ارتودنسی کودکان

برخی از ناهنجاری‎ها‎ی دندانی به ژنتیک و عوامل ارثی مربوط می‎شود که در نتیجه به نامرتب شدن دندانها و کج شدن لثه می‎انجامد. برای درمان این مشکلات، ارتودنسی بهترین راه حل محسوب می‎شود که دندانهای فاصله دار را به یکدیگر نزدیک و دندانهای کج را نیز مرتب می‎نماید. گفته می‎شود بهتر است کودکان 5-6 ساله برای یکبار هم که شده به منظور چکاپ به نزد متخصص دندانپزشکی کودکان برده شوند تا اگر مشکلی در دندانهای آنها وجود دارد، در همان اوان کودکی رفع گردد. در این زمان رشد استخوانهای فک و ریشه دندانها به حد کافی نرسیده است و درمان آنها، نوعی پیشگیری نیز محسوب می‎شود که از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‎کند.در برخی از کودکان، دو دندان جلویی بزرگتر از دیگر دندانهاست. علت این امر به جلو بودن فک بالا نسبت به فک پایین می‎باشد و در نتیجه دندان‌هایی هم که روی آن‌ها قرار دارد، جلوتر قرار می‌گیرد. در این حالت می‌توان با انجام ارتودنسی این مشکل را بر طرف نمود.

علت اهمیت ارتودنسی برای کودکان

کودکان نیز همچون بزرگسالان ممکن است به مشکلات دندانی از قبیل کجی، هم پوشانی دندان‌ها، ازدحام دندان‌ها یا «مال اکولوژن» (اختلاف در اندازه فک بالا و پایین که سبب بد بسته شدن دهان می‌شود) دچار شوند و از اینرو به ارتودنسی نیاز پیدا می‎کنند. گاهی نیز مشکلات فک و دندان موجب پوسیدگی دندانها می‎شود و کودک دندانهای خود را زود از دست می‌دهد.

چگونگی ارتودنسی کودکان

زمانی که دندانهای کودکان بطور کامل رشد می‎کنند، می‎توان با یک بررسی سطحی از نامرتبی آنها آگاه شد و سپس برای درمان آنها به ارتودنتیست مراجعه نمود. پس از آن دندانپزشک معالج، کودک را به بخش رادیو گرافی راهنمایی می‎کند. این امر زمانی صورت می‎گیرد، که نامرتب بودن دندانها بصورت نهفته بود و برخی از دندانهای اضافه در زیر لثه، موجب از بین رفتن ریشه دندان‎ها‎ و همچنین نامرتبی آنها می‎شود. برخی از ارتودنتیستها نیز با یک شمارش، تعداد کم بودن دندانها را تشخیص داده و متوجه می‎شوند، که دندانهای کم ممکن است در قسمت ریشه دیگر دندانها اختلال ایجاد کنند.

ارتودنتیست با فشار دادن ماده‌ای خمیری به بالا و پایین دندان‌های کودک، قالبی از الگوی قرارگیری دندانها را تهیه می‎کند. زمانی که قالب خارج شده، خشک و سفت شد، نمونه‌ای از دندان‌های کودک حاصل می‎شود که به تصمیم گیری ارتودنتیست برای درمان کمک می‌کند.

به منظور پیشگیری از ارتودنسی در دهان کودک می‎توان از روش‎ها‎ی ارتوپدی نیز استفاده کرد که در آن استخوانها جابه جا می‎شوند. این کار باید قبل از رشد کامل کودک و پس از سنین 10 تا 12 سالگی به بعد صورت بگیرد. در سنین زیر 10 سالگی، استفاده از براکت ارتدونسی مناسب نیست، زیرا طول ریشه دندان کوتاه می‎شود.

در ارتودنسی برای کودکان از بریس‎هایی با رنگهای شاد استفاده می‎شود که با اعمال فشار ثابت بر دندان‌ها بی‌نظمی‌ها را اصلاح کرده و آن‌ها را ردیف و صاف می‌کند.

برخی از دندانپزشکان برای درمان دندانهای کودکان از هدگیر نیز استفاده می‎کنند. هدگیر وسیله‌ای سیمی و شبیه به نعل اسب است که به دندان‌های پشتی کودک چسبیده و آن‌ها را به سمت عقب می‌کشد تا فضای بیشتری برای دندان‌های جلویی ایجاد شود. پس از نصب بریس، کودک باید هر چند هفته یک بار تحت نظر دندانپزشک قرار بگیرد.

مدت زمان استفاده کودک از بریس، به میزان مشکل او بستگی دارد، اما این زمان به طور میانگین 2 سال تخمین زده می‎شود که بعد از آن کودک می‎تواند برای مدت کوتاهی، از یک قالب نگهدارنده کوچک استفاده نماید. این قالب که عموما از جنس پلاستیک سخت با سیم‌های فلزی یا یک پلاستیک محافظ دهان است، از بازگشت دندانها به محل اصلیشان جلوگیری می‎کند.

نحوه مراقبت از ارتودنسی کودک

همانطور که گفته شد برای ارتودنسی کودکان از بریس استفاده می‎شود. مراقبت از دندانها در زمان اتصال بریس، یکی از نکاتی که باید مورد توجه والدین باشد.

شستن دندانها بعد از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان ضرورت دارد. علاوه بر این، بررسی مرتب دندانها برای جلوگیری از پوسیدگی، نیز امری ضروری می‎باشد.

والدین باید مراقب کودک باشند تا خوردن برخی غذاها همچون، ذرت بو داده، آبنبات، نوشیدنی‎های شیرین، آب میوه و آدامس خودداری نماید.

اگر پلاستیک‎های بریس شل و یا نوک سیم‎ها تیز شوند، باید کودک را سریعا به نزد ارتودنتیست برد.

 منبع : دکتر شقایق لوح