زخم بستر که به آن زخم فشاری هم می‌گویند در واقع زخمهای پوستی است که بر اثر فشار مداوم به پوست به خاطر تماس با تخت یا ویلچر ایجاد می‌شود. زخم بستر اغلب دردناک است، دوران التیام‌اش طولانی است و عامل اصلی بروز مشکلاتی جدی نظیر عفونتهای پوستی و استخوان محسوب می‌شود.
دو عامل اصلی زخم بستر عبارتند از:
-کنده شدن و شکافتن پوست
این اتفاق زمانی می‌افتد که پوست در یک جهت و استخوان پوشش دهنده ی آن در سمت دیگر حرکت کند. حرکات آرام یا فرورفتن در تخت یا صندلی میتواند منجر به کش آمدن و فشار به پوست شده و به ترک خوردگی یا شکافتن آن بینجامد.
– ترک پوستی
هرچند ایجاد تغییر در وضعیت نشستن یا دراز کشیدن میتواند مانع از شکل گیری زخم بستر شود، اما جابجایی و حرکت مداوم یا مالش پوست با هر سطحی هم ممکن است به شکافته شدن و ترک پوستی بیانجامد خصوصا زمانی که پوست انسان با بالا رفتن سن نازک‌تر و حساستر می‌شود.
باید گفت که بالا رفتن سن یا سالخوردگی یکی از بزرگ‌ترین عوامل خطرزا برای زخم بستر محسوب می‌شود؛ هرچه فرد مسنّ‌تر باشد، پوست او هم آسیب پذیر‌تر خواهد بود. در یک فرد مسنّ که تحرک زیادی ندارد، حتی یک جراحت خفیف پوستی در جریان فعالیتهای روزانه مانند جابجایی از تخت و رفتن به روی ویلچر هم میتواند سریعا به زخم بستر تبدیل شود.
پیشگیری از زخم بستر
– تغییر جایگاه به طور منظم
تغییر وضعیت بدن حداقل هر ۲ ساعت یکبار در تخت یا هر ۳۰ دقیقه یکبار روی ویلچر و یا استفاده از بالش‌ها یا متکاهای مخصوص میتواند از بروز زخم بستر پیشگیری کند.
– تشکهای مخصوص
وجود هوا، ژل یا آب در تشک که می‌توان آن را بر اساس یک سیستم منظم به طور اتوماتیک یا دستی تنظیم کرد برای پیشگیری از زخم بستر بسیار مفید است. اگر فرد دچار معلولیت خاصی بوده یا از سایر عوامل خطرزا رنج می‌برد بهتر است برای استفاده از این تشک‌ها حتما با متخصص مشورت کند.
(منبع: NHS)
طب سنتی درباره درمان زخم ها چه پیشنهاداتی دارد؟