مردم ذهنیت خوبی درباره مصرف داروهای گیاهی دارند. داروهای گیاهی معمولا ارزانقیمت و در دسترس‌اند. وقتی بحث درمان بیماری با داروی گیاهی است، گیاه کاملا باید شناخته شده باشد. باید دید این ماده واقعا چه تاثیری روی بیماری دارد و چه میزانی از آن می‌تواند موثر باشد؟ این اصل بر داروهای شیمیایی هم حاکم است. داروهای شیمیایی تحت کنترل کیفیت آزمایشگاه‌ها قرار می‌گیرند و عوارضشان کاملا مشخص است. اطلاعات کافی هم درباره آنها وجود دارد ولی داروهایی گیاهی‌ای که مردم از عطاری‌ها تهیه می‌کنند، چنین خاصیتی ندارند. اطمینان از نظارت در نحوه جمع‌آوری و فرآوری گیاه، بهداشت و نوع ترکیبات آن وجود ندارد. ممکن است برای نگهداری گیاه از سموم شیمیایی استفاده شده باشد. گاهی هم گیاه آلودگی میکروبی دارد. حتی بعضی از گیاهان در مکان‌هایی رشد می‌کنند که نزدیک به کارخانه‌های صنعتی است. احتمال آلودگی گیاه به مواد صنعتی مانند سرب وجود دارد.
در طب سنتی چینی مطالعاتی انجام شد که نشان داد در بعضی از گیاهان میزان سرب بیش از حد طبیعی است. از طرفی، گاهی دارو به مدت طولانی در عطاری باقی می‌ماند و روی آن فرآیند تجزیه انجام می‌شود و خاصیت اصلی گیاه از بین می‌رود. به‌عنوان مثال حتی ساده‌ترین داروهای گیاهی برای مصرف نیازمند رعایت نکات بهداشتی و سلامتی هستند. برای مثال داروهایی که به‌عنوان ویتامین و برای تقویت حافظه و… استفاده می‌شوند و حاوی ترکیبات زنجبیل هستند باید با احتیاط مصرف شوند. زنجبیل می‌تواند با داروهای دیگر تداخل پیدا و حتی عوارض کبدی ایجاد کند. مصرف زنجبیل در افرادی که داروی وارفارین یا رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، توصیه نمی‌شود زیرا این ماده گیاهی تنظیم وارفارین را به هم می‌زند. موارد گفته‌شده علل مهمی هستند که می‌توانند برای بیمار عوارض ایجاد کنند. اگر قرار است فردی از داروی گیاهی استفاده کند باید به داروخانه‌ها مراجعه و داروی استاندارد با بسته‌بندی و مارک مورد تایید سازمان غذا و دارو تهیه کند. 2 گروه سنی کودکان و افراد مسن خیلی باید با احتیاط داروی گیاهی مصرف کنند زیرا ممکن است عوارض شدیدتری ایجاد کنند. قابل‌توجه اینکه قبل از مصرف داروی گیاهی حتما لازم است با پزشک معالج مشورت شود.
دکتر مسعود مهرپور
عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
منبع: مجله سلامت