• دکتر معصومه ایمانزاده
• متخصص زنان و زایمان
• ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
• 1 دقیقه

کیست تخمدان یکی از مشکلات و بیماری های شایع میان دختران و زنان است که ناراحتی هایی را برای آنها به همراه دارد. این بیماری اختلالاتی را در دوره قاعدگی ایجاد می کند و در بعضی موارد بر باروری زنان تاثیرگذار است. در این مقاله با علائم کیست تخمدان آشنا می شویم و چگونگی تشخیص کیست تخمدان را بررسی می کنیم.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر معصومه ایمانزاده کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

شکل گیری کیست تخمدان

ابتدا باید بدانیم تخمدان ها چه عملکردی دارند. در بدن زنان دو تخمدان در دو طرف رحم قرار دارند که وظیفه تولید تخمک، هورمون استروژن و پروژسترون را بر عهده دارند. تخمک ها در تخمدان ها رشد می کنند و در حین دوره عادت ماهیانه آزاد می شوند. به طور کلی کیست به کیسه هایی اطلاق می شود که پر از مایع هستند. کیست های تخمدان که اندازه آنها می تواند از یک نخود تا یک سیب متغیر باشد اغلب در زمان تخمک گذاری به وجود می آیند.

این کیست ها که ممکن است در

هر سنی در بدن زنان ایجاد شود، در بیشتر مواقع کوچک و بی خطر هستند و به خودی خود از بین می روند. اما اگر آزمایشاتی که در طول چند ماه برای بررسی وضعیت بیمار تجویز می شود تغییری را در کیست ها نشان ندهد یا اندازه کیست افزایش پیدا کند، پزشک راه های دیگری را برای تشخیص علت وجود کیست به کار می گیرد تا بتواند آن را درمان کند.

علائم کیست تخمدان

گاهی کیست تخمدان بدون علامت است و تنها با انجام سونوگرافی تشخیص داده می شود اما در بعضی موارد علائمی شدید و مشخص دارد. این علائم شامل موارد زیر است:

• نفخ شکم
• حرکات روده همراه با درد
• درد لگن قبل و بعد از عادت ماهیانه
• درد در شکم، کمر یا ران
• مقاربت دردناک
• حساسیت سینه
• حالت تهوع و استفراغ

اگر تخمدان دچار پیچ خوردگی شود یا کیست تخمدان پاره شود علائمی نظیر درد شدید در لگن، سرگیجه، تب و تنفس سخت را در پی خواهد داشت.

وجود جوش و آکنه زیاد در صورت، اختلال در تخمک گذاری، چاقی مفرط با  BMI بالای 35، افزایش فشار خون، افزایش قند خون و… نیز از دیگر نشانه های کیست تخمدان محسوب می شود.

چگونگی تشخیص کیست تخمدان

معمولا کیست تخمدان در معاینه لگن تشخیص داده می شود. پزشک در معاینه متوجه ورم تخمدان می شود و برای اطمینان بیشتر انجام سونوگرافی را تجویز می کند. سونوگرافی اندازه، محل، شکل و جامد یا مایع بودن کیست را نشان می دهد. پزشک درمان دارویی را بلافاصله آغاز نمی کند زیرا در بسیاری موارد کیست ها بعد از گذشت چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین می روند. با تکرار سونوگرافی طی هفته ها و ماه های بعد وضعیت بیمار بررسی می شود. اگر اندازه کیست بزرگتر شده باشد یا تغییری در وضعیت بیمار ایجاد نشده باشد، آزمایش های دیگری باید انجام شود.

پزشک برای تشخیص کیست تخمدان یافته های بالینی نظیر علائم، سابقه خانوادگی یا پزشکی، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایشگاهی را مد نظر قرار می دهد تا روش درمانی مناسب را انتخاب کند.

آزمایش های تشخیص کیست تخمدان

تست هورمونی: این آزمایش برای بررسی سطح هورمون های فولیکولی، لوتئینه کننده، تستوسترون، استروژن، گلوبولین متصل به هورمون جنسی، آندروستندیون و… در خون انجام می شود. تغییر در سطح این هورمون ها با کیست تخمدان مرتبط است.

تست خونی CA-125: این آزمایش برای اندازه گیری پروتئین آنتی ژن سرطان 125 در خون زنان صورت می گیرد. وجود این پروتئین در خون به طور معمول نشان دهنده سرطان تخمدان است. سطح پروتئین آنتی ژن سرطان 125 در خون زنانی که به بیماری های آندومتریوز، فیبروم رحم و بیماری التهابی لگن مبتلا هستند، بالا خواهد رفت.

سونوگرافی: انجام سونوگرافی از لگن، تصویری از رحم و تخمدان ها را در اختیار پزشک قرار می دهد تا وجود کیست را در تخمدان ها بررسی کند. سونوگرافی نوع کیست، مکان دقیق آن و اینکه کیست حاوی چه ماده ای است را به خوبی نشان می دهد.

لاپاراسکوپی: پزشک با کمک لاپاراسکوپی به راحتی تخمدان ها را می بیند و می تواند کیست را از بدن بیمار خارج کند. لاپاراسکوپی روشی تشخیصی برای تشخیص و درمان بیماری های درون شکمی است. این روش که نوعی جراحی محسوب می شود، نیاز به بیهوشی دارد.

سی تی اسکن: نوعی تصویربرداری از اندام های داخلی بدن است که به تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها از جمله کیست تخمدان کمک می کند.

MRI: تصویربرداری MRI با تشدید مغناطیس انجام می شود و بافت های درونی بدن را به وضوح نشان می دهد. MRI از پیشرفته ترین روش های تصویربرداری برای تشخیص و درمان بیماری ها محسوب می شود.

در بیشتر موارد کیست تخمدان بدون علامت است اما بهتر است علائم کیست تخمدان را به خاطر بسپارید تا در صورت بروز مشکل فورا به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.