کلسترول یا همان جربی خون اصطلاحی است که همه با آن آشنا هستند. به مرور زمان و با افزایش سن کم کم چربی ها درون عروق رسوب می کنند و جریان خون درون رگ ها را مشکل تر. حال این افزایش کلسترول خون نشانه هایی دارد که در این مقاله با آن آشنا خواهید شد.
کلسترول چیست؟
کلسترول یک نوع چربی است که در همه سلول های بدن شما یافت می شود. کلسترول در خون حل نمی شود و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول می شود و از آن خارج می گردد.لیپوپروتئین ترکیبی از پروتئین و چربی است و چربی را در خون حمل می کند. وجود کلسترول در کبد، نخاع و مغز ضروری است.
کلسترول در ساخت و نگه داری سلول ها، برخی هورمون ها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی نقش دارد. مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا می کند، چربی در سطح رگ رسوب می کند. نهایتاً این رسوب ها جریان طبیعی خون را دچار مشکل میکنند و در این حالت، قلب شما به اندازه ی کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با فرایندی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز می تواند منجر به سکته مغزی شود.
علایم افزایش چربی خون
عمده علایم افزایش چربی خون ناشی از دو عامل است؛ یکی سنگین و غلیظ شدن خون که باعث کندی حرکت آن در عروق می شود ولذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری، افزایش حرارت بدن در اثر افزایش صفرا. این علایم به طور خلاصه عبارتند از:
1- احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن.
2- خواب آلودگی.
3- سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می شود.
4- دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا(و گاهی هم در سایر نواحی بدن).
5- سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می کند.
6- خشکی و یا تلخی دهان.
7- سرگیجه و گاهی وزوزگوش.
8- سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه.
9- افزایش تعریق بدن.
10- ورم و پف کردن صورت.
عوامل موثر در افزایش چربی خون
وراثت: احتمال افزایش چربی خون بصورت ژنتیکی در بعضی از نژادها وخانواده ها بیشتر است.
عادات غذایی نادرست: عدم استفاده از گروههای مختلف غذایی به مقدار مناسب و متعادل.
عدم تحرک: کم تحرکی منجر به ذخیره انرژی در بدن بصورت چربی شده، در نهایت منجر به چاقی می شود.
افزایش مصرف چربی در رژیم غذایی: بخصوص در افرادپرخور و کم تحرک.
بیماریهای دیگر: مانند دیابت یا کم کاری تیروئید.
راههای کنترل و کاهش چربی خون
اقدامات درمانی بسیاری جهت پیشگیری و درمان چربی خون بالا وجود دارد. یکی از موثرترین روش های درمانی چربی خون, داشتن سبک زندگی سالم است. بنابراین این بیماری به راحتی قابل درمان است و در صورتی که چربی خون کنترل شود, از بروز بسیاری از بیماری های دیگر جلوگیری می کند. اقدامات درمانی تجویز شده به منظور کاهش چربی خون, شامل اقدامات درمانی خانگی و اقدامات دارویی و مصرف قرص ضد چربی خون می باشد که در مورد هر یک از آن ها در ادامه توضیح می دهیم.
رعایت نکات زیر به همه بیماران دچار افزایش چربی خون توصیه می شود. بهتر است بدانیم افراد سالم نیز با رعایت این نکات از احتمال هیپرلیپیدمی تا حد زیادی مصون خواهند بود و همه افراد خانواده می توانند از رژیم غذایی ضد افزایش چربی خون سود ببرند:
انجام ورزش به صورت منظم، حداقل هفته ای سه روز، در کنترل وزن و متعادل نگه داشتن چربی ها خون اثر واضحی دارد. بهترین ورزش پیاده روی ، دوچرخه سواری و شنا است.
وزن ایده آل حفظ شود و در صورت وجود چاقی، کاهش وزن اکیدا توصیه می شود.
از مصرف الکل و سیگار به شدی پرهیز شود.
توصیه می شود از رژیم غذایی حاوی کم ترین میزان چربی استفاده شود. به خصوص باید از مواد غذایی حاوی کلسترول و چربی های اشباع شده پرهیز نمود. از شیر و فرآورده های لبنی کم چرب و یا بدون چرب استفاده شود . از مصرف کره و خامه خودداری شود. هر گونه چربی گوشت قرمز و همچنین پوست مرغ قبل از پخت جدا شده و دور ریخته شود. از تخم مرغ به صورت محدود استفاده شود. حتی الامکان از سرخ کردن مواد غذایی خودداری شده و مواد غذایی به صورت آب پز و کبابی ، تنوری ( فر) تهیه شود.
این علائم نشان دهنده ی کلسترول بالا است
باورهای رایج نادرست درمورد کلسترول بالا