دکتر عاطفه فخاریان، فوق‌تخصص ریه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، اولین سخنران این همایش بود که درباره آلودگی هوا و بیماری‌های ریوی مرتبط با آن گفت: «آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ باعث نگرانی مردم شده و این آلودگی را، حداقل افرادی که در پایتخت زندگی می‌کنند، به‌خصوص در فصول سرد سال با تمام وجود احساس کرده‌اند.
آلوده‌کننده‌های هوا در محیط خانه و بیرون کمی متفاوت هستند. آلوده‌کننده‌های هوای داخل منازل شامل دود سیگار، سوخت چوب و… است. البته امروزه سوخت چوب و زغال در خانه‌ها نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است.
متاسفانه ماده آلوده‌کننده دیگری هم در خانه‌ها اضافه شده که در سال‌های اخیر طرفداران زیادی به‌خصوص میان خانم‌ها پیدا کرده است. این ماده قلیان است که چند برابر سیگار به ریه افراد آسیب می‌رساند.
این موارد بسیار مهم هستند و حتما باید نسبت به پاک کردن هوای منزل از این آلاینده‌ها اقدام کرد ولی موضوع مهم مورد بحث، آلودگی هوای شهرهاست که در این آلودگی هم مردم سهم بسزایی دارند.»
دکتر فخارزاده افزود: «ریه ما با هوای بیرون مرتبط است و هر چه در محیط اطراف وجود داشته باشد، وارد دستگاه تنفسی ما می‌شود. در حقیقت حبابچههای ریه حائلی بین بدن و هوای محیط هستند و بعضی از مواد موجود در هوا میتوانند از این سد عبور کنند.
ریه‌های سالم توانایی مقابله با بسیاری از مواد آلوده موجود در هوا را دارند اما افرادی که به بیماری‌های ریوی مبتلا هستند، چنین توانی ندارند و ممکن است بیماری‌شان تشدید شود.
تاثیر آلودگی هوا در بیماران مبتلا به آسم که 5/6 تا 10 درصد مردم دنیا از آن رنج می‌برند، مبتلایان به بیماری قلبی، سالمندان، نوزادان و کودکان که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، مبتلایان به بیماری‌های مزمن تنفسی یا بیماری‌های انسدادی ریه شدیدتر است.»
ورزش در هوای آلوده ضرر دارد
سومین علت مرگ و میر در دنیا ابتلا به بیماری‌های انسدادی ریه است. شیوع بیماری‌های انسدادی ریه در ایران 5/7 تا 6 درصد است. موادی مانند نیکوتین حاصل از سیگار و قلیان نیز خطر سرطان ریه و آلودگی هوا خطر ابتلا به بیماری‌های آلرژیک را افزایش می‌دهند. اگر آلرژی به بیماری مانند آسم اضافه شود، شرایط بیمار دشوارتر خواهد شد. آلودگی هوا حتی باعث تشدید سرطان‌هایی مانند سرطان ریه، سیستم ادراری و گوارشی می‌شود.
این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: «موادی مانند سولفور دی‌اکساید، نیتروژن دی‌اکساید، کربن مونوکساید، ازن و سرب باعث آلودگی هوا می‌شوند. این مواد خطرناک هستند ولی طبیعت بدن انسان به‌گونه‌ای است که گازهایی مانند سولفور دی‌اکساید که از اشتعال سوخت بنزین، کارخانه‌ها و… موجود در هوا که وارد مجاری تنفسی می‌شوند از همان ابتدا در مخاط بینی، دهان و حلق حل می‌شوند و ترکیبی ایجاد می‌کنند که به ریه‌ها نمی‌رسد. (این ترکیب در مخاط دستگاه تنفسی فوقانی فقط باعث احساس سوزش در فرد می‌شود.) ولی گاز ازن حلالیت کمی دارد و می‌تواند وارد ریه می‌شود و از آنجا جذب خواهدشد.
گاز کربن مونوکساید که در فصول سرد باعث خفگی و گازگرفتگی می‌شود نیز خیلی زود از حبابچه‌ها جذب و وارد خون و جایگزین گیرنده‌های اکسیژن می‌شود. پس هرچقدر مواد آلاینده‌ای مانند ازن موجود در هوا بیشتر باشد، بیشتر جذب بدن خواهد شد و وضعیت بیماران را بدتر خواهد کرد، بنابراین اگر فردی در هوای آلوده سریع‌تر نفس بکشد، مقدار هوای آلوده‌ای که وارد ریه می‌شود خیلی بیشتر است.
به همین دلیل است که در هوای آلوده توصیه می‌کنیم افراد از اعمالی مانند ورزش کردن که باعث تسریع در تنفس می‌شود، خودداری کنند.» او با تاکید بر اینکه مردم در آلودگی هوا نقش بسزایی دارند، گفت: «با آموزش‌های درست به مردم می‌توان جامعه را به سمت و سویی سوق داد که همه در پاک نگه داشتن هوا نقش داشته باشند تا فرزندانمان در آینده از داشتن هوای پاک بی‌نصیب نمانند.»
دکتر علیرضا خیاط‌زاده، متخصص آسم و آلرژی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی به شیوع روزافزون آلرژی در دنیا اشاره کرد و گفت: «سازمان جهانی آلرژی به مدت یک هفته از 16 تا 22 فروردین را به این بیماری اختصاص داده است. هر سال شعاری متناسب با این روز انتخاب می‌شود. شعار امسال به تغییرات آب و هوایی و آلودگی هوا و تاثیرات آن روی افراد اشاره دارد.»
او ادامه داد: «آلرژی یکی از شکایات شایع در بیماران است. آلرژی در واقع واکنش غیرعادی و افزایش‌یافته سیستم ایمنی افراد در مقابل مواد بی‌ضرر موجود در محیط است. مواد موجود در محیط که میتوانند حساسیت ایجاد کنند شامل گردوخاک، گرده‌های گیاهان، حیوانات خانگی، داروها و غذاها، نیش حشرات و… است.
البته این مواد در فضا و محیط بی‌خطر هستند و برای همه مردم حساسیت ایجاد نمی‌کنند اما بدن بعضی افراد در برخورد با این مواد واکنش می‌دهد که اصطلاحا به آن آلرژی گفته می‌شود. برای بروز آلرژی در بدن فرد، استعداد ژنتیکی اولیه نیاز است.
وقتی چنین فردی در معرض عوامل محرک قرار می‌گیرد، سیستم‌های دفاعی بدن موادی به نام پادتن تولید می‌کنند و بدن حساس می‌شود. اگر دوباره ماده محرک وارد بدن شود، علائم ناشی از آلرژی ایجاد می‌شود.»
لطفا ادامه مطلب را در آیا 30 درصد تهرانی ها بخاطر آلودگی هوا آسم دارند؟! (قسمت دوم) بخوانید
منبع: روزنامه سلامت
لینک مرتبط: چه خطراتی قلب شما را تهدید می کند؟
برای سم زدایی بدن از سرب موجود در هوای آلوده چه باید کرد؟