تتالی (ته‌تالی) یکی از غذا‌های محلی استان مرکزی است که حاوی انواع ویتامین‌های A ، C ، E ، K ، گروه ویتامین‌های B مانند B۱، B۲، B۳، B۶، B۱۲ ، اسید چرب امگا ۳، کربوهیدرات، فیبر، قند، پروتئین، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، سدیم، پتاسیم، روی، مس، کولین، گوگرد، پلی‌فنول، فلاونوئید، آلل‌سولفات، کروم، کوئرستین و اسید فولیک است.
برای بررسی خواص تتالی و اینکه مصرف این غذا برای چه افرادی مفید است، با حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
مهم‌ترین خواص تتالی
حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره مهم‌ترین خواص تتالی اظهار کرد: این غذا خون‌ساز است و تعداد گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد؛ تتالی تأثیری چشمگیر در چاق شدن افراد لاغر دارد و به علت داشتن کروم نقشی مؤثر در پایداری قند خون دارد و به جلوگیری از ابتلا به دیابت و تنظیم اشتها کمک می‌کند.
وی درباره خواص دیگر تتالی بیان کرد: این غذا به علت داشتن پروتئین بالا موجب عضلانی شدن بدن می‌شود؛ تتالی خاصیت آنتی بیوتیکی دارد بنابراین عفونت‌های بدن را از بین می‌برد.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی افزود: تتالی به علت وجود اسید فولیک و آهن برای زنان باردار و جنین بسیار مفید است؛ این غذا به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون و سکته‌های قلبی و مغزی کمک شایانی می‌کند.
عظمایی تأکید کرد: تتالی به علت داشتن ویتامین‌های A ، C ، E و گروه ویتامین‌های B نقشی مؤثر در جوان‌سازی پوست و مو دارد و از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند.
وی تصریح کرد: تتالی به علت وجود ویتامین‌های A ، C ، E ، فلاونوئید و پلی‌فنول خاصیت آنتی اکسیدانی دارد بنابراین سیستم ایمنی بدن را تقویت و بدن را در برابر بیماری‌های مختلف و انواع سرطان‌ها و تومور‌ها به ویژه سرطان روده محافظت می‌کند.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت: تتالی به علت داشتن کلسیم، فسفر و منیزیم استخوان‌ها و دندان‌ها را محکم و از بروز پوکی استخوان و آرتروز در افراد جلوگیری می‌کند.
عظمایی یادآوری کرد: کوئرستین موجود در تتالی نوعی فلاونوئید (آنتی اکسیدان) است که نقشی مؤثر در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و پارکینسون دارد.
مواد لازم برای تهیه تتالی (پنج تا ۶نفر)
گوشت چرخ کرده گوسفندی ۴۰۰ گرم
سیب زمینی ۲ تا سه عدد
پیاز سه عدد
گوجه فرنگی چهار تا پنج عدد
فلفل دلمه‌ای بزرگ یک عدد
هویج فرنگی یک عدد
چاشنی غذا (آبغوره، لواشک خُرد شده، فلفل سیاه، پودر زردچوبه، نمک و رب گوجه فرنگی محلی) به مقدار لازم
روغن کنجد به مقدار لازم
طرز تهیه تتالی
- مقداری روغن کنجد را در کف قابلمه بریزید.
- ۲ عدد پیاز را نگینی خُرد کنید و در قابلمه بریزید.
- یک عدد پیاز را رنده و به گوشت چرخ کرده گوسفندی اضافه کنید؛ مقداری فلفل سیاه، پودر زردچوبه و نمک را به گوشت بیفزایید و آن را به خوبی ورز دهید.
- مقداری از گوشت ورز داده شده را بردارید، به شکل گرد درست کنید و روی پیاز‌ها قرار دهید.
- سیب زمینی را به شکل دایره‌ای برش دهید و روی گوشت بگذارید.
- گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و هویج را هم به شکل دایره‌ای برش دهید و روی سیب زمینی قرار دهید.
- مقداری آبغوره، لواشک خُرد شده و رب گوجه فرنگی محلی را در یک لیوان آب جوشیده شده ولرم حل کنید و روی غذا بریزید.
- در قابلمه را بگذارید سپس صبر کنید تا غذا در حرارت ملایم به خوبی بپزد.
- تتالی را همراه با نان سنگک و سبزی خوردن میل کنید.
منبع: باشگاه خبرنگاران