آیا تزریق پنی‌سیلین مرگبار است؟(بخش اول)

پانته آ توتونپیان
بسیاری از ما بعد از اینکه توسط پزشک معاینه می‌شویم توقع دریافت یک نسخه پر از دارو را داریم. برخی دیگر از ما برای کوچک‌ترین دردی از پزشک‌مان داروهای قوی درخواست می‌کنیم تا به خیال خودمان زودتر از شر بیماری خلاص شویم. برخی دیگر از ما حتی از این هم فراتر می‌رویم و داروها را به میل و سلیقه خودمان استفاده می‌کنیم. اما گاهی اوقات هم ممکن است پزشک دارویی را به اشتباه تجویز کند، پرستار حین تزریق دقت لازم را نداشته باشد، دارو تقلبی یا در ساخت آن مشکلی وجود داشته باشد و... همه این موارد ممکن است عوارض غیر‌قابل جبرانی مثل مرگ را به بار آورد. در این گزارش، مرگ یک زن بعد از تزریق داروی پنی‌سیلین را بررسی کردیم که در روزهای قبل نگرانی‌های زیادی را درباره این دارو ایجاد کرد. دکتر سیما صدرای، داروساز و دکتر طاهره سوری، متخصص عفونی در این گزارش کارشناسان ما بودند.

ماجرا چه بود؟
روزهای گذشته سازمان غذا و دارو خبر فوت یک خانم نیشابوری پس از تزریق پنی‌سیلین را تایید کرده و دکتر دیناروند، رییس این سازمان از بررسی و اعلام نتیجه تحقیقات این پرونده خبر داد. در این میان معاونت غذا و داروی نیشابور نامه‌ای مبنی بر «دستور جلوگیری از توزیع ویال پنی‌سیلین 6.3.3 با شماره ساخت 5G1601 ساخت شرکت داروسازی جابربن حیان» به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های این شهرستان ابلاغ کرد. این نامه در فضای مجازی هم منتشر شده و نگرانی‌هایی ایجاد کرد.

و به آن توجه نکرده باشند. نکته دیگری که وجود دارد این است که تزریق‌کننده باید مطمئن شود که سوزن را داخل عضله فرو می‌کند و مستقیما به داخل رگ تزریق را انجام نمی‌دهد. اگر تزریق‌کننده ناشی و احتیاط لازم را نداشته باشد و درنتیجه این دارو داخل رگ تزریق شود، ممکن است مرگ ناگهانی و سریع را به‌دنبال داشته باشد.

همه چیز تقصیر داروها نیست
دکتر صدرای هم درباره علل مرگ خانم نیشابوری می‌گوید: در حالت‌های خاصی که مصرف دارو در یک مورد خاص مشکل‌ساز بوده حتما باید بررسی‌های بیشتری انجام شود تا بتوان گفت که مرگ بیمار به چه دلیلی بوده است. ممکن است شخص نسبت به پنی‌سیلین و داروهای مشابه حساسیت داشته و آن را در تست نشان نداده، تزریق یا تست کردن به شکل درست انجام نشده و… نمی‌توان فورا همه‌چیز را به گردن داروها انداخت و در جامعه ترس و نگرانی ایجاد کرد. یکی از علل هم می‌تواند مربوط به کیفیت دارو باشد که احتمال آن ضعیف است، چرا‌که نظارت‌ها آن‌قدر دقیق است که تا 98‌درصد می‌تواند از داروها، خصوصا ساخت کشورمان مطمئن بود. اصلا ممکن است این مرگ بر اثر تزریق پنی‌سیلین نبوده و یک مرگ ناگهانی بوده باشد. مرگ ناگهانی اتفاقی است که از قدیم موارد زیادی از آن دیده می‌شود. حتی آلودگی هوا، بالا رفتن منوکسیدکربن و عوامل روانی هم می‌تواند موجب مرگ ناگهانی شود. 

دردسرهای حساسیت بیش از حد 
دکتر سوری، درباره دلیل مرگ شهروند نیشابوری یک احتمال دیگر را هم مطرح می‌کند: همه داروها چه به شکل تزریقی و چه به اشکال دیگر دارویی، مقداری مواد افزودنی دیگر (برای اینکه فرم قرص یا محلول تزریق را بگیرند) هم دارند که برخی افراد حتی نسبت به این مواد هم حساسیت و واکنش نشان می‌دهند. کسی که حساسیت بسیار شدید داشته باشد حتی ممکن است با خوردن برخی غذاها یا در واکنش به مواد دیگر هم شوک آنافیلاکسی را نشان دهد و این قضیه فقط مربوط به پنی‌سیلین نمی‌شود. البته این موارد شدید حساسیت نادر است اما ممکن است در برخی موارد به مرگ منجر شود.

ایرانی‌ها حساس‌تر هستند
دکتر صدرای به نکته جالبی درباره ایرانی‌ها اشاره کرده و می‌گوید: علاوه بر تمام جوانب دیگر، برخی اقوام حساسیت‌های بیشتری نسبت به داروها دارند. مثلا ایرانی‌ها به‌دلیل مصرف کمتر پروتئین، حساسیت بیشتری نسبت به داروها دارند، آنزیم‌های بدن ما و وظیفه پاکسازی داروها مقداری کم‌کارتر است، بنابراین ما ایرانی‌ها برخی داروها را باید با دوز کمتر نسبت به اروپاییان مصرف کنیم. همین می‌شود که دوز بالای مصرف خودسرانه یا بی‌جای یک دارو به یکباره در ما عارضه می‌دهد و آن‌وقت می‌خواهیم برای آن چاره‌اندیشی کنیم. 

منبع : مجله ی سیب سبز 

قسمت دوم این مقاله را از اینجا بخوانید

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
مطالب پیشنهادی

نظر خود را وارد نمایید
لغو پاسخ