زوال عقل، یکی از بیماری‌های شایع در سالمندان است، اگرچه هنوز علت اصلی به وجود آمدنش مشخص نیست. اما اخیراً دانشمندان پی برده‌اند افسردگی در سنین میانسالی می‌تواند احتمال ابتلا به زوال عقل را در دوران پیری افزایش دهد.
آلزایمر یا فراموشی، یکی از بیماری‌های مرتبط با زوال عقل است. این بیماری، صرفاً فراموشی ساده نیست. کافی است فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی را که جایزه اسکار برد، به خاطر بیاورید. یکی از مهم‌ترین چالش‌های فیلم که حتا کانون خانواده را به مرز پاشیده شدن می‌کشاند، بیماری آلزایمر پدر نادر است.
در این فیلم به روشنی می‌توان کابوسی را که آلزایمر رقم می‌زند، به چشم دید. نشان دادن این کابوس‌ها در فیلم‌ها و حرف زدن درباره زوال عقل در رسانه‌ها، این بیماری را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است.
در یک تحقیق که نتایج آن در مطالعه گسترده، حدود ۲۴۰۰ فرد سالم بزرگسال را ـ که سن همه آنها بیشتر از سال بود ـ انتخاب کردند و از آنان خواستند اطلاعات مربوط به سلامت جسم و روان‌شان را در مدتی معین و طولانی گزارش کنند. پس از هفت سال، این پژوهشگران به بررسی داده‌های حاصل از این گزارش‌ها پرداختند تا دریابند چگونه علائم زوال عقل در بسیاری از افراد بروز کرده است.
گابریل گارسیا مارکز، نویسنده برنده جایزه نوبل سال گذشته بر اثر ابتلا به زوال عقل درگذشت
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در آغاز مطالعه تعداد مبتلایان به افسردگی در میان افرادی که طی این هفت سال به زوال عقل مبتلا شده بودند، دو برابر بیش از دیگر شرکت‌کنندگان بوده است.
متخصصان با توجه به نتایج پژوهش اخیر و البته شرایط عمومی زندگی توصیه میکنند اگر فردی احساس می‌کند افسرده است حتما باید آن را جدی بگیرد؛ زیرا حتی اگر به زوال عقل منجر نشود، قطعا بر کیفیت زندگی در دوران سالمندی بسیار موثر خواهد بود.
رابطه داروهای خواب‌آور با زوال عقل اگرچه هر روز دانشمندان دستاوردهای جدیدی در مرد بیماری زوال عقل می‌رسند، اما علت اصلی آن مشخص نیست.
با این حال در یک تحقیق مشخص شد که بعضی از داروهای خواب تاثیری مخرب بر مغز می‌گذارند که می‌تواند در آینده باعث زوال عقل شوند.
داروهای خواب‌آوری که بدون نسخه به فروش می‌رسند و درمان‌های خودسرانه‌ای که برای رفع حساسیت‌ها صورت می‌پذیرد، می‌توانند فرد را مستعد بیماری آلزایمر کنند. برای نمونه، داروهای خواب‌آور همچون نیتول و قرص‌های ضدحساسیت بنادریل و پیریتون متعلق به آن دسته از داروها هستند که محققان همیشه نسبت به مصرف آنها هشدار دادند.
هر یک از داروهای نامبرده دارای خاصیت مسدودکنندگی با عنوان «آنتی کولینرژیک» بر روی سیستم اعصاب هستند که گفته می‌شود دُز بالای مصرف آنها طی چندین سال، احتمال به وجود آمدن بیماری آلزایمر و دیگر اشکال زوال عقل را به طور قابل توجهی تشدید میکنند.
داروهای ضد افسردگی دیگر مانند دوکسپین، دیتروپان و بسیاری دیگر از داروهایی که توسط افراد مسن و آسیب پذیر استفاده می‌شوند در این گروه جای می‌گیرند.
داروهای «آنتی کولینرژیک»؛ انتقال‌های شیمیایی، پیام رسانی عصبی یا به عبارتی استیل کولین در سیستم اعصاب را مختل میکنند که منجر به عوارض جانبی ازجمله گیجی و خواب‌آلودگی و تارشدن دید می‌شود.
«خطر مرگ بر اثر زوال عقل» برای کوتاه‌قدها بیشتر است؟
استفاده از ویاگرا برای جلوگیری از زوال عقل