمان عفونت های میکروبی است. سن شیوع این بیماری در۶ تا ۱۵ سالگی است که عفونت بااسترپتوکوک گروه آ متداول است. این بیماری در کودکان زیر ۴ سال و بزرگسال بالای ۴۰ سال نادر است. بیماری حدود ۲-۶ هفته بعد از عفونت گلو با استرپتوکوک شروع میشود (در عفونت پوستی تب روماتیسمی ایجاد نمیشود.). ضایعه مشخص این بیماری التهاب نزدیک عروقی گرانولوماتوز است. درگیری قلبی میتواند خود محدود شونده و یا پیشرونده باشد. بیشتر دریچه میترال (۷۵-۸۰%) و سپس دریچه آئورتی (۳۰%) درگیر میشوند. دریچههای سهلتی و ریوی کمترین شیوع درگیری را در این بیماری دارند. التهاب مفصلی (آرتریت) با مشخصات دردشدید، تورم، گرمی، و گاهی قرمزی مفصل که میتواند از مفصلی به مفصل دیگر نقل مکان کند (آرتریت مهاجر). شایعترین مفاصل درگیر عبارتند از مچ دست، آرنج، زانوها و مچ پا. التهاب مفصلی معمولاً در عرض ۱۴-۱۰ روز فروکش میکند ولی بدون درمان، سایر مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند. بیماری توسط علایم (کرایتریای) جونز تشخیص داده میشود.
آسیب دایمی دریچههای قلب که منجر به نارسایی احتقانی قلب میگردد. حملات بعدی تب روماتیسمی حاد در پی عفونت مجدد با استرپتوکوک .بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایشهای خون، کشت گلو و نوار قلب و رادیوگرافی قفسه سینه و قلب باشد. هیچ آزمون اختصاصی برای تشخیص تب روماتیسمی وجود ندارد. در موارد خفیف، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد. درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازهگیری کرده و برای ارایه به پزشک ثبت نمایید. اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوبکننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوبکننده را هر روز تمیز کنید. بهداشت دهانی مطلوب مهم است.