• دکتر وحید سعید
• دندانپزشک
• ۱۳۹۸/۰۵/۲۸
• 1 دقیقه

بعضی مواقع پوسیدگی دندان تا حدی زیاد است که در اصطلاح به عصب رسیده است. درد دندان در این مواقع زیاد است و به راحتی نمیتوان آن را با درمان های خانگی تسکین داد. در این مواقع نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی دارید که دندانپزشک آن را در یک یا دو جلسه انجام می دهد.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر وحید سعید کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

نحوه انجام درمان ریشه یا عصب کشی

در ابتدا دندانپزشک سطح پوسیده دندان را کاملا بر می دارد و سپس باید سوراخی بزرگ تر ایجاد کند تا بتواند به حفره پالپ داخل دندان که حاوی بافت عفونی است دسترسی داشته باشد.

در دندان های بزرگتر مثل آسیاب ها، این سوراخ معمولا در بالای دندان از طریق دریل ایجاد می شود. در دندان های کوچکتر، مثل آنهایی که در بخش جلویی هستند، سوراخ در قسمت پشتی دندان از طریق دریل کوچکتر ایجاد می شود.

فراموش نکنید که در این حال دندانتان بی حس است و هیچ احساس دردی هنگام سوراخ کردن ندارید.

بعد از انجام آن، دندانپزشک به حفره پالپ و سیستم ریشه دندان دسترسی پیدا می کند.  در این نقطه هر آنچه که از پالپ باقیمانده را خارج می کند و به دنبال کانال های دیگر ریشه می رود.

دندانپزشک برای اینکه نمای واضح تر و بزرگتری هنگام کار فراهم کند از نور کافی و میکروسکوپ بهره می برد.

مسیر عصب های دندان مسیر مستقیم و همواری نیست و کانال ها معمولا خمیده  و باریک اند. این باعث می شود که دندانپزشک برای اجرای تکنیک صحیح ، کار زمان بر تر و سخت تری داشته باشد.

از سوهان های مخصوصی برای بزرگ تر کردن کانال ها استفاده می شود تا برای پر کردن شکل مناسبی به آنها بدهد، به آنها دسترسی آسانتری به ریشه بدهد و دید بهتری نسبت به بافت عفونی داشته باشد.

این قسمت از درمان ممکن است چندین ساعت طول بکشد. دندان پیشین و نیش جلویی معمولا یک ریشه حاوی یک کانال ریشه دارند، اما دندان های آسیای کوچک و آسیای پسین (دندان های جونده) دو یا سه ریشه دارند، که هر کدام  حاوی دو یا سه ریشه هستند و هر کدام یک یا دو کانال ریشه دارند. هر چه دندان ریشه های بیشتری داشته باشد، زمان اجرای درمان طولانی تر می شود.

مرحله تمیزکاری

هنگامی که بافت (پالپ) خارج شد، دندانپزشک می تواند داخل دندان را تمیز کند و آن را برای پر کردن، استریل کند.

باکتری ها و محصولات زائد آنها از دو طریق خارج می شوند. یک راه با استفاده از از ابزار های ریز برای خروج فیزیکی آنهاست. راه دوم خارج کردن شیمیایی آنها با استفاده از محلول های خاص برای کشتن باکتری های موجود در کانال می باشد.

از ترکیبی از محصولات برای خارج کردن باکتری ها و ذرات ریز باقی مانده استفاده می شود.

خیلی مهم است که چیزی آنجا باقی نماند و به طور کلی پاک شود.

از سرنگ استفاده می شود تا محلول های پاک کننده از طریق آن به کانال ها وارد شود و این فرآیند چند بار تکرار می شود. سپس کانال ها به وسیله ی کن های کاغذی یا ساکشن خشک می شود تا دندان به طور کامل برای پر کردن آماده شود.

در بعضی مواقع، هنگامی که اتمام درمان در یک جلسه امکان پذیر نباشد، داخل کانال ها دارو قرار داده می شود و دندان را پانسمان می کنند.

این برای مدت یک هفته باقی می ماند، تا داروها زمان کافی برای کشتن باکتری ها و عفونت داشته باشند. در جلسه دوم، پانسمان دندان خارج می شود، کانال ها بار دیگر تمیز می شوند و مراحل نهایی درمان انجام می شود.

پر کردن دندان

حالا مرحله ترمیم یا پر کردن است. در حال حاضر دندانپزشک محیط تمیز و عالی برای پر کردن ریشه دارد.

کانال ها باید پر شوند تا از رشد مجدد باکتری ها جلوگیری شود و دندان را در بهترین شرایط حفظ کند.

کانال ها معمولا با ماده ای مخصوص به نام گوتا پرکا، پر می شوند. در گذشته از مواد دیگری استفاده می شد، به عنوان مثال نقره.

گوتا پرکا به شکل مخروط نازکی می باشد. آنها با چسب کلسیم هیدروکسید(سیمان) آغشته شده اند تا در شکاف های بسیارکوچک بچسبند. قسمت اضافی گوتا پرکا با روش های خاصی حرارت داده می شود تا گوتا پرکا بتواند به درستی در حفره پالپ جا بگیرد.

یک تفاوت کوچک در تکنیک دیگری وجود دارد که در آن گوتا پرکا را ذوب می کنند. مخروط ها نرم و شکل داده می شوند تا کانال را پر کنند و برای یک پر شدگی کامل و قوی فشرده می شوند.

هنگام که ریشه ها پر شدند، یک پر شدگی ساده روی تاج دندان بکار برده می شود. در بعضی موارد، قبل از پر کردن تاج ، پین های اضافی و حمایت کننده ای در قسمت بالای کانال جایگذاری می شود تا بعد از اتمام درمان، دندان استحکام بیشتری داشته باشد.

فرآیند درمان کانال ریشه چقدر طول می کشد؟

زمان آن بسته به هر بیمار متفاوت است. بستگی به این دارد که عمق و گسترش و عفونت چقدر باشد و اینکه کدام دندان تحت درمان قرار می گیرد. دندان هایی که ریشه های کمتری دارند نسبت به آنهایی که دارای چندین ریشه هستند معمولا به زمان کمتری برای درمان احتیاج دارند.

بعضی از موارد، درمان طی یک جلسه انجام می شود و در بعضی موارد ممکن است نیاز به جلسه دوم هم باشد. دندانپزشک می تواند اطلاعات دقیق تری به شما بدهد اما در یک دندان نرمال هر ریشه تقریبا یک ساعت زمان می برد.

درمان تا چه مدت باقی می ماند؟

در حالت ایده آل که درمان به خوبی انجام شود و شما هم مراقبت مناسبی بعد از درمان داشته باشید، دلیلی وجود ندارد که درمان تا بقیه عمرتان باقی نماند.این مطلب را اسر هاتورن از اسپای دندان ویزیج تایید کرده و گفته: “درمان کانال ریشه موفق که در آن همه بافت عصب خارج شده با شد تا ابد باقی بماند.”

افرادی که بهداشت دهان و دندان ضعیفی دارند و افراد سیگاری معمولا ریسک پایین تری در دوام طولانی مدت درمان دارند. در این موارد تنها راه حل، بهبود کیفیت بهداشت دهان و دندان و ترک سیگار است.

اگرچه، برخی وضعیت های شخصی و مشکلات سلامتی می تواند بر این درمان اثر بگذارد و ممکن است که احتیاج به شروع دوباره درمان باشد یا حتی دندان بطور کلی خارج شود.

معمولا 10 درصد موارد با شکست مواجه می شوند. شکست در درمان یعنی دندان دچار درد می شود یا می شکند.

هزینه درمان درمان کانال ریشه چقدر است؟

هزینه درمان درمان کانال ریشه بسته به اینکه درمان را از NHS یا خدمات خصوصی دریافت می کنید، متفاوت است.

شاید این فرآیند گران ترین درمان دندانپزشکی نباشد اما مطمئنا یکی از گران ترین هاست، چون فرآیند پیچیده و زمان بری است.

بهبودی پس از ریشه دندان

تا چند روز بعد از درمان، ناحیه دور دندان، متورم، ملتهب و حساس می شود. اگر تکمیل کانال ریشه به دو جلسه بکشد، این موارد ممکن است برای یک هفته یا حتی بیشتر هم باقی بماند.

در طی این مدت، متوجه می شوید که هنگام جویدن به آن فشار می آورد و باعث افزایش تحریک می شود.

توصیه می شود تا زمانی که بهبود پیدا کنید از غذاهای نرم میل کنید.

در عرض 72 ساعت یا بیشتر، تسکین پیدا می کند و خوشبختانه به حالت نرمال خود بر می گردید.

برای مدیریت درد و حساسیت می توانید از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید و درد خود را تسکین دهید.

اگر این داروها اثر نکرد با دندانپزشک خود مشورت کنید تا توصیه های لازم را به شما ارائه دهد و برای مدیریت آن به شما راهنمایی کند.

مشکلات و عوارض کانال ریشه

همه  فرآیندهای دندانپزشکی مقداری ریسک به همراه خود دارند و همه آنها به طور ایده آل انجام نمی شوند. میزان ریسک در افراد مختلف متفاوت است، اما دندانپزشک سعی می کند با اقدام صحیح، این ریسک ها را کاهش دهد.

به گفته NHS درمان کانال ریشه موفقیت 90 درصدی دارد. ( 9 تا از 10 مورد)

عوارض و مشکلات احتمالی شامل موارد زیر هستند:

• آسیب به کانال ریشه یا بافت دور دندان
• عفونت
• آسیب به اعصاب دور دندان
• پر نکردن(خطای سهوی) کانال در درمان اول
• تمیز نشدن و پر نشدن کامل کانال(بافت و باکتری باقی بماند)
• شکستگی در ریشه

ممکن است دندانپزشک برای یک هفته بعد یا بعد از درمان ابتدایی برای معاینه تاثیر درمان، یک قرار ملاقات ترتیب دهد اما اغلب خود شما بصورت غریزی بیشتر متوجه کارآیی آن می شوید.

اگر دردی که باعث شد به دنبال درمان بروید ، یک هفته بعد از درمان بهبود نیافت به احتمال زیاد درمان شکست خورده است.

اگرچه خیلی رایج است که اولین تلاش در کانال ریشه به شکست منجر شود، اما بعد از آن هم اگر مراقبت های پیشگیرانه (مسواک زدن و نخ دندان کشیدن) انجام نشود، احتمال شکست وجود دارد.

اگر درمان اولیه موثر نباشد باید درمان مجدد را آغاز کنید.