با فرا رسیدن فصل بهار، حس خواب آلودگی بهاری شدیدا به سراغ انسان می آبد و کارکردن، درس خواندن و در واقع هر کاری غیر از خوابیدن را برای انسان دشوار می کند. برای مبارزه با خواب آلودگی بهاری، شادابی و تحرک بیشتر توصیه می کنیم با این مطلب همراه شوید تا با ترفندهای پیشگیری از خواب آلودگی بهاره آشنا شوید.
چرا در بهار احساس خواب آلودگی می کنیم؟
با وجود این که برخی افراد در فصل بهار احساس شادابی و نشاط می‌کنند، بسیاری هم احساس خستگی و خواب آلودگی دارند و خوابیدن زیاد هم این مشکل را برطرف نمی‌کند. احساس خستگی همراه با کاهش انگیزه انجام کار از مهمترین تغییراتی است که برخی از مردم به خاطر تطبیق ندادن بدن خود با تغییرات فصلی به آن دچار می‌شوند و در محیط کار نیز کارایی لازم را ندارند. اما چرا با بیدار شدن طبیعت هنوز بدن برخی از ما در خواب است و چگونه می‌توان این بی‌حالی را مدیریت کرد تا به شادابی و سرزندگی رسید؟
به گفته دکتر اصغر کیهان نیا روانشناس: مطالعات علمی نشان داده در این فصل گرده‌هایی که از گل‌ها یا درختان در هوا منتشر می‌شوند وارد سیستم تنفسی انسان شده و باعث کرختی، سستی و بی‌حالی می‌شود.
دومین دلیلی که می‌توان برای سست شدن بدن در فصل بهار و پایین آمدن کارایی انسان برشمرد تغییرات آب و هوا است.در فصل بهار هوا نه سرد است و نه گرم و این هوا روی سیستم حرارتی بدن تأثیر می‌گذارد و این تأثیر از طریق حسگرهای عصبی به مغز انتقال پیدا می‌کند و جریان خونی که در بدن گردش دارد زیر تأثیر فرمان مغز حالتی را در انسان به وجود می‌آورند که شباهت زیادی به حالتی دارد که انسان بعد از خوردن غذای پرحجم به آن دچار می‌شود.همچنین در زمستان به علت سرمای هوا، رگ‌های سطح پوست منقبض می‌شوند و خون بیشتری را به مغز و اندام‌های داخلی بدن هدایت می‌کنند. در فصل بهار به علت گرم شدن تدریجی هوا رگ‌ها منبسط می‌شوند و خون کمتری به مغز می‌رسد و حالت هشیاری شخص کاهش می‌یابد.
سومین دلیل نیز افزایش دی اکسید کربن در هوای بهاری است. این گاز باعث می‌شود انسان دچار خواب آلودگی شود. اما سؤال اینجاست که چرا برخی در این فصل احساس افسردگی می‌کنند. باید گفت وقتی برای مدتی دچار کرختی، سستی، بی‌حالی و خواب آلودگی می‌شویم به دلیل اینکه نمی‌پذیریم علت آن فصل بهار و دلایلی که برشمردیم است، تصور می‌کنیم افسرده شده‌ایم و ممکن است خودسرانه شروع به درمان کنیم.دکتر کیهان نیا با بیان اینکه کسانی که به طبیعت نزدیک هستند بیشتر دچار این عارضه می‌شوند ادامه داد: در مکان‌هایی که درخت و گل در آن زیاد است این حالت بیشتر برای افراد ساکن در آنجا روی می‌دهد.
با ورزش صبحگاهی به جنگ خواب آلودگی بروید
به گفته دکتر احمد باقری مقدم پزشک ورزشی: کارشناسان با تأکید بر ورزش صبحگاهی در فصل بهار معتقدند ترشح آندورفین در مغز باعث نشاط و سرخوشی می‌شود. ورزش با آزاد کردن آندورفین‌های درونی بدن، باعث احساس راحتی می‌شود. ورزش دریچه‌ای است برای آزاد کردن استرس‌های تجمع‌یافته که اگر به حال خود رها شوند ممکن است منجر به پرخوری شوند.
یک مزیت مهم ورزش این است که به روز ما نظم و ساختار مشخصی می‌بخشد. یکی از مقصرهای اصلی که با استرس، افسردگی و افزایش وزن ارتباط دارد، به هم ریختن نظم زندگی روزانه است. با حفظ برنامه ورزشی منظم در فصل بهار در مواجهه با تقاضاهای فزاینده در خودمان پایداری و راحتی به وجود می‌آوریم. داشتن یک نظم روزانه به ما کمک می‌کند که در مورد مصرف غذا تعادل را رعایت و ریتم شبانه‌روزی بدن را پایدار کنیم، به تداوم برنامه خواب عادی‌مان کمک کنیم و یک چارچوب پایدار برای برنامه‌های روزانه‌مان به وجود آوریم که در قالب آن بتوانیم به اولویت‌بندی نیازهای روزانه مان بپردازیم.
غلظت خونتان را کاهش دهید
غلظت خون یکی از دلایل بی حالی و خواب آلودگی در افراد است. بهتر است در فصل بهار با مراجعه به مراکز انتقال خون، خون بدهید تا هم غلظت خونتان کاهش یابد و هم به بیماران نیازمند کمک کنید. همچنین استفاده از مواد غذایی که سبب افزایش اکسیژن رسانی به مغز می شوند نیز در این زمینه به شما کمک می کند.
تغذیه مناسب
تغذیه مناسب یکی از فاکتورهایی مهمی است که می‌توان با آن به جنگ خمودگی و خواب آلودگی فصل بهار رفت. آب پرتقال، شیر، تخم مرغ، موز، کاهو و بخصوص آب گوجه فرنگی از جمله مواد غذایی هستند که خاصیت ضد دی اکسید کربن دارند و به ما کمک می‌کنند در برابر سستی و خواب آلودگی‌های فصل بهار مقاومت کنیم.
خواب کافی شبانه
در فصل بهار به دلیل تغییراتی که در نور اتفاق می‌افتد معمولاً ساعات بیشتری از روز هوا روشن بوده و به این ترتیب با افزایش حجم نور خواب طبیعی دستخوش تغییر می‌شود. بررسی‌ها نشان داده است که در فصل زمستان به دلیل اینکه ساعات بیشتری از روز هوا تاریک است افراد معمولاً فرصت بیشتری برای استراحت دارند اما در فصل بهار بسیاری ترجیح می‌دهند که از مدت زمانی که هوا روشن است برای انجام کارهایشان یا تفریح استفاده کنند و ممکن است تا پاسی از شب نیز بیدار باشند و به این ترتیب در طول روز خواب آلود هستند.
اگر میزان خواب انسان کمتر از حد طبیعی باشد، در روز احساس خواب‌آلودگی می‌کند. نیاز خواب انسان بین 5/7 تا 5/8 ساعت است. ممکن است برداشت ما از نیاز خوابمان درست نباشد، مثلاً فردی نیاز خوابش 5/8 ساعت است ولی احساس کند با 7 ساعت خواب، نیازش برطرف می‌شود، این فرد مسلماً بعد از یکی دو روز احساس خواب‌آلودگی در وجودش شدت می‌یابد و فعالیتش را مختل می‌کند. افراد باید با استفاده نکردن از مواد محرکی مانند قهوه و چای بعد از ساعت حدود 6-7 عصر، ساعت خواب خود را بر اساس ساعت جدید تنظیم کنند، تا به خواب آلودگی در طول روز مبتلا نشوند.
خواب زیاد، نیاز به خواب را افزایش می دهد
از سوی دیگر افزایش ساعت خواب باعث خواب آلودگی در طول روز می‌شود. این اصطلاح عامیانه که خواب خواب می‌آورد پایه و اساس علمی دارد زیرا خواب زیاد باعث می‌شود دی اکسید خون بدن افزایش پیدا کرده و به خاطر کاهش فعالیت شش‌ها هنگام خواب این گاز از بدن خارج نشود و به این ترتیب در طول روز حالت چرت زدن به افراد دست دهد. البته این حالت‌ها تا نیمه فصل بهار ادامه دارد و پس از آن کمتر خواهد شد.