درمان فوری سرگیجه در منزل

سرگیجه به عنوان احساس گمراه کننده عدم تعادل یا سبکی سر شناخته می شود که ممکن است در این  وضعیت احساس کنید در حال غش کردن هستید یا محیط اطراف در حال چرخش یا چرخیدن دور شما است. هر دو احساس برخی اوقات همراه با حالت تهوع یا استفراغ رخ می دهد. سرگیجه به خودی خود به عنوان یک بیماری نیست بلکه می تواند نشانه وجود یک بیماری باشد.

سرگیجه برای افراد مختلف معنای مختلفی دارد و می تواند ناشی از دلایل یا موقعیت های مختلف باشد. برخی افراد سرگیجه را احساس سبکی سر توصیف می کنند در حالی که برخی از سرگیجه به عنوان حرکت دورانی درسر یاد می کنند. گروه دیگر سرگیجه را احساس عدم تعادل می دانند. برخی افراد سرگیجه را همراه با حالت تهوع، استفراغ و بی حسی تجربه می کنند که ممکن است در نهایت حتی منجر به غش کردن شود.

سرگیجه اغلب با گذشت زمان از بین می رود، اما در برخی موارد سرگیجه به خودی خود برطرف نمی شود. خوشبختانه روش های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. پزشک هر گونه نشانه را به عنوان علائم در نظر می گیرد سپس درمان هایی را بر اساس شرایط فرد پیشنهاد می کند که می تواند شامل داروها، روش های درمانی، تغییر سبک زندگی یا حتی جراحی باشد. به گزارش هلث لاین، برخی از دلایل احتمالی سرگیجه عبارتند از:

• سرگیجه وضعیتی حمله ‌ای خوش‌خیم (BPPV)
• افت قندخون
• افت فشارخون
• مصرف برخی داروها
• مشکلات گوش داخلی
• مشکلات گردش خون
• شرایط خاصی مانند کم خونی، میگرن یا اضطراب
• سکته
• دریازدگی
• جراحت سر
• برخی بیماری ها مانند سرماخوردگی

درمان سرگیجه به طور معمول باید با برطرف شدن علت اصلی بروز آن انجام گیرد.

علائم سرگیجه چیست؟

به گزارش سایت الودکتر، با شروع سرگیجه ، فرد ممکن است احساس ضعف ، احساس غش کردن ، ناتوانی ، حالت تهوع ، خستگی ، از دست دادن تعادل و یا ترکیبی از این موارد را داشته باشد . فرد ممکن است احساس حرکت ، چرخش به دور خود ، تاب خوردن ، چرخش محیط اطراف را داشته باشد .

نکات درمان سرگیجه در منزل

نوشیدن مقدار زیادی آب ، وعده های غذایی منظم ، استراحت. کمبود آب یکی از علت شایع سرگیجه می باشد ، کمبود آب می تواند به علت عدم مصرف آب به مدت طولانی یا ورزش کردن و مصرف نکردن آب و حتی استفراغ و اسهال که سبب از دست دادن مایعات بدن می شوند ، باشد . وقتی دچار سرگیجه می شوید سعی کنید یک لیوان آب بنوشید ، برای جلوگیری از کمبود آب و دچار نشدن به سرگیجه در طول روز زیاد آب مصرف کنید.

همچنین می توانید چای گیاهی با کمی عسل یا سوپ و حتی آب میوه مصرف کنید.

به آرامی بایستید چون این کار می تواند کمک کند که سرگیجه با تغییر وضعیت هماهنگ شود.

اطمینان می تواند برای یک فرد مضطرب که احساس سرگیجه می کند بسیار مفید باشد .

خانه ی خود را برای فردی که اکثر اوقات به سرگیجه دچار می شود آماده و امن نگه دارید. ( نرده ، واکر و عصا از جمله اقدامات ایمنی برای یک فرد مبتلا  به شمار می آیند که از آسیب رسیدن به بیمار جلوگیری می کند. )

درمان انواع سرگیجه

سرگیجه گرم: کسانی‌که طبع گرم دارند سرگیجه‌ شان نیز گرم و ضربان‌دار خواهد بود، صورت پرخونی دارند، بدن‌شان گرم است و احساس می‌کنند مزه دهان‌شان شیرین است. درمان سرگیجه گرم به چند روش انجام می‌شود و یکی از راه‌ها، فصد یا حجامت‌کردن است که طی آن از فرد خون گرفته و دور ریخته می‌شود.  راه دیگر استفاده از غذاهای گرم مثل سوپ جو و ‌آش‌جو است. به‌طور کلی غذاهایی که در آنها از جو استفاده شده باشد، خوب است. استشمام گل‌هایی مثل گل سرخ و گل بنفشه نیز مفید هستند. شربت آبلیمو، عرق کاسنی و عرق بید نیز توصیه می‌شود. از این نوع عرقیات فرد باید روزی یک فنجان به مدت 40 روز استفاده کند. مصرف آبغوره به صورت ناشتا و بعد از غذا به میزان سه قاشق غذاخوری نیز موثر است.

سرگیجه سرد: کسانی‌که طبع سردی دارند، تعریق سرد دارند، صورت‌شان پرخون نیست و رنگ پریده هستند. افرادی‌که سرگیجه سرد دارند، بهتر است از معجونی استفاده کنند که به معجون هفتگانه معروف است و در آن موادی همچون سیاه دانه، دارچین، زنجبیل، میخک، عناب، چای سبز و هل باد وجود دارد.  در تهیه این معجون؛ 25 عدد عناب، 10 عدد هل باد، سه قاشق غذاخوری سیاه دانه، سه قاشق غذا خوری میخک، یک قاشق غذاخوری، چهار تکه دارچین، چهار تکه زنجبیل و یک قاشق غذاخوری چای سبز را با پنج لیوان آب جوشانده و از این جوشانده به میزان یک فنجان به مدت یک هفته، آخر شب‌ها استفاده شود. مصرف گوشت گنجشگ، بلدرچین و کبک، مصرف ‌آش گرم و نخود، استشمام بوهای گرم مثل ادکلن‌هایی که بوهایی گرم دارند، نیز مفید است.

درمان های سرگیجه

برخی از مواد غذایی و مواد مغذی به تسکین علائم سرگیجه کمک می کنند.

آب

کمبود آب بدن یکی از دلایل شایع سرگیجه است. اگر هنگام سرگیجه ضمن احساس خستگی و تشنگی کمتر ادرار می کنید حتتما آب فراوان بنوشید و هیدراته بمانید.

زنجبیل

زنجبیل به تسکین علائم بیماری حرکت و سرگیجه کمک می کن، همچنین ممکن است در درمان حالت تهوع در زنان باردار نیز موثر واقع شود. زنجبیل را می توانید به روش های مختلفی مصرف کنید.

زنجبیل تازه یا آسیاب شده را به رژیم خود اضافه کنید، چای زنجبیل بنوشید یا مکمل های زنجبیل را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

با این حال، همیشه باید قبل از مصرف هر نوع مکمل حتی اگر طبیعی باشد با پزشک خود مشورت کنید زیرا مکمل ها می توانند در سایر شرایط و وضعیت سلامتی یا حتی در مصرف داروهای مصرفی تداخل ایجاد کنند.

ویتامین C

در صورت ابتلا به بیماری منییر مصرف ویتامین C می تواند سرگیجه را کاهش دهد. مواد غذایی سرشار از ویتامین C عبارتند از:

• پرتقال ها
• گریپ فروت
• توت فرنگی
• فلفل دلمه ای

ویتامین E

ویتامین E می تواند به حفظ خاصیت ارتجاعی عروق خونی کمک کند. این ویتامین در جلوگیری از بروز مشکلات گردش خون نقش بسزایی ایفا می کند. ویتامین E را می توان در موارد زیر یافت:

• جوانه گندم
• دانه
• آجیل
• کیوی
• اسفناج

بیشتر بخوانید:آیا به دوز سوم واکسن آکسفورد-آسترازنکا نیاز است؟

ویتامین D

تحقیقات نشان می دهند ویتامین D در بهبود پس از حملات سرگیجه وضعیتی حمله ‌ای خوش‌خیم کمک می کند.

آهن

در صورت تشخیص کم خونی توسط پزشک به احتمال زیاد وی توصیه به مصرف مواد غذایی سرشار از آهن می کند، آهن را می توان در مواد غذایی یافت مانند:

• گوشت قرمز
• مرغ
• لوبیا
• سبزی های برگ تیره
• داروهایی برای درمان سرگیجه

داروها برای درمان سرگیجه اغلب  روی درمان بیماری زمینه ای متمرکز هستند. به عنوان مثال داروی پیشگیرانه میگرن در صورت داشتن سرگیجه یا سرگیجه همراه با میگرن اغلب تجویز می شود.

برای کاهش شدت حملات اضطرابی که باعث سرگیجه می شوند داروهای ضداضطراب نیز تجویز می شود. سایر داروهایی که ممکن است برای سرگیجه استفاده شوند عبارتند از:

قرص های ادرارآور یا دیورتیک ها ممکن است به عنوان درمان بیماری هایی مانند بیماری منییر که باعث تجمع مایعات در گوش داخلی می شوند مورد استفاده قرار گیرد.

آنتی هیستامین ها و آنتی کولینرژیک ها تنها داروهای تجویزی هستند که بطور کامل روی درمان سرگیجه به جای بیماری زمینه ای تمرکز دارند.

آنتی هیستامین های بدون نسخه نیز گزینه درمانی دیگری هستند اگرچه تغییرات غیرمعمول در درمان سرگیجه موثرتر نیستند.

هنگام داشتم احساس سرگیجه دراز کشیدن بلافاصله می تواند به فرد کمک کند. اگر سرگیجه شدیدی دارید دراز کشیده چشم های خود را ببندید. اگر بیش از حد احساس گرما کردید یک نوشیدنی خنک بخورید و به یک منطقه سایه بان، مطبوع و خنک بروید.

مانور Epley

درمان سرگیجه یا مانور درمانی یکی از روش های درمان سرگیجه های وضعیتی است و برای هرکدام از مجاری نیم دایره یک مانور درمانی وجود دارد. مانور Epley به عنوان نوعی ورزش برای درمان سرگیجه ای به نام سرگیجه وضعیتی خوش خیم انجام می شود.

سرگیجه وضعیتی خوش خیم به دلیل ایجاد کریستال های در مجاری نیم دایره ایجاد می شود. اغلب با پیری همراه است، اما صدمات وارده به سر نیز می تواند باعث بروز آن شود و بیماری هایی چون دیابت، تیرویید و شیمی درمانی نیز در شکل گیری آن نقش دارند.

مانور Epley می تواند توسط پزشک یا در خانه توسط فردی مجرب برای تسکین علائم انجام شود.  روش درمانی مانور Epley شامل خارج کردن کریستال ها در مجاری نیم دایره خلفی است که بر تعادل تاثیر می گذارد.

مانور Epley شامل تعدادی حرکات است که بطور معمول روی یک نفر توسط ادیولوژیست انجام می شود تا علائم سرگیجه وضعیتی حمله ‌ای خوش‌خیم را بهبود بخشد. تحقیقات نشان می دهند این یک درمان آسان، ایمن و موثر برای بیماری در دراز مدت و کوتاه مدت است.

مانور درمانی یا مانور Epley برخی اوقات مانور دفع  ذرات یا مانور تغییر مکان کریستال های کانال نیز نامیده می شود. استفاده از این نام ها به این دلیل است که این مانور شامل یک سری حرکات فیزیکی است که به دفع بلورها در مجرای نیم دایره خلفی در گوش داخلی کمک می کند که باعث احساس سرگیجه می شود، بنابراین خارج کردن این کریستال ها به رفع سرگیجه و حالت تهوع کمک می کند.

متخصصی که مانور Epley را انجام می دهد فرد را به یک سری وضعیت ها انتقال می دهد. این امر توسط ادیولوژیست  انجام می شود و مراحل در ادامه توضیح داده می شود.

روش انجام مانور Epley توسط شنوایی شناس

در این روش نخست بیمار به صورت نشسته با پاهای دراز کشیده روی تخت قرار می گیرد و شنوایی شناس در پشت بیمار قرار می گیرد و سر بیمار را در دست گرفته و 45 درجه به سمتی که بیشترین سرگیجه را دارد می چرخاند. البته ادیولوژیست برای تشخیص جهت درگیر قبل از مانور درمانی مانور تشخیصی به نام Dix Hallpic انجام می دهد و با نیستاگموس یا چرخش چشم جهت مبتلا را تشخیص می دهد.

در مرحله بعد بیمار را در وضعیتی که سر 45 درجه چرخیده توسط پزشک خوابانده می شود به گونه ای که سر 30 درجه از سطح تخت پایین تر قرار می گیرد و بین 30 ثانیه تا 2 دقیقه در چنین وضعیتی می ماند. این زمان به شروع سرگیجه و پایان یافتن آن در چنین وضعیتی بستگی دارد.

مرحله بعد سر 90 درجه به سمت مقابل چرخانده می شود و این بار هم بین 30 ثانیه تا 2 دقیقه بیمار در این وضعیت می ماند. در مرحله دیگر از بیمار خواسته می شود که همکاری کرده و در جهتی که سر قرار دارد روی دست خود بصورت یک طرفه قرار گیرد به گونه ای که سر به سمت زمین بچرخد و در این وضعیت هم بین 30 ثانیه تا 2 دقیقه قرار می گیرد.

در مرحله آخر همان طوری که سر بیمار زاویه 45 درجه دارد به حالت نشسته برگشته و بلافاصله سر به وضعیت روبرو چرخانده می شود سپس کمی به سمت پایین تغییر وضعیت داده می شود و بعد از 30 ثانیه تا 2 دقیقه که در این وضعیت می ماند سر در وضعیت روبرو قرار می گیرد.

خودآگاهی

اگر مستعد سرگیجه هستید و دفعات متعدد این عارضه را تجربه می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. این اطلاعات می تواند هنگامی که تحت درمان قرار دارید کمک کننده باشد.

در صورتی که می دانید احتمال دارد زمین بخورید یا تعادل خود را از دست دهید باید برای جلوگیری از هر گونه آسیب دیدگی آمادگی لازم را داشته باشید. در صورت تشخیص علت بروز سرگیجه می توانید از عوامل محرک آن جلوگیری کنید.

مدیریت استرس

برخی از شرایط مانند بیماری منییر که باعث سرگیجه می شوند در اثر استرس ایجاد می شوند. توسعه استراتژی های مقابله ای برای پیمایش در شرایط استرس زا می تواند باعث کاهش سرگیجه شود. تمرین مراقبه و تکنیک های تنفس عمیق نقطه شروع خوبی است.

استرس طولانی مدت چیزی نیست که شما به راحتی از طریق تنفس از شر آن خلاص شوید و اغلب دلایل استرس مواردی نیستند که بتوانید از زندگی خود جدا کنید. صرف آگاهی از آنچه باعث استرس می شود ممکن است علائم سرگیجه را کاهش دهد.

یوگا و تای چی

یوگا و تای چی به دلیل افزایش انعطاف پذیری و ایجاد تعادل استرس را کاهش می دهند. فیزیوتراپی که به صورت سرپایی انجام می شود مغز را برای جبران علت سرگیجه تربیت می کند و ورزش هایی که در خانه انجام می دهید می تواند از این تاثیر تقلید کند.

هنگام سرگیجه حالت های ساده یوگا مانند Child’s Pose و Corpse Pose را امتحان کنید. در مورد هر چیزی که خم شدن ناگهانی به سمت جلو را به همراه داشته باشد مراقب باشید زیرا این امر باعث احساس قوی تر و بهبودی علائم می شود.

پرهیز از نوشیدن الکل

بر اساس اعلام انجمن اختلالات دهلیزی فراتر از سرگیجه ای که هنگام نوشیدن احساس می کنید الکل در واقع ترکیب مایعات را در گوش داخلی تغییر می دهد، همچنین الکل باعث کم آبی بدن می شود.

این موارد حتی در حالت هوشیاری می توانند تعادل را تحت تاثیر قرار دهند، بنابراین کاهش مصرف الکل یا حتی قطع کامل آن ممکن است به کاهش علائم سرگیجه کمک کند.

طب سوزنی

طب سوزنی ممکن است به درمان سرگیجه کمک کند. طب سوزنی روش قرار دادن سوزن های ریز و نازک در مناطق خاص پوست است. در یک مطالعه در مقیاس کوچک به نظر می رسد طب سوزنی علائم سرگیجه را کاهش می دهد.

فیزیوتراپی

نوع خاصی از فیزیوتراپی به نام توانبخشی دهلیزی (سیستم تعادلی گوش) برای بهبود سرگیجه کمک می کند، همچنین فیزیوتراپی تعادل را بهبود می بخشد.

راه های جلوگیری از سرگیجه

سبک سالم زندگی می تواند به درمان سرگیجه و جلوگیری از بروز آن کمک کند.

سعی کنید میزان استرس زندگی خود را کاهش دهید. آب فراوان بنوشید و به اندازه کافی بخوابید.

باید از مصرف نمک، الکل، کافئین و تنباکو خودداری کنید. بر اساس اعلام کلینیک مایو، مصرف مکرر این مواد می تواند علائم سرگیجه را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:برای انتخاب سمعک گام به گام با شما هستیم!

تشخیص سرگیجه

تشخیص سرگیجه اغلب کار ساده ای است. پزشکان بررسی می کنند آیا فرد احساس گسیختگی یا عدم تعادل دارد سپس آنها قبل از بررسی علت اصلی سرگیجه به دنبال علائم دیگر می گردند.

یک پزشک سعی می کند علت ایجاد سرگیجه را کاهش دهد تا آنها بتوانند آن بیماری را درمان کنند. پزشک در مورد زمان شروع سرگیجه و علائم دیگری که فرد تجربه می کند سوال می پرسد.

سپس پزشک احتمال می رود گوش داخلی، فشار خون و سایر خصوصیات جسمی فرد را بررسی کند تا از هیدراته شدن بدن اطمینان حاصل کند، سطح قندخون در سطح سالم باشد و سایر علل احتمالی سرگیجه را مورد بررسی قرار می دهد. هنگامی که پزشک در مورد علت احتمالی بروز سرگیجه تصمیم گرفت می تواند یک برنامه درمانی برای فرد پیشنهاد دهد.

دلایل بروز سرگیجه

دلایل مختلفی برای بروز سرگیجه وجود دارد که برخی از آنها جدی نیستند.

سرگیجه وضعیتی حمله ‌ای خوش‌ خیم (BPPV) یکی از علل شایع بروز سرگیجه است که به دلیل تغییرات خاصی در موقعیت قرارگیری سر ایجاد می شود. این عارضه می تواند باعث دوره های کوتاه مدت خفیف سرگیجه تا شدید شود که به طور معمول با حرکات سر شروع می شود.

سرگیجه وضعیتی حمله ‌ای خوش‌خیم اغلب ایدیوپاتیک است یعنی هیچ علتی شناخته نشده است. با این حال، می تواند در اثر ضربه به سر ایجاد شود. بر اساس اعلام کلینیک مایو، ارتباطی بین سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم و میگرن وجود دارد.

افت قند خون یا قند خون پایین یکی از مهمترین دلایل بروز سرگیجه است. افت فشار خون یا فشار خون پایین نیز باعث خستگی و سرگیجه می شود. داروهای خاص نیز می توانند باعث بروز سرگیجه شوند به عنوان مثال، داروهای فشار خون ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهند و منجر به بروز سرگیجه می شوند.

سرگیجه به عنوان یک عارضه جانبی شایع مصرف داروهای آرامبخش است. داروهای ضدتشنج و ضدافسردگی نیز باعث بروز سرگیجه می شوند. اگر فکر می کنید سرگیجه ناشی از مصرف هر دارویی است با پزشک خود مشورت کنید. سایر دلایل شایع سرگیجه شامل موارد زیر است:

مشکلات گوش داخلی مانند عفونت یا تجمع مایعات که می تواند تعادل را تحت تاثیر قرار دهد

مشکلات گردش خون از جمله گردش خون ضعیف که از رسیدن جریان خون کافی به مغز یا گوش داخلی جلوگیری می کند

کمبود آب بدن

• گرمازدگی یا گرم شدن بیش از حد
• صدمات سر یا گردن
• سکته

در برخی مواقع سرگیجه به عنوان یک اورژانس پزشکی محسوب می شود. اگر سرگیجه همراه با تاری دید یا دوبینی، ضعف یا بی حسی در بدن، اختلال در گفتار یا سردرد شدید همراه باشد با اورژانس تماس بگیرید.

شرایط مرتبط با سرگیجه

برخی شرایط با سرگیجه همراه است. این شامل:

• کم خونی یا سطح پایین آهن
• اختلالات اضطرابی که باعث بروز سرگیجه هنگام حملات می شود
• اختلالات عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس یا پارکینسون که باعث از دست دادن تعادل می شود

میگرن مزمن

در این موارد با پزشک تماس بگیرید

بیماری تهدید کننده زندگی ، ممکن است با یک سرگیجه شروع شود . در صورتی که هر کدام از موارد زیر برای شما پیش آمد با دکتر خود تماس بگیرید :

• سرگیجه ی بدون علت مشخص یا ناگهانی
• هر گونه تغییر در الگوی سرگیجه
• بدتر شدن یا علائم جدید
• سرگیجه پس از مصرف داروهای تجویز شده
• اگر هر کدام از علائم زیر برای شما پیش آمد با اورژانس تماس بگیرید :
• درد قفسه سینه ، تپش قلب ، تنگی نفس ، یا سابقه بیماری قلبی
• از دست دادن هوشیاری ، حالت نزدیک به غش
• پژمرده شدن صورت ، لکنت زبان ، ضعف در یک طرف از بدن یا ناتوانی در راه رفتن مستقیم
• تب و یا رنگ پریده شدن پوست

مترجم: الهه زارعی