از جمله ترکیبات سمی برای سلامت میتوان به این موارد اشاره کرد:
آیا میتوان به برندهای معروف اطمینان کرد؟
تمام شرکت‌های تولیدکننده محصولات آرایشی می‌‌خواهند محصولی مطمئن و باکیفیت تولید کنند. معمولا برندهای بزرگ و معروف تحت نظارت‌های دقیقی هستند و روال کار این‌گونه است که تمام ترکیبات مورد استفاده آنها در آزمایشگاه بررسی و تاثیر آنها بر گیرنده‌های هورمونی آزمایش شود.
اگر ترکیبات استفاده‌شده در فرمولاسیون مواد آرایشی سرطان‌زا یا مختل‌کننده سیستم غدد درون‌ریز باشد، فورا وارد فهرست سیاه می‌شود. این شرکت‌ها معمولا زیرنظر گروه‌های تحقیقاتی و سم‌شناسی هستند و اگر محصولی مورد شک قرار بگیرد، فرمولاسیون و تمام ترکیبات موجود در آن ماده آزمایش می‌شود تا ایمنی دوز ترکیبات استفاده‌شده تایید شود. بسیاری از گردانندگان شرکت‌های آرایشی نیز خود به این مسائل احترام می‌‌گذارند و ترکیبات ممنوعه را مصرف نمی‌کنند زیرا پیشرفت آنها در گرو اعتماد مردم است.
امروزه تنها 40 درصد محصولات آرایشی حاوی مواد سمی است اما واضح است که به مرور و با پیشرفت علم بر فهرست مواد سمی افزوده می‌شود و این مواد باید از روند تولید حذف شوند. به عنوان مثال برند Orea– از سال 2010 به بعد 2 ترکیب تریکلوزان و دی‌ایتل فتالات را در محصولات خود استفاده نکرد. کریستین دیور (Dior) هم در عطرها، پارابن، تریکلوزان، AHA و فتالات‌ها را حذف کرد.
البته همیشه ابتدا در مورد سمی بودن یک ترکیب و وجود آن در محصولات آرایشی سخن به میان می‌آید و بعد به کارخانجات در رابطه با ضرورت حذف آن از فرمولاسیون تولید هشدار داده می‌شود.
شاید به همین دلیل است که شرکت‌های معروف معمولا جبهه میگیرند و از روزنامه‌ها، مجلات و مدیر مسوولان آنها گلایه میکنند که چرا بعد از کشف و قبل از اعلام اینکه فلان ماده‌ای که در ترکیبات آرایشی فلان برند موجود است، سمی است، این موضوع ابتدا به خود شرکت‌ها ابلاغ نمی‌شود و باید در بوق و کرنا بیفتد و نام برند را لکه‌دار کند؟
سدیم لوریل سولفات (Sodium Laury- Sulfate (or SLS: این ترکیب، آلرژی‌زا و محرک پوست است و در درازمدت می‌تواند روی چشم، مغز، قلب و کبد اثر منفی بگذارد. این ترکیب بهبود زخم را به تاخیر می‌اندازد و مانع تکامل درست چشم در نوزادان و کودکان می‌شود.
پروپیلن گلیکول (Propylène Glycol): نوعی ترکیب آرایشی که محرک پوست است و در درازمدت می‌تواند باعث ناباروری، آسیب به کبد و کلیه، بی‌نظمی در دوره‌های عادت ماهیانه زنان و نقص‌های جنینی شود.
پارابن (Paraben): ماده نگهدارنده‌ای که در برخی کرم ها و ماسک‌ها وجود دارد و سرطان‌زا و حساسیت‌زاست.
سدیم لورت سولفات (Sodium Laureth Sulfate or SLES): این ماده در مقایسه با سدیم لوریل سولفات، کمتر تحریک‌کننده است اما باعث خشکی چشم می‌شود. در صابون‌ها و شامپوها از آن استفاده می‌شود.
فرمالدئید (Formaldéhyde): این ماده سرطان‌زاست و در بیشتر مواد و محصولات آرایشی- بهداشتی نیز وجود دارد.
تری‌اتانول‌آمین (TEA or triethanolamine): این ماده سرطان‌زاست و در برخی از کرم ها، لوسیون‌ها و شامپوها نیز وجود دارد.
دی‌اتانول‌آمین (DEA or diethanolamine): برخی تحقیقات نشان داده که این ترکیب شیمیایی می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به سرطان کبد و کلیه شود. این ترکیب در شامپوها و ژل‌های شستشو، صابون‌های مایع و لوسیون‌ها موجود است.
آلفاهیدروکسی‌اسید (AHA or Alpha Hydroxy Acid): این ماده محرک پوست است و نه‌تنها مرگ سلولی را تسریع می‌کند، بلکه به سد دفاعی لایه بیرونی پوست (اپیدرم) هم صدمه می‌زند.
روغن‌های معدنی (Organic Oil): این مواد لایه‌ای از چربی بر روی پوست ایجاد میکنند و اجازه نمی‌دهند رطوبت پوست خارج شود و از این نظر خوب هستند اما در عین حال جلوی خروج ضایعات و سموم را هم میگیرند.
پترولتوم (Petrolatum): این روغن از نفت مشتق شده و همانند روغن‌های معدنی می‌تواند مضر باشد.
الکل (Alcohol): این ماده kdc بافت سلولی را تضعیف می‌کند و در برخی از محصولات آرایشی‌بهداشتی وجود دارد.
محصولات آرایشی را آنلاین نخرید
هنگام خرید محصولات آرایشی‌بهداشتی حتما به فهرست ترکیبات آن توجه داشته باشید. استفاده و برخی ترکیبات مدت‌هاست ممنوع اعلام شده و گرچه در محصولات آرایشی استاندارد از برندهای معروف دیده نمی‌شود اما در محصولات آرایشی تقلبی که زیرزمینی تولید می‌شوند به وفور وجود دارد.
در عین حال، سعی کنید مواد آرایشی را روی مخاط‌ها نزنید و برای مدت طولانی و مکرر از آنها استفاده نکنید. در ضمن هرگز به محصولاتی که از طریق ماهواره یا آنلاین در اینترنت به فروش میرسد، اعتماد نکنید. این محصولات شاید تاثیرات قابل‌توجه و خوبی بر پوست داشته باشند اما ترکیباتشان مشخص نیست.
به عنوان مثال چندی پیش کرم ضدچروکی بر پایه سلول‌های بنیادی و جنینی تولید شد که اثر فوق‌العاده‌ای بر پوست داشت اما به دلیل غیرانسانی بودن، تهیه و فروش آن در اروپا ممنوع شد.
این نوع کرم‌ها هنوز هم آنلاین به فروش می‌رسند. کارخانه‌های تولیدکننده این محصولات در چین و آمریکاست. در اوکراین به زنان 150 دلار داده می‌شود تا بدون پیشگیری باردار شوند و جنینشان را سقط کنند.
تفاوتی هم ندارد که این زنان به ایدز یا هپاتیت مبتلا باشند. جنین مرده این زنان به قیمت 7500 دلار به کارخانه‌های «جنین‌درمانی» فروخته می‌شود و ترکیبات استخراج‌شده از این جنین‌ها در قالب کرم‌های ضدچروک به قیمت 20 هزار دلار به افرادی داده می‌شود که از پیری زودرس پوستشان در هراس‌‌اند!
آیا محصولات طبیعی قابل‌اعتمادند؟
تعداد و تنوع محصولات آرایشی‌بهداشتی طبیعی (بیو) بسیار محدود است و چند برند مخصوص آن را تولید میکنند. میزان ترکیبات مختل‌کننده کارکرد سیستم غدد درون‌ریز در این محصولات کمتر و حدود 1/3 درصد کل محصولات است، اما صددرصد گیاهی بودن یک محصول به معنی بی‌خطر بودن آن نیست.
به عنوان مثال عصاره گیاه گل انگشتانه که در این محصولات استفاده می‌شود، سمی است. از سوی دیگر، محصولات گیاهی هم میتوانند باعث واکنش‌های شدید پوستی و حساسیت شوند.
در این محصولات از اسانس‌ها، روغن‌های گیاهی و الکل به عنوان نگهدارنده طبیعی استفاده می‌شود که خود میتوانند حساسیت‌زا باشند. البته علم مرتبا در حال پیشرفت است و محققان ژاپنی به تازگی متیل پاربن طبیعی یافته‌اند که زنبورها تولید میکنند و همان ماده‌ای است که باعث نگهداری طولانی‌مدت عسل می‌شود.
برچسبها را بخوانید
تمام شرکت‌های تولیدکننده محصولات آرایشی- بهداشتی موظف‌اند فرمولاسیون کامل محصول را روی بسته‌بندی قید کنند. البته هنوز روی بسته‌بندی بسیاری از این محصولات می‌‌توانید ترکیب‌های بیماری‌زا و سرطان‌زایی مانند پارابن را ببینید. در حال حاضر انگشت اتهام به سمت این محصولات نشانه رفته است.
مشکل اینجاست که گاهی جایگزین کردن ماده دیگری به جای ترکیبات مضر بسیار سخت است. مثلا به جای ترکیب MIT که نوعی نگهدارنده بسیار آلرژی‌زا بود، پارابن‌ها جایگزین شدند اما حتی همین ترکیب هم در حال حاضر مشکوک به نظر میرسد ولی گویا هنوز جایگزین بهتری برای آن وجود ندارد.
منبع: هفته نامه سلامت- Top sante
لینک مرتبط: مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایش که باید از آنها بپرهیزید