• کلینیک مغز و اعصاب و ستون فقرات
• پزشک متخصص
• ۱۳۹۸/۰۷/۱۵
• 0 دقیقه

عصب سیاتیک طولانی ­ترین و یکی از مهمترین اعصاب بدن هر فردی و در واقع فرمانده پایین تنه است. این عصب تاثیر مستقیمی در توانایی شما در کنترل تعادل دارد. وقتی این عصب به هر دلیلی تحریک شود، درد سیاتیک را تجربه خواهید کرد.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با کلینیک مغز و اعصاب و ستون فقرات کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

اعصاب حسی و حرکتی از هم جدا هستند ولی عصب سیاتیک، نواحی مختلف پا را از لحاظ حسی و حرکتی، عصب دهی می­کند. به همین علت درد عصب سیاتیک می­تواند آنقدر برای فرد دردناک و ناتوان کننده باشد که حتی نتواند به راحتی خم و راست شده یا از از جای خود بلند شود یا بنشیند.

علل شایع بروز درد عصب سیاتیک می­تواند شامل بیرون زدگی دیسک کمر، تنگی کانال نخاع، آسیب دیدگی مهره­های ستون فقرات، اسپاسم شدید عضلات، مخصوصاً عضله سرینی، و تنش­های عصبی باشد.

درد سیاتیک به دلایل مختلف ممکن است رخ دهد. بهترین راه برای کاهش دردهای سیاتیک، انجام حرکات کششی و آهسته، پرهیز از انجام حرکات سنگین، کاهش فشار بر روی ستون فقرات، خوردن آب به میزان لازم، کمپرس گرم، برطر ف کردن تنش­های عصبی است.

عصب سیاتیک و درد آن

امروزه بسیاری از افراد به این مشکل دچار می­شوند و برخی نیز دردهای دیگر را با درد سیاتیک اشتباه می­گیرند.

دردی که در پشت پا پخش می­شود، بی حسی یا سوزن سوزن شدنی که تا انگشتان پا امتداد می­یابد یا تکان­های سریعی که در هنگام عطسه یا سرفه کردن می­خورید، همگی ممکن است علائم درد عصب سیاتیک باشد.

درد سیاتیک در واقع یک علامت است، نه یک بیماری. این درد از انتهای کمر شروع شده و از باسن به ران و ساق پا و تا نوک انگشتان امتداد می­یابد و عمدتا دلیل آن بیرون زدگی دیسک یا جابه­جایی مهره­ی کمر است.

بر خلاف باور عموم، معمولا درد واقعی کمر با درد سیاتیک همراه نمی­شود یا می­توان گفت که این فقط بخش کوچکی از مشکل کلی است. ممکن است شخصی بیرون زدگی و حتی پارگی دیسک داشته باشد ولی چون عصب کمری درگیر نشده، دردی در کمر نداشته باشد و فقط در امتداد سیاتیک این درد را حس کند.

تفاوت درد سیاتیک با درد دیسک کمر

بیرون زدگی، پارگی یا ورود محتوای ژلاتینی دیسک­های بین مهره­ای به کانال نخاع می­تواند با ایجاد فشار بر عصب سیاتیک باعث ایجاد درد و علائمی چون گزگز و بی حسی در پاها و انگشتان پا شود.

در واقع 90 درصد از دردهای سیاتیک به دلیل بیرون زدگی دیسک­های کمر ایجاد می­شوند. با این حال وجود علائم سیاتیک همیشه دلیل بر بیرون زدگی دیسک کمر نیست.

بنابراین اسپاسم یا کوتاه شدن عضله سرینی (باسن) که سیاتیک از زیر آن عبور می­کند (در 17 درصد مردم این عصب از داخل عضله سرینی عبور می­کند) می­تواند با تحریک عصب سیاتیک باعث ایجاد درد و علائم درگیری این عصب شود. خیلی از این افراد موقع نشستن روی باسن دچار تشدید درد می­شوند.

عدم تعادل در عضلات سمت چپ و راست کمر (به علت جابجایی و بالا و پایین بودن لگن) نیز می­تواند با اختلال در تعادل و وزن بدن و کشش مهره­ها به سمت خود باعث تحریک عصب سیاتیک در ناحیه کمر و علائم ناشی از آن شود.

حوادث، ضربه و تصادفات از دیگر دلایلی هستند که با آسیب به عصب سیاتیک می­توانند درد و ناراحتی در ناحیه پا ایجاد کنند. لازم به ذکر است که بعضی از بیماری­های متابولیک مثل دیابت هم می­توانند باعث علائمی  چون گزگز و مورمور در پاها شوند؛ در حالی که هیچ ارتباطی با درگیری سیاتیک ندارند.

روش­های درمان قطعی درد سیاتیک

سیاتیک کمر و پا می تواند به صورت قطعی درمان شود. هدف درمان درد سیاتیک، بازگرداندن بیمار برای انجام فعالیت­های روزانه به صورت طبیعی و جلوگیری از آسیب مجدد می­باشد. بهترین و کامل­ترین روش­های درمان در این بخش گفته می­شود. لازم به ذکر است که نوع درمان­هایی که برای آسیب­های عصب سیاتیک صورت می­گیرند بستگی به مکانیسم ایجاد آن دارند.

در آسیب­هایی که به دنبال زخم­های باز ایجاد شده و احتمال پارگی عصب زیاد است درمان آسیب عصب سیاتیک به صورت جراحی و ترمیم عصب پاره شده است.

استراحت، ماساژ، مسکن، انجام حرکات کششی سبک، استفاده از بسته­ای یخ به مدت 20 دقیقه، چندین مرتبه در یک روز در طول 45 تا 72 ساعت اولیه، کمپرس گرم نمک دریا بعد از 72 ساعت و کشش ستون فقرات، داروهای خانگی به عنوان مکمل برای تسکین و کاهش التهابات بسیار موثر است .

همچنین نشستن در ارتفاع کم باعث آرامش بدن می­شود. ماندن مدت کمی در رختخواب برای کاهش درد سیاتیک بسیار مناسب است اما اگر این زمان بیشتر از چند روز طول بکشد به جای اینکه برای شما مفید باشد بسیار مضر خواهد بود.

عمل جراحی برای رهایی از درد سیاتیک

در زنوتراپی جراحی توصیه نمی­شود و می­توان با افزایش جریان خون، شل شدن ماهیچه­ها و آزاد کردن اندورفین (ماده ای که باعث کاهش درد در بدن می­شود) درد را از بین برد.

درمان دارویی درد سیاتیک

در زنوتراپی، تجویز مسکن کاربرد زیادی ندارد.