شاید برای هر کسی این اتفاق افتاده باشد که صبح از خواب بیدار شده باشد و چشمانش قی کرده باشد. به طور معمول قی کردن صبحگاهی چشم ها امری است عادی اما در صورت تداوم داشتن این مسئله باید بیشتر در مورد آن اطلاعات کسب کرد. در این مقاله با علت ایجاد قی کردن چشم و روش های درمان آن آشنا خواهید شد.
علت قی کردن چشم
معمولا قی کردن چشم نشانه‌ی خطرناکی نیست، اما تغییر در غلظت، رنگ و مقدار ترشحات چشم می‌تواند نشانه‌ی عفونت یا بیماری چشمی باشد.
درادامه با برخی از بیماری‌های چشمیِ رایج که با قی کردن غیرطبیعی چشم همراه هستند آشنا می‌شویم:
۱. وَرَم مُلتحمه (Conjunctivitis)
قی کردن چشم یکی از علائم رایج در ورم ملتحمه (آماس چشم) است که در آن ملتحمه دچار التهاب می‌شود. ملتحمه غشایی نازک است که روی صلبیه (بخش سفید رنگ چشم) و همچنین بخش داخلی پلک قرار می‌گیرد.
در ورم ملتحمه، چشم دچار خارش، احساس وجود شن‌ریزه و همچنین سوزش و قرمزی می‌شود، اما علاوه‌بر آن زمانی که فرد خواب است، مخاطی زرد یا سبز تولید می‌شود که می‌تواند روی خط چشم کِبِره ببندد.
در بعضی مواقع، میزان قی کردن چشم به‌حدی زیاد است که پلک‌ها کاملا بسته می‌شوند و نمی‌توان آنها را باز کرد.
ورم ملتحمه به سه دلیل ایجاد می‌شود: عامل ویروسی، باکتریایی و آلرژی.
ورم ملتحمه‌ی ویروسی به‌شدت واگیردار است و توسط عاملی ویروسی مانند ویروس تبخال ایجاد می‌شود. در این حالت ترشح چشم شفاف و آبکی است، اما ترکیبات مخاطی آن می‌توانند سفید یا زرد روشن هم باشند.
ورم ملتحمه‌ی باکتریایی، همان‌طور که از اسمش پیداست توسط عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود و اگر بلافاصله درمان نشود می‌تواند خطرناک باشد. در این نوع عفونت، قی چشم در مقایسه با عفونت ویروسی ضخیم‌تر و چرکی است و به‌طور معمول زرد، سبز یا حتی خاکستری است. ترشحات معمولا چسبناک هستند و فرد پس از بیداری چسبندگی را به‌طور کامل در پلک‌ها احساس می‌کند و نمی‌تواند پلک خود را باز کند.
۲. سایر عفونت‌های چشمی
علاوه‌بر ورم ملتحمه، عفونت‌های دیگری هم وجود دارند که ترشح قی چشم را افزایش می‌دهند. تبخالِ چشمی (نوعی عفونت ویروسی مکرر در چشم)، کراتیت قارچی (نوعی التهاب نادر اما خطرناک در قرنیه) و کراتیت آکانتامبا ((Acanthamoeba) نوعی عفونت انگلی که به‌دلیل مراقبت نادرست از لنزهای تماسی یا شنا کردن با وجود لنز ایجاد می‌شود)، ازجمله‌ی این بیماری‌ها هستند.
قی چشم در حالت عفونی انواع مختلفی دارد، این قی می‌تواند شفاف و آبکی یا غلیظ، سبز و چسبناک باشد؛ بنابراین بلافاصله پس از مشاهده‌ی چنین حالتی به پزشک مراجعه کنید و تشخیص و درمان را شروع کنید.
۳. بلفاریت (Blepharitis)
نوعی ناهنجاری شدید در پلک است که به هر دو حالت التهاب فولیکول‌های مژه و تولید غیرطبیعی چربی از غدد چربیِ موجود در حاشیه‌ی داخلی پلک گفته می‌شود.
عملکرد نادرست غدد چربی چشم (MGD)، می‌تواند در کنار ایجاد حساسیت و علائم دردناک دیگر، باعث ایجاد قیِ کف‌آلود، کِبِره بستن پلک و همچنین تولید چرکِ زرد و سبز شود.
۴. گُل مژه
در گل مژه غدد چربیِ پلک مسدود می‌شوند که معمولا علت آن عفونت فولیکول مژه است. گل‌مژه که به التهاب غدد پلکی (hordeolum) هم معروف است، شبیه به جوشی است که در حاشیه‌ی پلک ایجاد شده باشد و معمولا با قرمزی، ورم پلک و حساسیت در آن ناحیه همراه است. چرکِ زرد، کِبِره بستن پلک و ناراحتی درهنگام پلک زدن از دیگر نشانه‌های گل‌مژه است.
گل‌مژه معمولا خودبه‌خود برطرف می‌شود. به یاد داشته باشید که نباید چرک درون گل‌مژه را تخلیه کنید، چرا که خطر انتقال عفونت به سایر نواحی چشم وجود دارد.
روش های طب سنتی برای درمان قی زیاد چشم
– برای بهبود قی زیاد چشم، هر شب، یک لیوان دم کرده اسطوخودوس میل کنید.
– بابونه شیرازی را بجوشانید و دستمال تمیزی را در آن بزنید و روی چشم قرار دهید. روزی یک بار این کمپرس کردن را مرتب انجام دهید.
– چشم تان را با جوشانده گل بنفشه، گیاه ناخنک و گل بابونه شستشو دهید. برای تهیه این جوشانده کافی است یک قاشق چای‌خوری از هر یک از گیاهان ذکر شده را با ۲ استکان آب بجوشانید تا یک استکان آب آن باقی بماند. آب باقی مانده را صاف کنید و با یک قاشق چای‌خوری از آن چشم‌های کودک را ۲ تا ۳ بار در روز شستوشو دهید.
– روش دیگر این است بعد از تهیه جوشانده گل بنفشه، گیاه ناخنک و گل بابونه، یک قطره شامپوی بچه به این جوشانده اضافه کنید و با آن چشم را شستوشو دهید. خیلی آرام کنار بینی را به سمت گوشه چشم ماسا‍ژ دهید تا به این ترتیب مجرای اشکی باز شود و التهاب این مجاری نیز کاهش یابد.
نکاتی که باید در خانه رعایت کنید
برای مراقبت و کنترل قی کردن چشم به نکات زیر توجه کنید:
برای جلوگیری از ایجاد یا گسترش عفونت چشمی از دست زدن به چشم‌ها خودداری کنید.
دست‌های خود را به‌طور مرتب بشویید، مخصوصا اگر بیماری ملتحمه‌ی مسری دارید.
اگر درهنگام استفاده از لنزهای تماسی دچار قی کردن چشم می‌شوید، لنزها را خارج کنید و به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات استفاده از لنزهای یک‌بار مصرف می‌تواند میزان ترشحات مربوط به لنز را کاهش دهد.
اگر عفونت چشمی دارید از لوازم آرایشی آلوده‌کننده مانند ریمل یا خط چشم استفاده نکنید.
درصورتی که عامل آلرژیک سبب اشک‌آلود شدن چشم‌تان شده است، عامل تحریک‌کننده را پیدا کنید و سعی کنید آن را از بین ببرید. اگر به قطره‌های چشمی حساسیت دارید، از قطره‌های فاقد مواد نگهدارنده استفاده کنید.