رژیم‌های لاغری زیادی وجود دارد که بعضی از آنها بر کاهش اشتها و بعضی دیگر بر میزان کالری، کربوهیدرات ها یا چربی‌های دریافتی بدن تمرکز دارند. همهٔ این رژیم‌ها ادعا می‌کنند که بهترین رژیم غذایی هستند و به‌سختی می‌توان تشخیص داد که کدام‌یک ارزش امتحان کردن را دارد. در حقیقت چیزی به نام بهترین رژیم غذایی وجود ندارد و گاهی رژیمی که برای شما مفید بوده و نتیجه داده است، برای فردی دیگر، همان تأثیر و کارایی را ندارد. در این مقاله به بررسی 2 نوع رژیم لاغری می‌پردازیم و چند مورد از پرطرفدارترین رژیم‌های کاهش وزن و چگونگی عملکرد و معایب و مزایای هریک از آنها را شرح می‌دهیم.
رژیم پالئو (Paleo Diet)
طرفداران رژیم پالئو ادعا می‌کنند که ما باید همان غذاهایی را مصرف کنیم که اجداد شکارچی- گردآورندهٔ (hunter-gatherer) ما پیش از استفادهٔ بشر از کشاورزی مصرف می‌کرده‌اند. در این رژیم غذایی، بیشتر بیماری‌های امروز را با رژیم غذایی غربی و مصرف حبوبات، لبنیات و غذاهای فراوری‌شده مرتبط می‌دانند. البته این مسئله که آیا در رژیم پالئو واقعا همان غذاهای اجدادمان را مصرف می‌کنیم، جای بحث دارد. برخی عقیده دارند که این رژیم غذایی، فواید زیادی برای سلامتی دارد.
چگونگی عملکرد
رژیم پالئو بر مصرف موادغذایی کامل، پروتئین بدون چربی، سبزیجات، میوه ها، مغزها و دانه‌ها تأکید دارد و مصرف موادغذایی فراوری‌شده، شکر، لبنیات، غلات و حبوبات را منع می‌کند. در بعضی از انواع انعطاف‌پذیرتر رژیم پالئو می‌توان محصولات لبنی مانند پنیر و کره و همچنین سبزیجات غده‌ای مانند سیب زمینی و سیب‌زمینی شیرین را نیز مصرف کرد.
کاهش وزن
چند مطالعه نشان داده است که رژیم پالئو می‌تواند منجر به کاهش وزن و کاهش اندازهٔ دورکمر قابل‌توجهی شود. در این مطالعات، کسانی که از رژیم غذایی پالئو استفاده کردند، به‌طور خودکار کربوهیدرات بسیار کمتر و پروتئین بیشتری مصرف کردند و کالری مصرفی روزانهٔ آنها نیز ۳۰۰ تا ۹۰۰ کالری کاهش یافت.
سایر مزیت‌ها
ظاهرا این رژیم غذایی در کاهش عوامل خطر بیماری‌های قلبی مانند سطح کلسترول، قندخون، تری‌گلیسیرید خون و فشارخون مؤثر است.
معایب
در رژیم پالئو، غلات کامل، حبوبات و لبنیات که موادغذایی سالم و مغذی هستند، از رژیم غذایی حذف می‌شود.
جمع‌بندی
رژیم پالئو بر مصرف موادغذایی کامل تأکید دارد، ولی مصرف غلات، حبوبات و لبنیات را ممنوع می‌کند. یکی از مزیت‌های اینرژیم غذایی برای سلامتی، کاهش وزن است.
رژیم وگان (Vegan Diet)
در رژیم وگان به‌دلایل اخلاقی، زیست‌محیطی و سلامتی، مصرف تمام محصولات حیوانی ممنوع شده است. سایر دلایل استفاده نکردن از محصولات حیوانی در وگانیسم (Veganism)، مقاومت در برابر بهره‌برداری از حیوانات و بی‌رحمی نسبت به آنها است.
چگونگی عملکرد
وگانیسم سخت‌ترین شکل گیاه خواری است. در این رژیم غذایی، علاوه‌بر گوشت، محصولات لبنی، تخم مرغ و محصولات به‌دست‌آمده از حیوانات مانند ژلاتین، عسل، آلبومین (albumin)، آب‌پنیر، پروتئین شیر (که در موادغذایی فراوری‌شده استفاده می‌شود) و بعضی از اشکال ویتامین D3 نیز حذف شده‌اند.
کاهش وزن
رژیم غذایی وگان تأثیر زیادی بر کاهش وزن می‌گذارد و معمولا در این رژیم غذایی نیازی نیست که افراد کالری مصرفی خود را بشمارند، زیرا این رژیم دارای چربی بسیار کم و فیبر بالایی است که شما را برای مدت طولانی‌تری سیر نگه می‌دارد.
همواره در مطالعات، میان رژیم‌های وگان (در مقایسه با سایر رژیم‌های غذایی) و دستیابی به وزن پایین‌تر و شاخص تودهٔ بدنی (BMI) کمتر رابطه‌ای یافت شده است. برای نمونه، در مطالعه‌ای ۱۸ هفته‌ای افرادی که از رژیم وگان استفاده کردند نسبت به کسانی که از رژیم غذایی کنترلی (control diet) استفاده می‌کردند، ۹٫۳ پوند (۴٫۲ کیلوگرم) بیشتر وزن کم کردند. در این مطالعه، گروه وگان می‌توانست تا زمان سیری کامل از موادغذایی استفاده کند، ولی گروه کنترل باید کالری‌های مصرفی خود را محدود می‌کرد.
با این حال اگر تعداد کالری‌های مصرفی را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ازنظر کاهش وزن، رژیم وگان از سایر رژیم‌ها مؤثرتر نیست. کاهش وزن در رژیم وگان بیشتر به‌دلیل کاهش میزان کالری دریافتی است.
سایر مزیت‌ها
رژیم غذایی که در آن از گیاهان استفاده می‌شود، موجب کاهش خطر بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲ و مرگ زودرس می‌شود. عدم‌مصرف گوشت‌های فراوری‌شده نیز خطر ابتلابه بیماری آلزایمر و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی یا سرطان را کاهش می‌دهد.
معایب
از آنجا که در رژیم وگان مصرف موادغذایی حیوانی به‌طور کامل منع شده است، مقدار موادمغذی مانند ویتامین B12، ویتامین D، ید، آهن، کلسیم، روی و اسیدهای چربی امگا ۳ در این رژیم پایین است.
جمع‌بندی
در رژیم وگان تمام محصولات حیوانی حذف می‌شود. این رژیم به‌دلیل کالری دریافتی کمتر موجب کاهش وزن می‌شود و هم‌زمان خطر ابتلابه چند بیماری را نیز کاهش می‌دهد.