• على اكبر سلحشورى
• بیماری های داخلی
• ۱۳۹۸/۰۸/۰۶
• 1 دقیقه

فشار خون بالا یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی است که روی قلب و عروق خونی تاثیر می گذارد. به همین دلیل مراجعه به پزشک برای بررسی فشار خون شما بسیار مهم است.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با على اكبر سلحشورى کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

فشار خون بالا به ندرت علائم قابل توجهی را نشان می دهد. بنابراین اغلب مردم متوجه نمی شوند که مبتلا به فشار خون هستند. از این گذشته ، بسیاری کارهایی که در زندگی روزانه ما انجام می دهیم در افزایش فشار خون ما نقش داشته باشد. در ادامه بیشتر با این عارضه شایع و روش درمان و کنترل آن آشنا می شویم.

فشارخون طبیعی

به علت ضربان دار بودن پمپ خون توسط قلب، فشار خون بین دو سطح حداقلی و حداکثری با عنوان سیستول و دیاستول در نوسان است.

فشار خون طبیعی باید کمتر از ۱۲۰ و روی ۸۰ میلی متر جیوه باشد که این رقم در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، کلیوی، سکته‌های مغزی و دیابت باید کمتر از ۱۳۰ روی ۸۰ باقی بماند؛ در حالیکه در افراد عادی فشار خون بالا ۱۴۰ روی ۹۰ در نظر گرفته می‌شود.

مقدمه ای بر بیماری فشار خون

فشار خون تحت عوامل زیادی ایجاد می‌شود، فعالیت بدن، مغز، سیستم گوارشی و عضلانی، تحریکات عصبی و دردناک، دما و صدای محیط، مصرف دخانیات، الکل، قهوه، چای و داروها بر روی فشار خون فرد تاثیرگذار است.

دو نوع فشار خون بالا، وجود دارد: برای نوع اولیه فشار خون بالا که ۹۵ درصد موارد را شامل می‌شود، در حقیقت علت مشخصی وجود ندارد و عواملی همچون سن بالا، جنس مرد، مصرف بالای نمک، چاقی، دیابت و سابقه خانوادگی در ایجاد آن تاثیرگذار است.

فشار خون ثانویه که پنج درصد باقیمانده را تشکیل می‌دهد نیز به دنبال اختلال هورمونی و یا اختلال در غدد کلیوی یا فوق کلیوی ایجاد می‌شود. البته شایع‌ترین علت فشار خون ثانویه، مصرف قرص های جلوگیری از بارداری و مشکلات هورمونی از جمله تیروئید است.

فشارخون اولیه سال‌ها می‌تواند بدون علامت باشد، فشارخون اولیه زمانی علامت‌دار می‌شود که بر اندام‌های حیاتی مانند مغز، چشم، کلیه و قلب تاثیر گذاشته باشد و گاهی با علائمی از جمله سردرد ناحیه پس سری، سرگیجه، تاری و اختلال دید، خستگی زودرس، تپش قلب، تنگی نفس شبانه و گاهی درد قفسه سینه بروز پیدا می‌کند.

عوارض و خطرات  فشار خون بالا

فشارخون باعث تسریع فرایند تصلب شرایین در عروق می‌شود و با بروز این اتفاق در عروق تغذیه کننده قلب، سکته قلبی ایجاد شده و در برخی مواقع حتی می‌تواند باعث پارگی رگ‌ها، خونریزی مغزی و در نهایت مرگ ناگهانی یا اختلال در حرکت، بینایی و تکلم شود.

درمان فشار خون اثر مفیدی بر بهبود این عوارض دارد و کاهش هر ۱۰ میلی متر جیوه فشار خون، تا ۱۵ درصد مرگ های بیماران دیابتی، ۱۲ درصد عوارض دیابت و ۱۱ درصد سکته قلبی را کاهش می‌دهد.

ترک دخانیات بخش مهمی در امر پیشگیری اولیه بیماری‌های قلبی و عروقی محسوب می‌شود.

مساله مهم و قابل توجه این است که بیمار دارای فشار خون در تمام طول عمر نیاز به درمان داشته و باید فرد مبتلا و خانواده وی در خصوص بیماری، عوارض، درمان، نحوه مراقبت و پیگیری آموزش ببینند.

موانع مهم در درمان فشار خون بالا

یکی از علل اصلی ناکامی در درمان فشار خون بالا بی‌علامت بودن آن است. متاسفانه جامعه و به ویژه بیماران نیز نسبت به این بیماری و عوارض ناشی از آن اطلاعات کافی ندارند.

این در حالیست که یکی از مهم‌ترین شیوه‌های درمان این بیماری در کنار درمان دارویی، ترویج سبک زندگی سالم و تغییر الگوی زندگی و تغذیه‌ای مانند کاهش مصرف روغن، مصرف بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، کاهش مصرف نمک، پخت غذا ترجیحا به روش آب پز و بخارپز، افزایش فعالیت بدنی، ترک دخانیات و کاهش وزن است.

فشار خون بالا یک عامل خطر مهم در ایجاد نارسایی قلبی است. همچنین می تواند موجب نارسایی کلیه، مشکلات عروق محیطی، تخریب عروق شبکیه چشم، سکته مغزی و حمله قلبی شود به همین دلیل پیشگیری و درمان آن بسیار مهم است.

اگر میزان فشار خون به سرعت بالا رفته و به حدود ١٣/٢٠٠ برسد به آن فشار خون بدخیم گفته می شود که آسیب زیادی ایجاد می کند و موجب مرگ و میر می شود.

 علائم و نشانه های بارز در مبتلایان به فشار خون

اکثر افراد مبتلا به فشارخون بالا علائم را تجربه نمی کنند به همین دلیل اغلب به عنوان قاتل خاموش شناخته می شود.

با این حال هنگامی که فشار خون به 110 تا 180 میلیمتر جیوه برسد یک فوریت پزشکی شناخته می شود که به عنوان یک بحران شناخته می شود.

در این مرحله علائم را نشان خواهد داد:

• سردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• تاری دید یا دوربینی
• خونریزی بینی
• تپش قلب یا ضربان نامنظم
• مشکل تنفسی

 روش های تشخیص بیماری فشار خون بالا

میزان فشار خون : فشار خون در چند نوبت و در شرایط استاندارد اندازه گیری می شود.

عکس قفسه سینه : ممکن است علائم نارسایی قلبی و بزرگ شدن قلب را نشان دهد.

نوار قلب : ممکن است بزرگی بطن چپ یا کم خونی موضعی (ایسکمی) را نشان دهد.

آزمایش خون : اوره و الکترولیتها برای بررسی عملکرد کلیه و همچنین چربی و قند خون.

آزمایش ادرار : برای یافتن بیماری کلیوی.

فشار خون بالا و نحوه و روش های درمان و کنترل آن

هدف از درمان رساندن فشار خون به کمتر از٩٠/١٤٠ در افراد معمولی و کمتر از٨٥/١٣٠ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت است. با این هدف که در دراز مدت خطر عوارض وخیمی که گفته شد کاهش پیدا کند.

برای کنترل فشار خون پزشک ممکن است داروهای مختلفی تجویز کند که مکانیسمهای متفاوتی دارند. معمولاً یک نوع دارو همراه تغییر شیوه زندگی به صورتی که گفته شد به کار می رود. اگر به اندازه کافی موثر نباشد داروهای دیگری اضافه می شوند. انتخاب دارو به عوامل متعددی از جمله شرایط جسمانی فرد بستگی دارد.

برای کمک به کاهش عوارض فشار خون بالا بهتر است:

• سیگار ترک شود تا آسیب عروقی کمتر گردد
• کاهش وزن با رژیم غذایی و یا ورزش
• کاهش مصرف نمک و اجتناب از مصرف غذاهایی که شور تهیه می شوند
• افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم
• کاستن از استرس

چند روش ساده و طبیعی برای درمان و کنترل فشار خون

• یک فنجان گوجه فرنگی تازه، سس گوجه فرنگی و یا آب میوه ترکیبی را هر روز بخورید. اگر طعم گوجه فرنگی را دوست ندارید، از مکمل های لیکوپن استفاده کنید. از سس گوجه فرنگی تجاری پرهیز کنید چون حاوی سطوح بالایی از سدیم است
• برای درمان فشارخون بالا گوجه فرنگی بخورید
• کرفس خرد شده را در چایی، غذا و یا آب کرفس تازه بریزید و 3 بار در روز بنوشید.
• دانه انار را به سالاد اضافه کنید و یا آب آن را بگیرید.
• سیر: اگر مزه سیر برای شما خیلی قوی باشد، مکمل های سیر نیز موجود هستند. اگر نمی توانید کل بوته سیر را بخورید، یک تکه سیر را در دهان خود نگه دارید و سعی کنید آن را 15 دقیقه بمکید.همچنین می توانید 1 تا 2 حبه سیر را خرد کنید، آن را در یک لیوان آب مخلوط کنید و بنوشید.یک روش دیگر آن است که تکه های خرد شده را بردارید، آن را روی یک تکه میوه بگذارید با عسل بپوشانید.

نکته آخر

توجه داشته باشید که فشارخون خطرناك فشار ١٨٠/١١٠ به بالا است و فشارخون هر بیمار براساس بيماري های زمينه اي و نوع داروي مورد نيازش فرق مي كند. افرادی که به فشار خون دچار هستند  باید دقت کنند که خودسرانه داروهای خود را قطع نکنند.