دکتر محمدرضا قربانیان، جراح دندانپزشک:
سال‌هاست در اخبار پزشکی و مجلات خانوادگی از کاربرد لیزر در درمان‌های دندانپزشکی می‌شنویم. این روزها در تبلیغات برخی مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی نیز نوید استفاده از لیرز برای رهایی از صدای آزاردهنده توربین‌های دندانپزشکی و کاهش درد و خون‌ریزی را می‌شنویم. اما ممکن است وقتی از دندانپزشک خود درباره کاربرد لیزر سوال کنید، بشنوید آنچه مردم از کاربرد لیزر در ذهن دارند در اصل یک اشتباه عامیانه است و چیزی که به عنوان لیزر در مطب‌های دندانپزشکی دیده‌اند، تنها نور آبی رنگ یک دستگاه مخصوص است که برای ترمیم دندان‌ها با ماده کامپوزیت کاربرد دارد و لیزر محسوب نمی‌شود. البته شاید تا چند سال قبل این پاسخ درست بود، اما اکنون کاربرد لیزر به شکل علمی و رو به رشد در مطب های دندانپزشکی آغاز شده است. پس لیزر دندانپزشکی چیست و چه کاربردهایی در دندانپزشکی دارد.
کاربردهای لیزر در دندانپزشکی:
۱- تشخیص پوسیدگی و جرم:
یکی از روش های نوین در تشخیص زودرس ضایعات پوسیدگی و جرم دندانی کاربرد لیزر فلورسانس است. در این تکنیک نور لیزر به بافت بیولوژیک تابانده شده و در صورت حضور فعالیت متابولیک باکتریایی، این لیزر با القای اثرات فلورسانس، بازتابی به دستگاه برمی گرداند. دستگاه با تبدیل شدت این نور برگشتی به یک مقیاس عددی می‌تواند به تشخیص ضایعه پوسیدگی یا جرم کمک کند.
۲- درمان حساسیت دندانی:
ازدیاد حساسیت عاجی یکی از علل شایع مراجعه بیماران به دندانپزشک است. برای درمان این مشکل روش‌های متفاوتی همچون استفاده از خمیردندان‌های حاوی مواد ضد حساسیت، ژل‌های فلوراید و ادهزیوهای عاجی وجود دارد. استفاده از انواع مختلف لیزر نیز برای درمان این عارضه کاربرد دارند.
۳- سفید کردن دندان‌ها:
یکی از کاربردهای شایع لیزر در دندانپزشکی، برای بلیچینگ (سفید کردن دندان‌ها) در مطب است. البته لیزر در درمان بلیچینگ تنها برای فعال کردن ژل بلیچینگ به‌کار می‌رود و هیچ لیزری به شکل مستقل خواص بلیچ ندارد. لیزر می‌تواند در یک مدت زمان کوتاه‌تر، دما را بالا برده و سرعت فعال شدن ژل را افزایش دهد. در این روش معمولا جهت افزایش جذب انرژی لیزر از محصولات بلیچینگ حاوی رنگدانه های ویژه استفاده میشود.
۴- برداشت پوسیدگی و تهیه حفره:
یکی از کاربردهای جذاب لیزر برای بیماران دندانپزشکی بکارگیری لیزر ER:Yag به عنوان جایگزینی برای تراش حفرات و برداشت پوسیدگی است.
۵- جراحی بافت نرم:
تقریبا تمامی لیزرهای شایع مورد کاربرد در دندانپزشکی با مکانیسمهای مختلف قادر به برش بافت نرم هستند. در لیزر دیود و Nd: YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط پیگمان و هموگلوبین موجود در بافت انجام میشود؛ در حالیکه در کار با لیزر CO2 یا Er:YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط آب بافتی اتفاق می افتد. برداشت ضایعات بافت نرم یا اصلاح فرم بافت نرم با این لیزرها قابل انجام است.
۶- درمان ریشه:
هدف اصلی در درمان ریشه تمیز کردن کانال دندان است. لیزر می تواند برای استریل کردن مجموعه کانال اصلی یا کانالهای فرعی دندان استفاده شود. کاربرد لیزرهای Diode,Nd:YAG و Er:YAG با اثربخشی متفاوت برای این منظور پیشنهاد شده است. البته برای این منظور کانال باید به شکل استاندارد توسط فایل آماده شود تا مسیر برای ورود فیبر حداقل ۲۰۰ میکرونی لیزر باز گردد.
٧-درمان با لیزر کم توان(Low Level Laser Therapy) :
منظور از لیزرهای کم توان، لیزرهای با توان کمتر از 0.5 وات است. تابش این نوع لیزر به نواحی دارای التهاب و درد به دفعات و فواصل لازم، با تحریک و تشدید بعضی از واکنش های سلولی-ملکولی روند التیام و بهبود بافت را سرعت می بخشد.اثر آن را می توان به اثر فیزیوتراپی برای درمان مشکلات عضلانی و استخوانی تشبیه کرد.به عنوان نمونه بعضی بیماران پس از جراحی های گسترده در دهان، دچار بی حسی یا کم حسی در لب و نواحی خاصی از صورت می شوند. حتی ممکن است شاخه ی عصبی قطع شده باشد. بدون کمک لیزر برگشت حس طبیعی چند ماه تا بیش از یک سال طول می کشد. اما با روش L.L.L.T برگشت حس طبیعی خیلی سریعتر صورت می گیرد.
دکتر محمدرضا قربانیان، جراح دندانپزشک فارغ التحصیل از دانشگاه شهید بهشتی ٢١ سال سابقه کار
آدرس و شماره تماس:
مطب شماره یک: تهران- پاسداران- خیابان پاسداران – بوستان نهم- بعد از تقاطع شهید پایدارفرد- پلاک ١٢٢ واحد ١٤ 02122599166
02122599678
مطب شماره دو : تهران- شمس آباد- خیابان استاد حسن بنا شمالی- جنب آتش نشانی- میدان سرباز- پلاک٦٢٥ – واحد ٤
02122531289
