این بیماری، سرخک آلمانی یا سرخک سه روزه نیز نام دارد زیرا تب بیماری بعد از سه روز قطع می‌شود. گاهی اوقات ضایعات پوستی سرخجه، شبیه سرخک یا مخملک ظاهر می‌شود.
- دوره نهفتگی: دوره نهفتگی این بیماری 14 تا 21 روز است.
- دوره سرایت : این دوره از یک هفته قبل از بروز ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا حداقل چهار روز پس از آن ادامه می‌یابد. سرخجه یک بیماری به شدت مسری است. نوزادانی که مبتلا به سرخجه مادرزادی هستند ممکن است تا ماه‌ها بعد از تولد، ویروس را دفع کنند.
- علائم سرخجه: سرخجه با تب و کوفتگی عمومی خفیف شبیه سرخک و با بزرگی غدد لنفاوی ناحیه پشت سر و گردن همراه است.
دانه‌های پوستی در سرخجه معمولاً در پشت گوش پدیدار می‌شوند و سپس به صورت و گردن و بقیه نقاط بدن گسترش می‌یابد. از نشانه‌های بالینی مشخص سرخجه التهاب غده‌های لنفاوی واقع در پشت گوش یا ناحیه پشت گردن است.
سرخجه از نظر علائم ظاهری شبیه به بیماری‌های سرخک، مخملک تعداد زیادی از عفونت‌های پوستی و مونو نوکلئوز عفونی است و به تبع آن، تشخیص دشوار می‌شود.
کودک مبتلا به این بیماری ممکن است فاقد علامت باشد.
بیماری در بزرگسالان می‌تواند به صورت تب خفیف ۱ تا ۵ روزه، سردرد، بیقراری، ترشح خفیف بینی و التهاب ملتحمه بروز کند.
سرخجه، می‌تواند باعث ایجاد ناهنجاری‌های مادرزادی وخیم در جنین زنان بارداری شود که در 4-3 ماه اول بارداری به آن مبتلا شده اند. این بیماری در همه سنین دیده می‌شود ولی در کودکان شایع‌تر است. واکسیناسیون علیه این بیماری باعث شده است تا تعداد موارد آن به طور قابل توجهی کاهش یابد.
- روش‌های سرایت بیماری سرخجه: سرخجه از طریق تماس با ترشحات بینی و گلوی افراد آلوده منتقل می‌شود. این بیماری به‌طور مستقیم از طریق قطره‌های آب دهان ضمن تماس مستقیم بیماران منتقل می‌شود.
- مخزن سرخجه: انسان تنها مخزن این ویروس است.
- مدت جداسازی: جداسازی بیمار مبتلا به سرخجه توصیه نشده است اما زنان باردار به ویژه در سه ماه اول بارداری نباید با بیمار مبتلا به بیماری سرخجه تماس داشته باشند.
برای زنان بارداری که با بیمار مبتلا به سرخجه تماس داشته داشته اند، باید بررسی‌های لازم برای وجود آنتی کور و تایید بیماری به عمل آید.
- ناهنجاری‌هایی که در سندرم سرخجه مادرزادی ایجاد می‌شود: جنین‌هایی که در مراحل اول تشکیل مبتلا می‌شوند بیشتر از همه در معرض خطر مرگ داخل رحمی، سقط جنین خودبخود و ناهنجاری‌های اندامهای مهم بدن هستند. این ناهنجاری‌ها ممکن است شامل یک یا چند نوع از جمله: ناشنوایی، آب مروارید، کوچکی چشم، آب سیاه جنینی، کوچکی جمجمه، عقب‌ماندگی ذهنی، ارتباط بین سرخرگ ششی و آئورت، نقص دیواره بین بطنی یا دهلیز در قلب، ضایعات پوستی، بزرگی هم‌زمان کبد و طحال، یرقان، نقایص استخوانی باشد. وهمچنین نداشتن تعادل در افراد می‌شود.
- تشخیص بیماری سرخجه: سرخجه در تشخیص افتراقی با بیماری‌های سرخک، مخملک و تعداد زیادی از عفونت‌های پوستی و مونو نوکلئوز عفونی قرار می‌گیرد.
تشخیص بالینی سرخجه در اغلب مواقع درست انجام نمی‌شود. در موارد حاد بیماری تنها با کمک آزمایشگاه می‌توان بیماری را تشخیص داد. تشخیص بیماری براساس افزایش آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در دوبار آزمایش تأیید می‌شود در فاصله ۱ تا ۲ هفته پس از ظهور ضایعات پوستی می‌توان ویروس را از ترشحات گلوی بیمار جدا کرد. خون، ادرار و مدفوع بیمار می‌تواند حاوی ویروس باشد. اما جداکردن ویروس بسیار وقت‌گیر بوده و به ۱۰ تا ۱۴ روز وقت احتیاج دارد.
برای تشخیص سرخجه مادرزادی در نوزاد تازه متولد شده می‌توان خون بیمار را مورد آزمایش قرار داد در صورت وجود آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در یک نمونه خون می‌توان بیماری را تشخیص داد.
- روش‌های پیشگیری از ابتلا به سرخجه: تزریق واکسن و ایمونوگلبولین
مردم باید نسبت به روش انتقال بیماری و ضرورت واکسیناسیون آشنا شوند. واکسیناسیون علیه بیماری سرخجه تزریق یک نوبت واکسن ویروس زنده ضعیف شده در ۹۸ تا ۹۹ درصد افراد حساس منجر به ایجاد آنتی‌بادی قابل توجه می‌شود.
- روش‌های کنترل بیماری سرخجه: تمام موارد ابتلا به سرخجه یا سرخجه جنینی باید به مقامات بهداشتی گزارش شود. گزارش سریع موارد مشکوک و بیماری وسیله‌ای برای اجرای اقدامات به موقع خواهد بود.
- درمان بیماری سرخجه: این بیماری بر خلاف ظاهر پر سر و صدای خود، معمولاً به درمان نیاز ندارد. پزشکان معمولاً استراحت و افزایش مصرف مایعات را توصیه می‌کنند. ممکن است برای ناراحتی خفیف مصرف داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن کافی باشد.
به بیمار توصیه می‌شود با بر طرف شدن تب، از بستر بیرون نیاید و تا روز بعد از برطرف شدن بثورات پوستی، فعالیت‌های خود را محدود کند و تا یک هفته پس از ناپدید شدن بثورات از تماس با دیگران خودداری کند.
- اقدامات لازم در همه‌گیری بیماری سرخجه: تمام موارد تأیید شده بیماری یا موارد مشکوک باید فوراً به مقامات بهداشتی گزارش شوند برای کنترل همه‌گیری لازم است که تمام تماس‌های حساس واکسینه شوند. جامعه پزشکی و مردم باید از وجود همه‌گیری مطلع شوند تا بتوانند زنان باردار را مشخص کرده و آنها را محافظت کنند.
هر فرد با یک بار مبتلا شدن به بیماری سرخجه، برای تمام عمر نسبت به این بیماری مصونیت می‌یابد. کسانی که پس از یک سالگی نیز از واکسن سرخجه استفاده کرده باشند، مصونیت دائمی پیدا می‌کنند.
نوزادانی که مادران‌شان به سرخجه ایمنی دارند، به طور معمول پادتن‌های مادری را 9-6 ماه پس از تولد، در خون خود دارند و علیه سرخجه مصون هستند.
بهترین روش پیشگیری از سرخجه، واکسن است. اکنون کودکان در ایران علیه سرخجه واکسینه می‌شوند.
بسیاری از جوانان و نوجوانان تصور می‌کنند که نسبت به بیماری سرخجه مصونیت دارند، حال آن که به یاد نمی‌آورند در دوران کودکی به این بیماری مبتلا شده اند و یا واکسن آن را تزریق کرده اند یا خیر؟ اما دانستن این مطلب به خصوص برای زنان باردار بسیار اهمیت دارد. زنان غیر باردار در سنین باروری، اگر قبلاً به این بیماری مبتلا نشده باشند یا واکسن آن را دریافت نکرده باشند، باید علیه این بیماری واکسینه شوند(البته تا سه ماه پس از دریافت واکسن نباید حامله شوند).
خانم‌های جوان اگر در مورد واکسینه یا مبتلا شدن به سرخجه در دوران کودکی خود شک دارند باید آزمایش خون بدهند تا مشخص شود که آیا در خون آنها پادتنی علیه سرخجه وجود دارد یا خیر؟ چنانچه پادتنی پیدا نشد، باید در اولین فرصت، خود را واکسینه کنند.
به زنان بارداری که در تماس با بیمار مبتلا به سرخجه بوده اند و قبلاً مبتلا نشده یا واکسن دریافت نکرده‌اند، باید گاماگلوبولین (پادتن) تزریق شود. اگر گاماگلوبولین بدون تأخیر پس از تماس با فرد آلوده تزریق شود، ممکن است از بروز بیماری پیشگیری کرده یا شدت آن را کاهش دهد.