روش های خانگی درمان یبوست نوزاد

یبوست یکی از مشکلات گوارشی رایج است که تحمل آن برای بزرگسالان بسیار سخت و درد آور است، حال اگر نوزاد با این مشکل مواجه شود می تواند بسیار بیشتر از بزرگسالان دردناک باشد زیرا نوزادان و کودکان ضعیف تر بوده و توانایی تحمل درد برایشان سخت تر است. همچنین کاری برای بهبود این وضعیت از دستشان بر نمی آید. والدین باید با آگاهی ازروش های درمان یبوست نوزاد، در صورت پیش آمدن این مشکل به رفع هرچه زودتر این مشکل نوزاد کمک کنند. در این مطلب روش های درمان یبوست نوزاد را به شما می گوییم.

برخی از والدین فکر می کنند شکم نوزادشان باید هر روز کار کند واگر چنین نباشد نوزادشان دچار یبوست است، در حالی که این ها علائم یبوست نیست. اصطلاح یبوست زمانی به کار می رود که مدفوع به حدی سفت باشد که نتواند به راحتی از روده خارج شود. در صورتی که فرزند شما به راحتی مدفوعی نسبتا نرم را تخلیه می کند دچار یبوست نیست حتی اگر این دفع هر چند روز یکبار اتفاق بیفتد. گاهی یبوست در نوزادان می تواند ناشی از ناتوانی تجربه دفع مدفوع باشد. اگر نوزاد در هنگام دفع مدفوع دچار درد و سختی شود برای روزهای دیگر و دفع مدفوع بعدی به دلیل ترسی که از قبل به او وارد شده است سعی می­کند به خودش فشار نیاورد و مدفوع را دفع نکند که این خود باعث یبوست می شود.

دلایل یبوست نوزاد

شیرخوارانی که شیرمادر می‌خورند کمتر دچار یبوست می‌شوند، چون شیر مادر به‌راحتی هضم می‌شود و ترکیب چربی و پروتئین آن‌طوری است که باعث ابتلا به یبوست نمی‌شود. در روده کودکانی که شیرمادر می‌خورند، انواع مختلف باکتری‌های مفید وجود دارد که توانایی شکستن و هضم پروتئین‌های پیچیده شیر را دارند درنتیجه در این کودکان مدفوع نرم‌تر و حرکات روده راحت‌تر است. میزان هورمون موتیلین که حرکات روده را افزایش می‌دهد نیز در این کودکان بیشتر است.

هضم شیرخشک برای کودک سخت‌تر است و بچه‌هایی که شیرخشک می‌خورند، معمولا مکرر از یبوست رنج می‌برند. حرکات روده بچه‌هایی که فقط شیرخشک می‌خورند، از بچه‌هایی که شیرمادر می‌خورند، کمتر و مدفوعشان سفت و سبزرنگ است.

1. معمولا علت یبوست در کودکان غذاست اما در برخی موارد می‌تواند علامت یک بیماری جدی باشد. علت یبوست در نوزادانی که شیر مادر می‌خورند، اغلب مادرزادی است مانند سیستیک فیبروزیس، دیابت بی‌مزه، کم‌کاری تیرویید و نقص‌های مادرزادی در روده و مقعد.

2. بیشتر شیرخواران هنگام شروع غذای جامد یبوست را تجربه می‌کنند. بعضی غذاها اگر زود یا به مقدار زیاد استفاده شوند، یبوست ایجاد می‌کنند.موز، برنج، نان سفید، سیب‌زمینی، ماست، پنیر و پاستا غذاهایی هستند که باعث کندی حرکت روده شده وباعث یبوست میشوند.
در بچه‌هایی که شیرخشک می‌خورند، مایعات کم، فیبر کم، تغییر نوع شیرخشک (غلظت بیشتر، بدون لاکتوز، حاوی کازیین) می‌تواند باعث ابتلا به یبوست شود.

3.یکی دیگر از دلایل یبوست کودکان کم شدن آب بدنشان است. وقتی بدن کودک کم‌آب می‌شود، از آنچه کودک می‌خورد آب جذب می‌کند و درنتیجه مدفوع سفت و خشک و دفع آن سخت می‌شود.

4. مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، آنتی‌بیوتیک، استامینوفن یا ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی می‌تواند باعث ابتلا به یبوست شود.
5. مکمل‌های آهن (البته آهن موجود در شیرخشک یبوست ایجاد نمی‌کند).

6. آلرژی غذایی نیز از دیگر علل ابتلا کودکان به یبوست است.

7. اختلالات متابولیکی

درمان یبوست نوزاد

تغییر شیر نوزاد

اگر نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند، بهتر است رژیم غذایی نوزاد را تغییر دهید. ممکن است نوزاد به چیزی در رژیم غذایی مادر حساس باشد و این حساسیت عامل یبوست باشد. اما اگر نوزاد شیرخوار از شیشه شیر تغذیه کند، بهتر است شیر خشک دست‌کم تا زمان رفع یبوست عوض شود. حساسیت به بعضی مواد اولیه شیر خشک باعث یبوست می‌شود.

مصرف غذاهای جامد

بعضی غذاهای جامد باعث کار نکردن شکم نوزاد می‌شود، حال آن که بعضی دفع را آسان می‌کند. اگر تغذیه نوزاد از غذاهای جامد را تازه شروع کرده‌اید، سعی کنید خوراکی‌های زیر را که فیبربالایی دارند مانند کلم بروکلی، گلابی، آلو، هلو وسیب بدون پوست به کودک بدهید.
به جای برنجک یا گندمک فراوری و تصفیه شده غلاتی مانند جو، جو دوسر یا خاویار گیاهی (کینوا) را بپزید. نان کامل سبوس‌دار، کراکر و برشتوک سبوس‌دار نیز مدفوع را حجیم و یبوست را درمان می‌کند.

پوره کردن غذاها

اگر نوزاد هنوز شیرخوار است و خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده است، بعضی از خوراکی‌های اشاره شده در بالا را پوره کنید و به او بدهید. به خاطر داشته باشید که میوه‌ها و سبزیجات فیبر طبیعی بالایی دارند که مدفوع را حجیم می‌کند. بعضی خوراکی‌ها بیشتر از بقیه به انجام عمل دفع کمک می‌کنند و شکم را به کار می‌اندازند.

افزایش مصرف مایعات

تامین آب بدن کودک از راه‌های ساده‌ای مانند مصرف آب و شیر برای دفع منظم ضروری است. آلو و آب گلابی نیز انقباض‌های روده و در نتیجه دفع را سریع‌تر می‌کند. اگر آب میوه بیش از حد برای ذائقه کودک شیرین یا طعم‌دار باشد، می‌توانید آن را با یک فنجان آب رقیق کنید.

ورزش

تحرک به گوارش غذا و حرکت سریع‌تر آن در بدن کمک می‌کند. اگر نوزاد هنوز راه نمی‌رود، حرکت دوچرخه پاها و تمرین‌های دیگر را می‌توان جایگزین راه رفتن کرد تا شکم نوزاد بهتر کار کند.

ماساژ

ماساژ ملایم شکم و پایین شکم روده را تحریک به دفع مدفوع می‌کند. شکم سفت نوزاد را چند بار در طول روز ماساژ دهید تا نوزاد در نهایت مدفوع کند.

تحریک راست روده

با انگشت، دماسنج مقعدی یا گوش پاک کن (سواب پنبه‌ای) به آرامی به راست روده فشار بیاورید. این تحریک به سرعت منجر به کار کردن شکم می‌شود.

تنقیه نوزاد

سر سرنگ حبابی تنقیه را با روغن زیتون چرب و لغزنده کنید. سپس حدود نیم اینچ از نوک سرنگ را وارد مقعد نوزاد کنید. حباب سرنگ باید حاوی حدود ۱ تا ۳ قاشق سوپخوری آب ولرم باشد. آب را به آرامی وارد روده کنید. مطمئن شوید که در حباب فقط آب وجود دارد و هوا داخل آن نیست. چند دقیقه صبر کنید تا نوزاد مدفوع کند. در صورت لزوم تنقیه را تکرار کنید.

شیاف گلیسیرین

اگر متوجه نشانه‌های پاره شدن راست روده یعنی وجود خون قرمز روشن در مدفوع شدید، می‌توانید از شیاف گلیسیرین استفاده کنید تا نوزاد راحت‌تر مدفوع کند. شیاف را مطابق دستورات روی بسته دارو یا توصیه پزشک مصرف کنید.

درمان گیاهی برای یبوست 

آب سیب یا گلابی

دو با در روز 6 تا 120 سی سی آب سیب یا گلابی را داخل شیشه شیر کودک بریزیرد و به او بخورانید. 

آب آلو

نیمی از شیشه شیر کودک را با آب آلو پر کنید و سپس  روی آن شیر بریزید و دو تا سه بار در روز از این مخلوط به او بدهید. البته اگر نوزادتان بیش از 9 ماه سن دارد می توانید روزی 5/1 تا سه قاشق غذاخوری آلوی نرم شده را به برنامه غذایی اش اضافه کنید. 

شکر قهوه ای

یک دوم قاشق چای خوری شکر قهوه ای را که در آشپزی استفاده می شود داخل سی سی آب گرم جوشیده بریزید و به کودک بدهید. 

کشمش

به دلیل داشتن فیبر می تواند یبوست را در کودک رفع کند. البته اول باید به مدت 12 ساعت آن را خیس کنید تا کاملا نرم شود و بعد به کودک بدهید. 

نعناع

کمی نعنا را داخل یک تنظیف یا کیسه تمیز بریزید و اجازه دهید 5 دقیقه توی آب گرم و نه جوش بماند. سپس این محلول را به شیر کودک اضافه کنید. استفاده از بابونه و زنجبیل هم در این مورد توصیه می شود. 

مهم : البته یادتان باشد که بهتر است قبل از استفاده از هر نوع دارو یا ترکیب گیاهی با پزشک کودکتان مشورت کنید.

درمان یبوست نوزاد و زیادی آب دهان

۷ داروی خانگی برای درمان یبوست در کودکان