• دکتر راحله علیمرادزاده
• متخصص طب سالمندان
• ۱۳۹۷/۱۰/۲۴
• 1 دقیقه

تعریف:

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر راحله علیمرادزاده کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

زخم بستر یا زخم فشاری در یک ناحیه از بدن که فاقد گردش خون مناسب است ایجاد می شود و مجموعه ایی از سلول ها و بافت های مرده است.

محل های مستعد جهت ایجاد زخم بستر:

• بخش های استخوانی که برای محافظت، چرپی کمتری دارند و فشار بیشتری بر آنها اعمال می شود.
• در حالت خوابیده به پشت: استخوان پس سر، آرنج ، دنبالچه، ساکروم، پاشنه پا
• در حالت خوابیده به پهلو: برجستگی بزرگ استخوان ران، قوزک های پا
• در حالت نشسته :نشیمنگاه، پاشنه پا

افراد در معرض ابتلا به زخم بستر:

1- افرادی که مدت زمان طولانی در رختخواب یا ویلچر هستند.

2- سالمند با شکستگی ران یا فلج اندام تحتانی

3- سالمندان با کاهش سطح هوشیلری و اختلالات شناختی مثل دمانس

4- سالمندانی که به هر دلیلی بی حرکت هستند.

سن بالا:

در افراد سالمند به علت از دست رفتن چربی زیر پوست معمولا پوستهای چروکیده و خشک دارند و همزمان داشتن بیماریهایی مثل دیابت، قلبی – عروقی،  مشکلات شناختی و بی حرکتی مستعد بروز زخم های فشاری هستند.

چگونه در سالمندان از بروز زخم فشاری جلوگیری کنیم؟

1- هر روز پوست نواحی که بیشتر احتمال بروز زخم بستر را دارند به دقت بررسی کنید.

2-با مشاهده قرمزی و گرمی پوست به پزشک اطلاع دهید.

3- با استفاده از لوسیون بدن از خشکی پوست جلوگیری کنید.

4-در شستن پوست از یک اسفنج نرم استفاده شود و با آرامی این کار انجام شود.

5-در زمان استحمام آب داغ نباشد و از پاک کننده های ملایم استفاده شود.

6- انجام ورزش جهت تسریع گردش خون و ترک سیگار

7-داشتن تغذیه مناسب: یعنی دریافت کافی پروتیین مثل گوشت های سفید، مغزها و حبوبات و مصرف مایعات کافی روزانه (در صورت عدم نیاز به محدودیت مایعات، روزی8 لیوان آب مصرف شود).

8-لباس های ضخیم و تنگ و دارای زیپ و دکمه در سالمندان استفاده نشود.

موارد مورد توجه در سالمندان بستری روی تخت:

1-از تشک های مواج که فشار را در نقاط مختلف پوست مرتبا تغییر می دهند استفاده شود.

2-پوست بیمار خشک نگه داشته شود و ملحفه بیمار صاف و عاری از چین و چروک باشد.

3-حرکات کششی و لغزشی که موجب سایش و تحریک پوست می شود برای جابجا کردن بیمار استفاده نشود.

4-هر 2 ساعت بیمار تغییر وضعیت داشته باشد.

5-سر بیمار بیشتر از 30 درجه بالا قرار نگیرد. (به جز زمان غذا خوردن و تا یک ساعت بعد از آن)

6- در صورت بی اختیاری ادرار و مدفوع در سالمند، باید مانع پخش شدن ادرار و مدفوع روی پوست شود و پوست را خشک و تمیز نگه دارید.

7-در حین خوابیدن بالشتک های نرم بین زانوها، زیر پاشنه پا و بین قوزک ها و زیر آرنج قرار دهید.

8- فقط نواحی سالم پوست که در معرض خطر است را ماساژ دهید.

9- در درمان موثر زخم انتخاب پانسمان مناسب در کنار سایر درمان ها دارای اهمیت است.

موارد مورد توجه در سالمندان روی ویلچر:

1- هر 15 دقیقه خود بیمار و هر یک ساعت با کمک دیگری بیمار را روی ویلپر تغییر وضعیت دهید. (خم شدن به جلو و پهلو به پهلو شدن)

2- از کوسن با جنس فوم یا ژله ایی برای نشستن استفاده شود.

3- اگر اندام فوقانی بیمار توان کافی دارد باید مرتبا با کمک دست های خود و دستگیره ویلچر بدن خود را کامل از ویلچر بلند کند.

در صورت بروز زخم بستر:

• برای شستشوی زخم فشاری از سرم نمکی استفاده شود.استفاده از مواد ضدعفونی کننده مثل بتادین فرآیند بهبود زخم را به تاخیر می اندازد.
• برای بررسی وضعیت زخم و درجه بندی آن به منظور انتخاب درمان مناسب حتما با پزشک مشورت کنید.
• در صورت درمان و مراقبت صحیح از زخم های فشاری درجه1و2 در مدت 7 الی 11 روز بهبود پیدا می کند، ولی زخم های فشاری درجه 3و 4 ممکن است برای بهبود به ماه ها زمان نیاز باشد.