تاریخ ولنتاین– هر 14 فوریه، در سراسر ایالات متحده و در نقاط دیگر جهان، آب نبات، گل و هدایا بین عزیزان مبادله می شود، همه به نام سنت ولنتاین. اما این سنت اسرارآمیز چیست؟ و این سنت از کجا آمده است؟روز ولنتاین علاوه بر ایالات متحده در کانادا، مکزیک، انگلستان، فرانسه و استرالیا جشن گرفته می شود. در بریتانیا، روز ولنتاین در سراسر قرن 17جشن گرفته شد. روز ولنتاین بسیاری از مردم عشق خود را با شریک خود با ارسال کارت و یا نامه، دادن هدیه یا گل و تنظیم وعده های غذایی در رستوران ها جشن می گیرند. کارت های ولنتاین اغلب با تصاویری از قلب، گل رز قرمز تزئین شده اند. روز ولنتاین تعطیل عمومی نیست. دفاتر دولتی، فروشگاه ها، مدارس و سایر سازمان ها به طور معمول باز هستند.
روز والنتاین یا روز عشاق و یا روز عشق‌ورزی در فرهنگ مسیحی سده های میانه و سپس فرهنگ مدرن غربی روز ابراز عشق است. این مناسبت هر سال در روز ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن ماه و بعضی سال‌ها ۲۶ بهمن ماه) برگزار میشود. (14 فوریه ) تقریبا یکی از مناسبت‌هایی است که در سراسر جهان طرفداران خودش را دارد، چرا که عشق و دوست داشتن موهبتی جهانی است، و عشاق روز ولنتاین را با هدیه دادن به یکدیگر جشن می گیرند.
گفته می شود که در ایران باستان، نیز بیست قرن پیش از میلاد روزی موسوم به روز عشق بوده است. منابع کهن از جمله ابوریحان جشن سپندارمذگان را در روز پنجم اسفند ذکر کرده‌اند. ولی با توجه به تغییر ساختار تقویم ایرانی در زمان خیام که پس از ابوریحان می‌زیست، و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در گاهشماری ایرانی، بعضی منابع و به اشتباه تاریخ ذکر شده نیز ۶ روز به عقب آورده اند که این کار نادرست است. زیرا طبق منابع کهن و همانطور که از نام آن پیداست این جشن به روز اسپند یعنی پنجمین روز ماه از ماه اسفند اشاره دارد. این روز «سپندارمذگان» یا «اسفندارمذگان» نام دارد.
تاریخچه ولنتاین
تاریخچه کامل و دقیق ولنتاین در دست نیست و آنچه از پیشینه این روز می‌دانیم با افسانه درآمیخته‌است. امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده‌است که حداقل سه قدیس به نام والنتین یا والنتیوس وجود داشته‌اند که همگی به قتل رسیده‌اند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه این آئین دارند. طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان در دوران فرمانروایی کلاودیوس دوم کشیشی به نام والنتین می زیسته است. کلودیوس عقیده داشت مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن می‌کند. والنتین معتقد بود که این حکم ناعادلانه است؛ لذا مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. هنگامی که کلاودیوس این امر را دریافت، والنتین را به مرگ محکوم کرد.
افسانه دیگر می‌گوید شاید کشیش والنتین به علت نجات دادن و فراری دادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان کشته شده باشد. مطابق یک افسانه، کشیش وانتین خود عاشق دختر زندانبانش شده و نخستین کارت ولنتاین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاد و در آن نوشت «از طرف والنتین تو».
ولنتاین یا سپندارمذ
در قرن سوم میلادی که مطابق می شود با اوایل امپراطوری ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بوده است به نام کلودیوس دوم. کلودیوس، عقاید عجیبی داشت، از جمله اینکه سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد؛ از این رو ازدواج را برای سربازان امپراطوری روم قدغن می کند. کلودیوس به قدری بی رحم و فرمانش به اندازه ای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان نداشت. اما کشیشی به نام والنتیوس (ولنتاین)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می کرد. کلودیوس دوم از این جریان خبر دار می شود و دستور می دهد که ولنتاین را به زندان بیاندازند. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق با قلبی عاشق اعدام می شود.
بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق می دانند و از آن زمان نهاد و سمبلی می شود برای عشق.
سپندارمذگان چیست؟
در ایران باستان، نه چون رومیان از سه قرن پس از میلاد، که از بیست قرن پیش از میلاد، یعنی حدودا دوهزار سال پیش از تولد ولنتاین، میان آریائیان روزی موسوم به روز عشق (سپندارمذگان یا اسفندارمذگان) بوده است.
تاریخ ولنتاین در تقویم زرتشتی مصادف است با پنجم اسفند ماه و در تقویم جدید ایرانی، که شش ماه اول سال سی و یک روز حساب میشود، شش روز به جلو آمده و دقیقا مصادف می شود با ۲۹ بهمن، یعنی چهار روز پس از روز ولنتاین فرنگی.
زرتشیان جشن سپندارمذ (سپندارمذگان – روز زن و روز زمین) را هرساله در پنجم اسفند ماه برگزار میکنند.
در ایران باستان هر ماه را سی روز حساب می‌‌کردند و علاوه بر اینکه ماه ها اسم داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند.
به‌عنوان مثال:
روز اول «روز اهورامزدا»
روز دوم، روز بهمن (سلامت، اندیشه) که نخستین صفت خداوند است،
روز سوم اردیبهشت یعنی «بهترین راستی و پاکی» که باز از صفات خداوند است،
روز چهارم شهریور یعنی «شاهی و فرمانروایی آرمانی» که خاص خداوند است
و
روز پنجم «سپندارمذ»
«سپندارمذ» لقب ملی زمین است یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌‌ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می‌‌نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می‌‌دهد. به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان “سپندارمذ” را به‌عنوان نماد عشق می‌‌پنداشتند.
پسوند “گان” هم به معنی “جشن” است، و در نتیجه “سپندارمذگان” به معنی “جشن سپندارمذ” (جشن روز زن و زمین) است.
در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی می‌‌شده است که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن می‌‌شد، جشنی ترتیب می‌‌دادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلاً شانزدهمین روز هر ماه “مهر” نام داشت که در ماه مهر، «مهرگان» لقب می‌‌گرفت.
همین طور روز پنجم هر ماه “سپندارمذ” یا “اسفندارمذ” نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم “اسفندارمذ” نام داشت، جشنی با همین عنوان می‌‌گرفتند.
“سپندارمذگان” جشن زمین و گرامی داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می‌‌کردند.
در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌‌دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آنها هدیه داده و از آنها اطاعت می‌‌کردند. جشن “سپندارمذگان” یا “اسفندگان”، روز گرامیداشت زنان در ایران باستان بوده است.
هدایای ولنتاین
از هدایای مرسوم روز ولنتاین هدایای شکلاتی را می‌توان نام برد. در کشورهای اروپایی و آمریکایی دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزیین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به شمار می‌رود.
گل سرخ شهبانوی گلهاست این گل نماد جنگ و صلح، عشق و گذشت و در روز ولنتاین، هزاران شاخه گل رز قرمز بین عشاق ردوبدل میشود. همچنین انواع کارت پستال‌های دست ساز و حاضری در این روز بین عشاق دست به دست می‌چرخد که معمولا روی آنها ابیات یا اشعار عاشقانه و یا جملات عاشقانه نوشته شده است.
مدت‌هاست عروسک خرسی (تدی بیر) به عنوان نماد روز ولنتاین در کشورهای مختلف هدیه داده میشود اما در کشورمان ایران، مدتی است به جای عروسک خرس و یا در کنار آن، عروسک نماد سال نیز قرار می‌گیرد که این مورد کاملا سلیقه‌ای است.
مجموعه این هدایا معمولا در جعبه‌های فلزی و یا مقوایی قرار داده میشود و به زیبایی با انواع آبنبات‌های رنگی، قلب‌های کوچک و بزرگ و دیگر وسایل تزیینی کوچک و بزرگ تزیین میشود. شما می‌توانید به جای یک جعبه پر از کادو، یک باکس گل طبیعی و یا حتی یک شاخه گل ترجیحا رز قرمز خریداری نموده و با چند عدد شکلات به کسی که دوستش دارید تقدیم کنید.