زیره به عنوان یک ادویه منحصر به فرد مدت هاست در حوزه های آشپزی و داروهای گیاهی استفاده می شود. اگرچه غالبا با بذر اشتباه گرفته می شود، اما این غلاف کوچک و قهوه ای رنگ بذر نیست و طعم کمی تلخ و خاکی آن یادآور شیرین بیان، گشنیز، انیسون و رازیانه است.
انواع زیره را بشناسید
زیره در دو نوع سبز و سیاه موجود است، که اگرچه ویژگی‌های تغذیه‌ای نسبتا مشابهی دارند اما دارای تفاوت‌هایی هم می باشند.
دو نوع زیره با نام‌های زیره سیاه و زیره سبز می‌شناسیم که نوع سیاه آن با نام‌های زیره کرمانی و زیره کوهی و نوع سبز آن به نام کراویه معروف است.
زیره سبز را با رنگ سبز روشن و زیره سیاه را با رنگ سیاه می‌شناسند. زیره سیاه، باریک‌تر و عطر بیشتری دارد اما زیره سبز حجیم‌تر و عطر کمتری دارد.
زیره های سبز و سیاه علاوه بر خواص متفاوت، بوهای متفاوتی نیز دارند. حال سوال این است که کدام یک از این دو برای لاغری استفاده می شوند.
زیره سیاه یا سبز؛ کدام یک برای لاغری گزینه بهتری است؟
می توان از زیره به صورت کامل یا آسیاب شده در غذاهای شیرین و شور مانند نان، شیرینی و خورشت استفاده کرد.
هنگام استفاده از آن به منظور دارویی می توان از زیره سبز چای درست کرد یا به عنوان مکمل آن را خورد، همچنین می توانید روغن های اساسی آن را روی پوست خود بمالید.
در حقیقت، تحقیقات در حال انجام نشان می دهد ترکیبات معطر مسئول طعم متمایز آن نیز فوایدی برای سلامتی مانند بهبود هضم را فراهم می کند.
به گزارش هلث لاین، این مقاله به بررسی مواد مغذی، فواید و کاربردهای زیره می پردازد.
خواص زیره سیاه:
طبع زیره سیاه خیلی گرم و خشک است. زیره سیاه دارای خواص مدر، بادشکن، مقوی، زیادکننده شیر، قاعده‌آور، نیرودهنده، ضد کرم، هضم کننده، ضد تشنج، قابض، معرق، مقوی معده، قاطع اسپرم است.
زیره سیاه در موارد بلع هوا، نفخ شکم، برطرف کردن سوءهاضمه، تسهیل هضم غذا، دل پیچه کودکان، انگل معده و روده، دفع بادهای کلیه و مثانه، تنگی نفس، خفقان سرد، سکسکه نفخی، استسقاء به‌کار می‌رود.
زیره یک داروی سنتی برای رفع سوءهاضمه خصوصاً نفخ شکم است. خوردن زیره یا روغن آن در رفع سوءهاضمه و دل دردهای کودکان مفید است.
زیره دارای خاصیت ضدگرفتگی دارد و برای رفع گرفتگی‌های دوران قاعدگی‌مفید است.
مقوی بدن و چاق کننده است. معده را گرم و تقویت می‌کند و کرم تنیا را دفع‌می‌کند. و اثر قابل ملاحظه‌ای در جلوگیری از ایجاد بادهای اضافی در روده و درمان‌اسهال دارد.
دم کرده یک قاشق مرباخوری میوه له شده زیره سیاه در نیم لیتر آب جوش‌برای تنبلی اعمال گوارشی، بی‌اشتهایی، باد یا درد روده مصرف می‌شود و دانه زیره را یا می‌جوند و یا از گرد گیاه مخلوطی در آب میل می کنند. مصرف دم کرده زیره سیاه و یا جویدن آن در رفع و کاهش دردهای ناشی از قاعدگی، دردهای روده وبی اشتهایی بسیار مؤثر است.
بیشتر بخوانید:۲ راه فوری برای رفع یبوست
زیره سیاه و لاغری
خیلی از افراد ترجیح می‌دهند برای لاغری و کاهش وزن از گیاهان داروی استفاده کنند که یکی از این گیاهان دارویی زیره سیاه است.
مصرف زیره سیاه در برخی از افراد ممکن است تا حدودی باعث لاغری شود که برحسب شرایط بدنی افراد، اثردهی این گیاه متفاوت است.
اگرچه استفاده از زیره سیاه در برخی از افراد تا حدودی باعث لاغری می‌شود ولی این مساله برای همه عمومیت ندارد و ممکن است در برخی افراد جواب بدهد و برخی دیگر نه.
البته این مساله در خصوص دیگر گیاهان اسانس‌دار مثل رازیانه، زیره سبز و… هم صدق می‌کند.
در نهایت این که به افرادی هم که تمایل به مصرف عرق زیره سبز دارند، توصیه می‌شود عرق زیره سبز را از محل‌های معتبری که عرقیات گیاهی با بسته‌بندی‌های مناسب و نام و نشان استاندارد عرضه می‌شود، تهیه کنند و این را بدانید که مصرف عرقیات تاثیری در کاهش اشتها ندارد چون عرقیات گیاهی مخلوط اسانس با آب هستند که اسانس موجود در آن به دلیل اینکه باعث تحریک معده و به دنبال آن ترشح بیشتر آنزیم‌ها می‌شوند، اشتهاآور هستند.
خواص زیره سبز:
زیره سبز جزء اصلی پودرهای کاری و چیلی است و به عنوان طعم دهنده در محصولات غذایی – تجاری متنوعی به کار می رود.
روغن این گیاه از طریق تقطیر با بخار آب، برای مزه دار کردن نوشیدنی ها، دسرها و چاشنی ها مصرف می شود و همچنین جزء معطر کرم ها، لوسیون ها و عطریات است.
زیره ی سبز همیشه یک ادویه ی غیرسمی و خوراکی بوده است. در عین حال ممکن است بعضی افراد به آن حساسیت داشته باشند.
سقط کننده، ضد درد، بی حس کننده، ضد کرم، ضد چسبندگی پلاکت ها، ضد باکتری، ضد سم، ضد صفرا، ضد باروری، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد تومور، تقویت کننده ی قوای جنسی، قابض، ضد نفخ، ضد احتقان، معرق، هضم کننده ی غذا، ادرار آور، شیرافزا، دارای خاصیت استروژنی، قارچ کش، لاروکش، فتودرماتیتیک، محرک، تقویت کننده ی معده، تقویت کننده ی رحم و التیام دهنده ی زخم.
جنس، گونه، نوع اسانس و ترکیبات گیاه زیره ی سبز با زیره ی سیاه کاملاً متفاوت است و اثرات دارویی آن ها نیز در بعضی موارد تفاوت دارد؛ به همین دلیل میزان مصرف آن ها نیز متفاوت خواهد بود.
مقدار مصرف زیره ی سیاه، که در بسیاری از غذاها مصرف می شود، می تواند ده برابر زیره سبز باشد.
بوی متفاوت این دو نوع زیره( سبز و سیاه ) نیز به دلیل متفاوت بودن ترکیبات اصلی اسانس آن ها است.
ارزش غذایی زیره
زیره از طیف گسترده ای از مواد مغذی ضروری برخوردار است که چندین مورد از آنها در رژیم های غربی وجود ندارد که شامل آهن، زینک، کلسیم و فیبر است. فقط یک قاشق غذاخوری زیره سبز معادل 6.7 گرم شامل:
- کالری: 22
- پروتئین: 1.3 گرم
- چربی: 0.9 گرم
- کربوهیدرات: 3.34 گرم
- فیبر: 2.6 گرم
- مس: 6.7 درصد نیاز روزانه
- آهن: 6.1 درصد برای خانم ها
- منیزیم: 5.4 درصد نیاز روزانه
- منگنز: 4.8 درصد برای خانم ها
- کلسیم: 3.6 درصد از نیاز روزانه
- زینک: 4.6 درصد برای خانم ها
علاوه بر این، زیره دارای یک منبع غنی از آنتی اکسیدان های تقویت کننده سلامتی از جمله لیمونن و کارون است.
مزایای زیره برای سلامتی
قرن هاست در طب سنتی و عامیانه از گیاه زیره استفاده می شود. جالب است تحقیقات اولیه چندین مورد از این مزایا را نیز پشتیبانی می کند. در ادامه به برخی از خواص آن برای بدن اشاره می شود:
زیره التهاب را کاهش می دهد
چندین ترکیب زیره خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی قوی را نشان می دهد. در حالی که التهاب یک واکنش طبیعی بدن است، اما التهاب مزمن منجر به بروز بیماری های مختلفی مانند بیماری التهابی روده می شود. علائم آن شامل زخم، گرفتگی عضلات، گاز، اسهال و تحریک بافت گوارشی است.
در مطالعه ای روی موش های مبتلا به بیماری التهابی روده، عصاره گیاه زیره التهاب در بافت روده بزرگ را به همان اندازه داروهای رایج مبتنی بر استروئید کاهش داد. با وجود این نتایج امیدوار کننده تحقیقات در فاز انسانی مورد نیاز است.
زیره هضم سالم را حمایت می کند
از زیره در طول تاریخ برای درمان چندین بیماری گوارشی از جمله سوءهاضمه و زخم معده استفاده می شده است. تعداد انگشت شماری از مطالعات کوچک در فاز انسانی نشان می دهد روغن زیره بافت عضله صاف دستگاه گوارش را شل می کند، بنابراین علائم سوءهاضمه مانند گاز، گرفتگی و نفخ را از بین می برد.
اگرچه سازوکار دقیق آن هنوز ناشناخته است، اما ظرفیت ضدمیکروبی آن مسئول است. یک مطالعه در فاز آزمایشگاهی نشان داد روغن ضروری گیاه زیره مانع از رشد باکتری های مضر روده می شود در حالی که باکتری های مفید را دست نخورده باقی می گذارد. این باکتری های خوب مواد مغذی تولید می کنند، التهاب را کاهش می دهند، هضم را بهبود می بخشند و از سلامت سیستم ایمنی بدن حمایت می کنند.
یک مطالعه دیگر در فاز آزمایشگاهی نشان داد گیاه زیره با هلیکوباکتر پیلوری، باکتری شناخته شده برای ایجاد زخم معده و التهاب گوارشی مقابله می کند. در عین حال، مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.
زیره باعث کاهش وزن می شود
زیره از کاهش وزن و ترکیب بدن پشتیبانی می کند. در یک مطالعه 90 روزه روی 70 زن، افرادی که روزانه 1 اونس معادل30 میلی لیتر از محلول روغن 10 درصدی را مصرف می کردند کاهش قابل توجهی در وزن، شاخص توده بدنی و درصد چربی بدن نسبت به افرادی که دارونما را دریافت کردند مشاهده شد، همچنین در مقایسه با گروه دارونما کاهش قابل توجهی در میزان کالری و کربوهیدرات دریافت داشتند.
دانشمندان حدس می زنند این تاثیرات به دلیل تغییرات مثبت در باکتری های روده باشد که بر تنظیم هورمون، متابولیسم چربی و اشتها تاثیر می گذارد. به خاطر داشته باشید تحقیقات همچنان ادامه دارد.
زیره سبز ادویه خاصی است که عطر و طعم غذا را افزایش می دهد. جدا از آن ممکن است برای بیشتر شما تعجب آور باشد، اما همچنین می تواند به شما در روند لاغری و کاهش وزن کمک کند. علاوه بر این، مزایای بسیاری برای سلامتی دارد که می تواند بیماری های مختلف را از شما دور کند.
فواید زیره سبز برای سلامتی
هنگامی که نوبت به محاسبه فواید زیره می رسد محدودیتی برای مصرف آن وجود ندارد. از بهبود هضم غذا گرفته تا پیشگیری از بیماری های مزمن مصرف زیره نعمت بزرگی است.
به گزارش ایندیاتایمز، در زیر برخی از فواید زیره سبز برای سلامتی توضیح داده شده است.
زیره سبز با کمک به سیستم هضم در حفظ سلامت روده نقش بسزایی ایفا می کند.
دانه های زیره منبع غنی آهن هستند و یک قاشق چای خوری از آن حاوی حدود 1.4 میلی گرم آهن است.
از زیره سبز برای از بین بردن کلسترول های بد بدن می توان استفاده کرد.
تحقیقات نشان می دهند دانه های زیره برای کاهش چربی و وزن گزینه مفیدی است.
دانه های زیره به کاهش التهاب در بدن کمک می کند.
بیشتر بخوانید:چه بیماری هایی قد انسان را کوتاه می کنند؟
زیره و اثرات آن در کاهش وزن
در مورد کاهش وزن زیره نقش مهمی ایفا می کند با خوردن دانه های زیره به صورت روزانه یا نوشیدن آب آن می توانید از شر چربی شکمی یا موجود در سایر نواحی بدن خلاص شوید.
بر اساس نتایج یک مطالعه 80 زن چاق به 2 گروه زیره و کنترل تقسیم شدند. زنانی که در این دوره زیره مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه دیگر وزن قابل توجهی از دست دادند.
اعتقاد بر این است با خوردن زیره یا نوشیدن آب آن می توان کالری را سریع تر سوزاند زیرا افزایش قابل توجهی در متابولیسم و بهبود قابل توجه هضم دارد.
چگونه می توان از زیره سبز برای کاهش وزن استفاده کرد؟
خواص زیره سبز شاید ناچیز به نظر برسد، اما در صورت استفاده در جهت دستیابی به اهداف مختلفی کمک می کند، بنابراین از بسیاری جهات قابل استفاده و توجه است به ویژه از نظر کاهش وزن زیره سبز را می توان به روش های بی شماری مصرف کرد که فقط اثربخشی آن را افزایش می دهد. برخی از راه ها به شرح زیر است:
نوشیدنی زیره مهم است که باید برای تهیه آن دانه های زیره را به مدت 5 الی 6 ساعت یا یک شبانه روز در آب خیس کنید یا اینکه می توانید زیره را بجوشانید سپس نوشیدنی را صاف کنید.
برای افزایش طعم و مزه آن می توان به آن آب لیموترش تازه اضافه کرده و آن را با معده خالی به مدت 2 هفته بنوشید اثر این نوشیدنی برای شما ثابت خواهد شد.
پودر زیره و ماست، یک قاشق چای خوری پودر زیره را با یک قاشق چای خوری ماست مخلوط کنید و بعد از غذا به مدت 15 روز بخورید.
یک فنجان آب را جوشانده و پودر زیره را به آن اضافه کنید با افزودن کمی نمک می توانید طعم نوشیدنی را افزایش دهید و 20 روز پس از وعده های غذایی آن را بنوشید.
زیره سیاه چیست؟
به طور کلی زیره دانه ای معطر و مقابله کننده با نفخ شکم است که در حوزه آشپزی و پزشکی کاربرد فراوانی پیدا کرده است. زیره سیاه به عنوان گیاهی با عمر 2 سال که به طور معمول ارتفاع آن به نیم متر می رسد. میوه آن بیضی شکل به رنگ قهوه ای تیره یا مایل به زرد و شفاف است.
خواص زیره سیاه برای سلامتی
خواص درمانی زیره شباهت زیادی به رازیانه و انیس سبز دارد.
این گیاه دارای اثر نیروبخشی، هضم کننده، بادشکن و برای قاعدگی، کرم و تشنج گزینه مفیدی محسوب می شود.
زیره سیاه در افزایش تولید شیر نقش موثری ایفا می کند.
در معالجه بیماری‌های مختلف مانند ضعف عمل دستگاه هضم، نفخ، دل پیچه کودکان، تاخیر وقوع قاعدگی زنان جوان و اشکال وقوع آن که غالبا با درد و ناراحتی همراه است کاربرد فراوان دارد.
در دامپزشکی از زیره برای رفع قولنج ها، اسپاسم معدی، بی اشتهایی و کم شدن مقدار شیر دام ها مانند گاو استفاده می شود.
دم کرده زیره سیاه همراه با گیاه “اوجی” در رفع اسهال، نفخ و سندرم تحریک پذیری روده مفید است. این گیاه دارای خواص ضدعفونی کنندگی، ضدکرم، ضدتشنج و شل کننده عضلات، مقوی و نیروبخش است.
از گرد زیره سیاه به عنوان ادویه و چاشنی در تهیه برخی غذاها و مواد غذایی مانند سوپ، نان، پنیر و نان های قندی استفاده می شود.
از اسانس زیره 2 نوع محلول ضدنفخ یکی به نام آب زیره و دیگری که اسانس بیشتری دارد آب زیره کنستانتره نامیده می‌شود به دست می آید.
زیره سیاه و لاغری
مصرف زیره سیاه در برخی از افراد ممکن است تا حدودی باعث لاغری شود که برحسب شرایط بدنی افراد، اثردهی این گیاه متفاوت است. اگرچه استفاده از زیره سیاه در برخی از افراد تا حدودی باعث لاغری می‌شود، اما این مساله برای همه افراد عمومیت ندارد زیرا در برخی افراد باعث کاهش وزن و لاغری می شود.
طریقه استفاده از زیره سیاه
زیره، نعنا و انیسون را به مقدار مساوی بجوشانید و 7 قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع دل پیچه و دل درد آن را بنوشید.
دم کرده یک قاشق مرباخوری میوه له شده زیره سیاه در نیم لیتر آب جوش برای تنبلی اعمال گوارشی یک تا 2 گرم، بی‌اشتهایی، باد یا درد روده مصرف می شود و دانه زیره را یا می جوند یا از گرد گیاه مخلوطی در آب بخورید.
برای درمان سوزش سردل یا ترش کردن 50 تا 100 میلی گرم از روغن زیره سیاه در ترکیب با روغن نعناع در روز استفاده می‌شود پودر زیره سیاه 300 تا 600 میلی گرم در روز با یک لیوان آب یا شیر مصرف می شود.
از دانه زیره سیاه چای دارویی تهیه می شود که برای استفاده از آن 150 میلی لیتر آب جوشیده را با 1 تا 2 قاشق چای خوری زیره تازه خرد شده مخلوط و برای مدت 10 تا 15 دقیقه بماند سپس صاف کرده و محلول را 2 تا 4 بار در روز بین وعده های غذایی مصرف کنید. برای بچه های کوچک یک قاشق چای خوری از محلول 2 تا 4 بار در روز مصرف شود.
روغن دانه زیره سیاه را می توان با دوز 2 تا 3 قطره با یک حبه قند مصرف کرد.
2 گرم از دان کامل یا خرد شده زیره سیاه معادل نصف قاشق چای خوری در هر فنجان از آب حل و قبل از غذا به عنوان محرک اشتها یا پس از غذا برای خواص گوارش آن مصرف شود، همچنین می‌توانید از آن به عنوان یک ضدنفخ استفاده کنید.
توصیه می‌شود کودکان زیر 6 سال سن، زنان باردار و یا شیرده مصرف نکنند خوردن زیره سیاه در شیردهی باید به صورت یک محلول و یا به عنوان پودر مصرف شود.
برای کودکان 10 سال به بالا به طور سنتی 1.5 تا 6 گرم از میوه زیره سیاه خشک شده یا 3 تا 6 قطره روغن زیره سیاه در روز است و برای کودکان بین 4 تا10 سال یک تا 4 گرم از میوه های خشک شده یا 3 تا 6 قطره در روز روغن زیره سیاه استفاده شده است.
برای کودکان یک تا 4 سال یک تا 2 گرم میوه خشک شده یا 2 تا 4 قطره روغن زیره سیاه به صورت روزانه استفاده شده است برای کودکان تا یک سال سن یک گرم از میوه های خشک شده یا یک تا 2 قطره روغن زیره سیاه به صورت روزانه استفاده شده است.
برای استفاده زیره سیاه در نوزادان و کودکان خردسال باید از روش انفوزیون (خسیانده) در آب سرد به مدت 6 ساعت استفاده کرد.
نحوه استفاده از زیره
زیره در سراسر دنیا کشت می شود و نسبتا ارزان است. به راحتی در اغلب فروشگاه های مواد غذایی، همچنین آنلاین در دسترس است.
برنامه های آشپزی
زیره بیشتر به عنوان ماده ای در نان چاودار و سودا شناخته می شود، اما می توان از آن در سایر محصولات پخته شده مانند کلوچه، کروتون و نان تست فرانسه نیز استفاده کرد.
حتی می توان آن را به دسرهای میوه ای و شیرینی هایی مانند پای، تارت، مربا، ژله و کاستارد اضافه کرد، همچنین از آن در غذاهای شور مانند سوپ، خورشت و سس ها نیز استفاده می شود.
علاوه بر این، می توانید آن را به عنوان یک چاشنی برای سبزیجات بو داده نیز امتحان کنید، همچنین می توان زیره را به آب داغ اضافه کرده تا یک چای آرامبخش تهیه کنید.
دوز مکمل و عوارض جانبی احتمالی
زیره به اشکال مختلفی از جمله کل میوه یا دانه، کپسول، روغن های اساسی و عصاره ها وجود دارد. بیشتر انواع آن ها خورده می شوند، اما فرمولاسیون های روغن رقیق شده تا 2 درصد را می توان با خیال راحت روی پوست استفاده کرد.
هیچ توصیه مشخصی برای دوز دارو مشخص نشده است، اما برخی تحقیقات نشان می دهد یک دوم قاشق چای خوری تا 1 قاشق غذاخوری معادل 7/1 تا 6 گرم کل زیره تقسیم شده به 3 دوز روزانه به احتمال زیاد بی خطر و موثر است.
اکثر افراد سالم زیره را به خوبی تحمل می کنند و عوارض جانبی کمی گزارش شده است. با این حال، به دلیل تحقیقات کافی در زمینه ایمنی زیره نباید توسط کودکان یا زنانی که باردار یا شیرده هستند مصرف شود.
بعلاوه، هر فردی که اختلال عملکرد کبد یا کیسه صفرا دارد باید از مصرف زیره پرهیز کند زیرا برخی شواهد نشان می دهد تخلیه کیسه صفرا را مهار می کند. اگر مطمئن نیستید زیره برای شما گزینه بی خطری است یا خیر با پزشک مشورت کنید.
در پایان
زیره یک ادویه چند وجهی است که کاربردهای آشپزی و دارویی زیادی دارد. گرچه به طور گسترده یک بذر در نظر گرفته می شود، اما از میوه گیاه زیره به دست می آید و دارای چندین ماده معدنی و ترکیبات گیاهی است.
در حقیقت ضمن کمک به کاهش وزن التهاب را تسکین می دهد و سلامت دستگاه گوارش را نیز تقویت می کند. این ماده متنوع را می توان به صورت کامل یا آسیاب شده برای طعم دادن به دسرها، سس ها، نان ها و کالاهای پخته شده استفاده کرد. اگرچه به طور کلی بسیار ایمن است، اما کودکان، زنان باردار و شیرده و افرادی که به بیماری کبد یا کیسه صفرا مبتلا هستند نباید از آن استفاده کنند. اگر در مورد افزودن آن به برنامه روزانه خود شک دارید با یک پزشک صحبت کنید.
زیره یکی از مواد اصلی در همه آشپزخانه ها محسوب می شود. با این حال، مزایای آن به ویژه چگونگی کمک به کاهش وزن برای بسیاری ناشناخته است.
علاوه بر اینکه به شما در سوزاندن چربی های سرسخت کمک می کند، التهاب را نیز کاهش می دهد و سلامت روده را بهبود می بخشد.
مترجم: الهه زارعی