• آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی
• آزمایشگاه تشخیص طبی
• ۱۳۹۷/۰۹/۲۴
• 1 دقیقه

تیروئید غده پروانه ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده، هورمونی تولید می کند که سرعت متابولیسم را کنترل می کند. اختلالات تیروئیدی می تواند سرعت متابولیسم را کُند و یا تسریع کند. تیروئید دو هورمون اصلی در جریان خون ترشح می کند، یکی از این هورمون ها تیروکسین است که حاوی چهار اتم ید بوده و اغلب به آن T4 گفته می شود، این هورمون، به نوبه خود، به تری یدوتیرونین (T3) تبدیل می شود، که حاوی سه اتم ید است. از بین این دو، T3 از نظر بیولوژیکی فعال بوده و متابولیسم بدن را تنظیم می کند. مقدار T4 و T3 ترشح شده توسط غده تیروئید به وسیله غده هیپوفیز تنظیم می شود که زیر مغز قرار دارد. هیپوفیز سطح هورمون های تیروئید در خون را حس کرده و تنظیم می کند. اگر سطح هورمون ها کمی از حد طبیعی پایین تر بیاید، هیپوفیز با ترشح هورمونی به نام هورمون محرک تیروئید (TSH) یا تیروتروپین (غده تیروئید را برای تولید T4 بیشتر فعال می کند) واکنش نشان می دهد. وقتی سطح هورمون تیروئید از حد طبیعی بالاتر می رود حسگرهای هیپوفیز این موضوع را حس کرده و این غده ترشح TSH را متوقف می کند تا تیروئید، T4 کمتری تولید کند.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

تغییر ناگهانی در وزن یکی از نشانه های شایع اختلال در تیروئید است. اضافه کردن وزن، می تواند نشانه کاهش هورمون های تیروئید باشد که به آن کم کاری تیروئید می گویند. در مقابل اگر تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید کند ممکن است فرد دچار کاهش وزن ناگهانی شود که به این حالت پر کاری تیروئید گفته می شود. مشکل کم کاری تیروئید شایع تر است.

تورم و بزرگ شدن گردن، یک نشانه قابل رویت است که به ما می گوید ممکن است تیروئید دچار مشکل شده باشد.

عامل ایجاد گواتر، می تواند هم کم کاری و هم پر کاری تیروئید باشد. گاهی تورم گردن می تواند به دلیل سرطان تیروئید یا ندول (توده ای که در داخل تیروئید رشد می کند) باشد. همچنین این تورم می تواند به دلایلی غیر از تیروئید باشد.

هورمون های تیروئید، تقریبا روی همه ارگان های بدن و حتی روی سرعت ضربان قلب نیز تاثیر دارند. کسانی که کم کاری تیروئید دارند، شاید متوجه شوند که ضربان قلبشان از حد معمول پایین تر است. پرکاری تیروئید ممکن است موجب افزایش ضربان قلب شود. همچنین پرکاری تیروئید، می تواند منجر به فشار خون و تپش قلب نیز شود.

اختلال در تیروئید می تواند باعث تغییرات اساسی در انرژی بدن و روحیه شود. کم کاری تیروئید باعث می شود فرد احساس خستگی، تنبلی و یا افسردگی کند. پرکاری تیروئید هم می تواند مشکلاتی نظیر اضطراب، مشکلات خواب، بی قراری و تحریک پذیری ایجاد کند.

علاوه بر علائم بالا هر یک از علائم یا نشانه های مشکوک زیر می تواند مربوط به کم کاری تیروئید باشد:

– افزایش حساسیت به سرما

– خستگی

– پوست خشک غیر منتظره

– یبوست

– درد و خشکی عضلانی

– درد و تورم مفاصل

– افسردگی و یا سایر تغییرات خلق و خوی

– با سرعت کمتری ضربان قلب عادی

– تغییرات چرخه قاعدگی

– تفکر و یا صحبت کردن آهسته

– بالا رفتن و افزایش کلسترول خون

– احساس خستگی و افسردگی

– اختلال در هورمون های بدن

– اختلال در روند رشد موها و در برخی موارد ریزش بیش از حد نازک شدن مو

– کاهش ضربان قلب

– کاهش عملکرد حافظه

هر یک از علائم یا نشانه های مشکوک زیر می تواند با پرکاری تیروئید مرتبط باشد:

– ضربان قلب سریع تر از عادی

– کاهش وزن بدون دلیل

– افزایش اشتها

– تعریق

– لرزش، اغلب در دست

– اضطراب، تحریک پذیری و یا سایر تغییرات خلق و خوی

– خستگی

– حرکات روده اغلب مکرر

– غده تیروئید بزرگ شده (که می تواند در گردن احساس شود و گواتر نامیده می شود)

– مشکل خواب

– برآمدگی چشم و یا بیرون زدن بیش از حد معمول (این علامت در نوع خاصی از پرکاری تیروئید به نام بیماری گریوز (افتالموپاتی گریوز) است.

سرطان تیروئید بسیار نادر است و از سرطان های کشنده به حساب می آید. نشانه اصلی آن، ایجاد توده یا التهاب در گردن است. تنها 5 درصد از توده های تیروئید، تبدیل به سرطان می شوند. اگر سرطان تیروئید تشخیص داده شود، معمولا با جراحی، رادیواکتیو و یا پرتو درمانی خارجی شروع به درمان آن می کنند.

درمان

شایع ترین درمان برای پرکاری تیروئید، داروهای ضد تیروئید است که باعث کاهش هورمون های تولید شده توسط تیروئید می شود. پرکاری تیروئید، ممکن است سرانجام به پایان برسد اما بیشتر کسانی که این مشکل را دارند باید برای مدت زمان طولانی دارو استفاده کنند. دیگر داروها ممکن است باعث کاهش نبض و لرزش شوند. یکی دیگر از گزینه ها، رادیواکتیو است که در طی 6 تا 18 هفته، غده تیروئید را نابود می کند. بعد از اینکه غده تیروئید از بین رفت یا توسط جراحی برداشته شد، بیمار باید قرص هورمون های تیروئید را استفاده کند.

زمانی که به این بیماری توجه نشود و از زمان درمان آن مدت زیادی گذشته باشد می تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود و زندگی فرد را تحت شعاع قرار دهد. برداشتن غده تیروئید، مشکل پرکاری تیروئید را حل می کند. اما این روش تنها زمانی توصیه می شود که داروها تاثیر نداشته باشند یا این مشکل باعث ایجاد گواتر بزرگ شده باشد.

جراحی تیروئید کمتر توسط پزشکان توصیه می شود زیرا بعد از جراحی در ناحیه گردن شکل بدی ایجاد می شود. اما یک درمان دائمی برای پرکاری تیروئید است. برای بعضی از بیمارانی که در تیروئید خود توده دارند جراحی هم توصیه می شود. واضح است که بعد از برداشتن تیروئید، بیمار نیاز به هورمون های تیروئید پیدا می کند تا دچار علائم کم کاری تیروئید نشود.

یکی دیگر از راههای درمانی پرکاری تیروئید درمان با رادیواکتیو است، که بیشتر در مواردی که گواتر از کار افتاده شده است از این روش استفاده می شود. درمان با رادیواکتیو برای پرکاری تیروئید خطری ندارد و بسیار موثر است. اشعه هایی که در این روش بکار می رود به دیگر نقاط آسیبی نمی رساند و باعث می شود سلول های تیروئید تخریب شوند.

اگر کم کاری تیروئید تشخیص داده شود، اولین کاری که پزشک انجام می دهد تجویز هورمون های تیروئید (به شکل قرص) است. استفاده از این قرص ها تاثیرات قابل مشاهده ای را در طول چند هفته ایجاد می کند. این درمان در طولانی مدت، باعث می شود فرد انرژی بیشتری داشته باشد، کلسترول پایین بیاید و به تدریج کاهش وزن ایجاد شود.

بیشتر افرادی که کم کاری تیروئید دارند، باید این قرص ها را تا پایان عمر استفاده کنند. از سوی دیگر، اگر TSH  بسیار پایین باشد ممکن است پاسخ بدن برای هیپوفیز به تولید TSH کمتر به علت هورمون های تیروئید T3 و T4 بیش از حد در بدن باشد به این ترتیب TSH پایین ممکن است نشانه پرکاری تیروئید (تولید بیش از حد هورمون تیروئید) باشد.