• دکتر محمدعلی فیاض‌مهر
• دندانپزشک
• ۱۳۹۷/۰۶/۰۷
• 1 دقیقه

بهداشت دهان و دندان لازمه سلامت همه افراد است، از اين رو رعايت آن بايد در حد مطلوبي انجام شود چون دهان و دندان علاوه بر سلامت بر زيبايي افراد نيز نقش مهم و موثري دارد. بوي بد دهان يكي از مشكلات شايع دهاني است كه در شخصیت افراد تاثيرگذار است. بوي بدي كه هم براي خود فرد و هم اطرافيان او ناخوشايند است. بوي نامطبوع دهان كه برخي افراد را درگير مي‌كند مي‌تواند دلايل مختلفي داشته باشد كه بايد هر چه سريع‌تر درمان شود تا از عوارض ديگري جلوگيري شود. در ادامه با ما همراه باشيد.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر محمدعلی فیاض‌مهر کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

بوي بد دهان (halitosis) مي‌تواند عوامل مختلفي داشته باشد كه معمولا قابل درمان است. گاهي اوقات بوي بد دهان علت ناشناخته‌اي دارد و با انجام روش‌هاي مختلف باز هم عامل ايجاد بوي بد از بين نمي‌رود.

یکی از علت‌های اصلی بوی بد دهان مربوط به فضای دندان‌هاست که شامل دندان‌های نیمه رویش یافته مثل دندان عقل، عفونت و التهاب بافت‌های لثه‌ای یا پوسیدگی‌های خود دندان است. البته علت‌های دیگری هم ممکن است باعث بروز بوی بد دهان شود ازجمله مشکلات گوارشی، با این حال توصیه می‌شود در صورت مواجه شدن با بوی بد دهان ابتدا به دندانپزشک مراجعه شود و در صورت نبودن وجود مشکل خاصی در ناحیه دهان و دندان موارد دیگر را مورد بررسی قرار داد.

بوي بد دهان از طريق دندان‌ها مي‌تواند به‌دليل وجود دندان‌هاي پوسيده يا ترميم‌هاي نامناسب دندان، به‌دليل ايجاد گير غذايي علاوه بر آسيب رساندن به لثه محافظ دور دندان به خودي خود موجب بوي بد دهان مي‌شود. لثه ملتهب هم مي‌تواند از دلايل بوي بد دهان شود. به اين صورت كه با علائم مشخصي مانند خونريزي و قرمزي بافت لثه كه بر اثر مسواك زدن غيرصحيح و خارج نشدن مواد غذايي از لثه، باعث بوي بد دهان خواهد شد. به علاوه در بعضي افراد، بلند بودن جوانه‌هاي چشايي (پرزهاي زبان) در بخش انتهاي زبان مي‌تواند عاملي براي ايجاد بوي بد دهان باشد كه معمولا‌ با مسواك زدن روي زبان بوي بد دهان از بين مي‌رود. اما علاوه بر موارد گفته شده (همچنين ترميم‌هاي نامناسب، پوسيدگي، دخانيات و…)، مورد ديگري به نام پلاك باكتريايي وجود دارد كه از يك پلاكت زرد رنگ، نرم و چسبنده دو ساعت بعد از مسواك زدن تشكيل مي‌شود و طي فرايند شناخته شده‌اي تبديل به جرم مي‌شود. جرم‌هاي دنداني براساس ارتباط با لثه‌اي به دو گروه بالا لثه‌اي و زير لثه‌اي تقسيم مي‌شوند كه عاملي براي ايجاد بوي بد دهان هستند. جرم‌هاي بالا لثه‌اي و تخريب لثه، معمولا ديده مي‌شوند و ممكن است محدود به يك دندان يا گروهي از دندان‌ها شوند و نسبت به جرم زير لثه‌اي آسيب كمتري مي‌رسانند. جرم‌هاي زير لثه و بوي بد دهان هم زير لبه لثه قرار گرفته و به‌راحتي ديده نمي‌شوند كه با معاينات در دندانپزشكي قابل ديدن هستند كه اين جرم بسيار چسبنده و متراكم است و نقش بسياري در بروز بيماري‌هاي لثه و بوي بد دهان دارد. به عبارتي بايد گفت كه جرم‌هاي زير لثه‌اي مهم‌ترين عامل بوي بد دهان در حفره دهاني هستند كه البته به روش‌هاي گوناگوني قابل درمان هستند.

همچنين از موارد ديگر بوي بد دهان باکتری روی دندان‌ها و لثه‌هاست که «پلاک» نام دارد كه موجب بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان می‌شود. یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه این است که تنفس‌‌ همیشه بدبو باشد یا مزه بد و ناخوشایندی در دهان وجود داشته باشد. در اين صورت دندانپزشک‌ می‌تواند با  چکاپ‌های منظم، این مشکل را تشخیص داده و درمان کند.

به علاوه برخی از مشکلات پزشکی هم می‌توانند باعث بدبو شدن تنفس و دهان شوند. مثلا خشکی دهان  یا گزروستومیا، بیماری است که در آن، دهان بزاق کمتری ترشح می‌کند كه موجب رشد باکتری در دهان شده و درنهایت تنفس را بدبو می‌کند. خشکی دهان، ممکن است به‌خاطر بعضی داروها، مشکلات غده بزاقی یا تنفس مدام با دهان به جای بینی باشد. در اين زمينه بايد گفت كه افراد سالمند، بزاق کمتری تولید می‌کنند که منجر به مشکلات بیشتری می‌شود. اگر كسي از خشکی دهان رنج می‌برد، دندانپزشکان می‌توانند تولیدکننده بزاق مصنوعی شوند یا درمان‌های دیگری را پیشنهاد دهند تا مشكل بدبويي دهان برطرف شود.

بايد گفت كه بدبویی دهان ممكن است در برخي ساعات روز و در برخي زمان‌ها بيشتر باشد. مثلا صبح‌ها بعد از بیدار شدن از خواب يا هنگامي كه افراد روزه مي‌گيرند، امكان بدبويي دهان بيشتر وجود دارد كه علت این موضوع به این خاطر است که در خواب و گرسنگی بزاق کمتری ترشح می‌شود. اما بعد از خوردن و شست‌وشوی دهان و خارج کردن اضافه مواد غذایی از دهان بزاق دهان شروع به ترشح برای ضدعفونی کردن دهان می‌کند. در اين صورت ترشح بزاق دهان روی برخی باکتری‌ها و مانده مواد غذایی در لابه‌لای دندان اثر گذاشته و باعث پاک شدن دهان می‌شود.

به علاوه بايد گفت كه شدت بدبویی دهان مي‌تواند عوامل مختلفي داشته باشد كه عبارتند از: خشكي دهان براثر استرس زياد، کم‌آبی بدن، خوردن بعضی مواد خوراکی با بو مثل سیر و پیاز، مصرف الکل، استفاده از دخانیات و… اما بوی بد دهان دلایل مختلفی دارد كه در بيشتر موارد قابل درمان است. اين را هم بايد گفت كه بدبویی دهان در برخی افراد ممكن است دائمی باشد.

بوی بد دهان به‌وسیله راه‌های ساده بهداشتی از میان ‌مي‌رود. اما برای از بین بردن بوی بد دهان باید وضعیت پزشکی و دندانپزشکی فرد مورد مطالعه و بررسي قرار بگیرد. اگر طعم دهان كسي بدبو باشد بايد ابتدا به دندانپزشک مراجعه كند تا وضعيت وي بررسي شود. چون ممكن است ناراحتی‌های گوارشی، کلیوی، تنفسی، خونی، هورمونی، سوءتغذیه و… هم باعث بدبویی دهان شوند. يا ممكن است عامل بوی بد دهان رعایت نکردن بهداشت دهان و ابتلا به بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان باشد. بوي بد دهان مي‌تواند ناشي از برخي بيماري‌ها هم باشد مثل ژنژیویت به‌خصوص درژنژیویت مزمن كه اگر همراه با خونریزی باشد بوی زننده‌اي دارد، يا ناشی از بیماری‌های عمومی بدن مثل دستگاه تنفس، آبسه ریوی، نارسایی کلیه و کبد و… باشد. يا بارداري يا افرادی که در رژیم غذای‌شان از فرآورده‌های گوشتی استفاده کنند دهان‌شان بوهای مختلفی نسبت به رژیم غذایی گیاه‌خواران دارد چون غذاهایی که پروتئین زیاد و مواد قندی کمی دارند به‌علت ایجاد مواد سولفوردار باعث بد بو شدن دهان می‌شوند.

در پايان لازم است بگوييم براي اينكه دهاني بدبو نداشته باشيد و از آن رنج نبريد بهتر است بهداشت دهان و دندان را رعايت كنيد. هر شب قبل از خواب دندان‌ها را مسواک بزنید حتي لثه‌ها و زبان‌تان را هم مسواک بزنید. در مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و بودار رعايت لازم را داشته باشيد و اگر مشكل بدبويي دهان پيدا كرديد حتما به دندانپزشك مراجعه كنيد.