در این باره پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمایند: کمال دلیری آن است که کسی خشمگین شود و خشمش شدت گیرد و چهره اش سرخ شود و موهایش بلرزد، اما بر خشم خود چیره گردد.
علت های خشم
الف: جلوگیری از رفتار هدفمند
ب: تحقیر شدن یا مورد تبعیض قرار گرفتن
ج: مورد فریب با عهدشکنی قرار گرفتن
د: تحقیر شدن احساسات، ارزش ها یا اقتدار واقعی فرد از سوی دیگران
ه: صدمه دیدن در نتیجه بی توجهی نسبت به خود
و: رفتار حاکی از بی توجهی دیگران
ز: مورد تجاوز بدنی یا کلامی قرار گرفتن
تکنیک هایی موثر برای مدیریت خشم
خود آرام سازی: وقتی عصبانی هستیم، استفاده از مهارت های خود آرام سازی بسیار مفید و اثربخش است.حقیقت دارد که می گویند وقتی عصبانی هستیم، پیش از اینکه پاسخ بدهیم، باید تا عدد 10 بشماریم.این کار به ما فرصت می دهد تا بهترین راه حل را انتخاب کنیم همچنین می توانیم با تنفس آرام و عمیق در مدتی کوتاه خود را کاملا آرام کنیم.
انجام دادن ارزیابی اولیه منطقی: یک نقطه شروع خوب برای آموختن شیوه مقابله با خشم، تجزیه و تحلیل ارزیابی های اولیه خود است.وقتی ارزیابی اولیه از رویدادی ناکام کننده و مشکل ساز به عمل می آوریم، باید معین کنیم آیا مسئله ارزش ناراحت شدن را داردیا نه؟
تغییر محیط: می توانیم به سه روش محیط خود را تغییر دهیم.
زمان بندی: مثلا اگر زوجی هنگام شب موقع بحث کردن برروی مسائل مهم عصبانی می شوند و دعوا می کنند، باید زمان مطرح کردن این مسائل را تغییر دهند.
اجتناب: مثلا اگر اتاق به هم ریخته بچهف فرد را عصبانی می کند، هروقت از آن مسیر رد می شود بهتر است در اتاق را ببندد و به آنچه او را عصبانی می کند نگاه نکند.
پیدا کردن متغیرهای دیگر: مثلا اگر تحمل ترافیک روزانه شخصی را عصبانی می کند، می توانید مسیر متفاوتی را انتخاب کند که شلوغی اش کمتر یا مناظرش بیشتر است.
تخلیه انرژی: وقتی خشم بر ما چیره می شود، تخلیه انرژی از طریق پرداختن به فعالیت های جسمی یا خلاق مانند ورزش کردن یا فریاد زدن در محیطی باز، مفید و اثربخش است.
جرات ورزی: یعنی دفاع از حقوق خودو بیان افکار و احساسات خود به شیوه مستقیم.افراد با جرات برای خود و دیگران احترام قائل اند، آنها اجازه نمی دهند دیگران از آنها سوءاستفاده کنند و از طرف دیگر به خواسته ها و نیازهای دیگران نیز، احترام می گذارند.جرات ورزی به انسان احساس خودکارآموزی و کنترل درونی می بخشد و این احساسات نیز در روابط مقابل با دیگران، اعتماد به نفس و عزت نفس ما را تقویت می کند.
مذاکره و گفت و گو: برای جلوگیری از خشم بی جا باید اساس روابط بین فردی خود را بر مذاکره و گفت و گو بنا کنیم.گاهی می توانیم از طریق تهدید دیگران، نظر خود را به آنها تحمیل کنیم، ولی اگر همیشه این گونه باشیم، تنها و منزوی خواهیم شد.
پی بردن به ارزش گذشت: درس ارزشمندی که بسیاری از افراد در جریان رشد و تکامل می آموزند، پی بردن به قدرت گذشت است.در حقیقت گذشت به معنای از یاد بردن خطای افراد نیست، بلکه هنگامی که کسی خطای دیگری را نادیده می گیرد و او را می بخشد در واقع خود را از خشمگین شدن می رهاند.
نتیجه:
قدرت خشم در کنترل افکار و رفتار آدمی بسیار زیاد است، به همین علت توانمند شدن ما در مقابله با آن انرژی و زمان می طلبد.نباید فراموش کرد که مهارت در گرو تمرین شکل می گیرد.تفاوت های فردی عاملی است که مانع از این امر می شود.اگر فردی در موقعیت های خشم برانگیز طوری رفتار می کند که هم خود و هم طرف مقابل احساس رضایت و آرامش دارند و به حقوق هیچ یک نیز آسیبی وارد نمی شود، این فرد دارای مهارت کنترل خشم است.
منبع: کتاب چگونه خشم و عصبانیتمان را کنترل کنیم/مریم عزیزی، کتاب مدیریت خشم/گروسیان، مجله پزشک شهر
لینک مرتبط: با همسر خشمگین خود چطور برخورد کنیم؟
چرا نمی توانم عصبانیتم را کنترل کنم؟