لیپوما یک توده چربی غیرسرطانی (خوش خیم) است که معمولا مشکلی برای افراد ایجاد نمی کند. بیشتر لیپوماها کوچک هستند و بهتر است به آنها کاری نداشته باشید. با این حال لیپومایی که در زیر پوست ایجاد می شود، گاهی اوقات ناخوشایند به نظر می رسد. در صورت نیاز می توان آن را با یک عمل ساده و تحت بی حسی موضعی از بین برد.
لیپوم چیست؟
لیپوما یک توده چربی نرم است که از به هم پیوستن سلول های چربی ایجاد می شود. لیپوما می تواند در هر قسمت از بدن که سلول های چربی وجود دارد ایجاد شود. لیپوماهای زیر پوست شایع ترین لیپوماها هستند.
لیپوماها اغلب در بافت چربی زیر پوست ایجاد می شوند. این توده های نرم و گنبدی شکل، اندازه های متفاوتی دارند. ممکن است اندازه یک نخود باشند یا طولشان 3 سانتی متر باشد. گردن، شانه ها، قفسه سینه، شکم، بازوها، ران ها و پشت بیشترین قسمت های بدن است که لیپوما در آن ایجاد می شود. با این حال لیپوما می تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شود.
لیپوما در سایر اعضای بدن
لیپوما به ندرت در اعضای داخلی بدن ایجاد می شود. با این حال در بیشتر موارد شما از وجود لیپومای داخلی باخبر نخواهید شد زیرا نمی توانید آن را ببینید و معمولا عوارض و مشکلاتی برایتان ایجاد نمی کند.
چه افرادی دچار لیپوما می شوند؟
هر کسی می تواند در هر سنی به لیپوما مبتلا شود. بروز لیپوما در بدن شایع است و در بعضی از افراد به طور ارثی در نقاط مختلف بدن ایجاد می شود. به عنوان مثال اگر پدربزرگ شما در بدنش لیپوما داشته است، احتمال اینکه شما هم به لیپوما مبتلا شوید بسیار زیاد است. همچنین چاقی و اضافه وزن نیز احتمال ابتلا به لیپوما را افزایش می دهد زیرا سلول های چربی اضافی به یکدیگر متصل می شوند و لیپوما را به وجود می آورند. گاهی اوقات ممکن است تا 20 لیپوما در بدن رشد کند اما به طور معمول یک یا دو لیپوما در بدن وجود دارد.
لیپوما می تواند در افراد با وزن طبیعی یا افراد دارای اضافه وزن ایجاد شود.
لیپوما در همه گروه های سنی دیده می شود اما معمولا اولین بار در سن 40 تا 60 سالگی در بدن ظاهر می شود. لیپومای تک بیشتر در زنان دیده می شود. اما در مردان به صورت لیپوماتوز بروز می کند. این بیماری حداقل در زنان 5 برابر بیشتر از مردان رخ می دهد و اغلب در میانسالی مشاهده می شود. لیپومای مادرزادی در کودکان مشاهده شده است.
علائم لیپوما چیست؟ آیا لیپوما خطرناک است؟
لیپوماها به خودی خود جدی نیستند و معمولا هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. اگر لیپوما داشته باشید متوجه یک توده بدون درد می شوید. در صورتی که این توده دردناک باشد نشان می دهد در جای اشتباهی رشد کرده است. اگر تومور نزدیک عصب باشد رشد آن به عصب فشار آورده و درد ایجاد می کند. اگر لیپوم شما دردناک است حتما با پزشک خود مشورت کنید.
لیپوماها بسیار آهسته رشد می کنند. گاهی اوقات ممکن است لیپوما به عرض چند سانتی متر رشد کند و حس ناخوشایندی به وجود آورد. به ندرت لیپوما ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. همچنین به ندرت لیپوما ممکن است در دیواره روده ایجاد شود و مشکلاتی مانند درد یا انسداد روده به وجود بیاورد.
گاهی اوقات اسکن یا عکسبرداری که به دلایل دیگر انجام می شود ممکن است به طور تصادفی لیپومای داخل بدن را تشخیص دهد. لیپوماتوز چندگانه خانوادگی یکی از بیماری های مربوط به لیپوما است که در آن گروه هایی از سلول های چربی در زیر پوست ایجاد می شوند و سپس توده های چربی متعددی تولید می کنند. این توده ها می توانند بزرگ شوند و مشکلات دیگری برای فرد ایجاد کنند. این بیماری نادر است و به ندرت اتفاق می افتد.
توجه: لیپوماها توده هایی خوش خیم هستند. هیچ مدرک علمی وجود ندارد که ثابت کند لیپوما خطر ابتلا به سرطان را در آینده افزایش دهد. با این حال گاهی اوقات لیپوماها به عنوان تومور سرطانی به نام لیپوسارکوما اشتباه گرفته می شوند. لیپوسارکوما معمولا بزرگ است (قطر 5 سانتی متر یا بیشتر) و به سرعت رشد می کند. اگر لیپومایی دارید که اندازه آن در حال بزرگ شدن است حتما با پزشک خود مشورت کنید.
آیا به آزمایش نیاز است؟
غالبا پزشک لیپوما را با معاینه بدنی تشخیص می دهد و نیازی به انجام آزمایش نیست. در برخی موارد برای تایید لیپوما بودن توده شما انجام بیوپسی برای آزمایش میکروسکوپی، سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI نیاز است.
آیا لیپوما نیازبه درمان دارد؟
معمولا لیپوما نیاز به درمان ندارد. اگر لیپومای به وجود آمده شما را اذیت نمی کند آن را به حال خود رها کنید. یک لیپوما می تواند سال ها بدون عوارض جانبی در بدن وجود داشته باشد. اما ممکن است به دلیل ظاهر ناخوشایند آن مخصوصا اگر به عنوان مثال در صورت باشد مایل باشید لیپوما را از بین ببرید.
گاهی اوقات لیپوما برای قسمت های دیگر بدن علایمی ایجاد می کند که بهتر است برداشته شود. اگر تشخیص برای پزشک مشکل باشد لیپوما برداشته می شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. این کار برای اطمینان از رشد لیپوما انجام می شود و چیز جدی تری نیست.
بنابراین در صورت مشاهده لیپوما در بدنتان آن را اندازه گیری و زمان مشاهده آن را یادداشت کنید. اگر متوجه شدید که لیپوما به سرعت رشد می کند فورا به پزشک مراجعه کنید. لیپوما به طور معمول حدود 3 سانتی متر رشد می کند بنابراین اگر توده بیش از این مقدار رشد کند، حتما باید مورد بررسی پزشک قرار بگیرد.
دردناک شدن لیپوما، قرمز شدن لیپوما و خونریزی از آن، تغییر لیپوما از حالت نرم به توده ای سخت و تغییرات قابل توجه در پوست را باید جدی گرفت و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.
لیپوماهایی که زیر پوست ایجاد می شوند معمولا با یک عمل جراحی ساده از بین می روند. ابتدا مقداری بی حسی موضعی در محل لیپوما تزریق می شود. به محض بی حس شدن پوست، برشی روی لیپوم ایجاد می شود. سپس لیپوم برداشته شده و از بافت زیرین به طور کامل جدا می شود. محل زخم بخیه زده می شود. اگر لیپوما داخل اعضای بدن باشد باید عمل جراحی تحت بیهوشی کامل انجام شود و توده به طور کامل خارج شود.
گاهی اوقات تزریق استروئید و لیپوساکشن به عنوان گزینه هایی برای جراحی استفاده می شود. در تزریق استروئید، پزشک دارو را به مرکز لیپوم وارد می کند. معمولا لیپوم در عرض یک ماه از بین می رود در غیر این صورت تزریق را مجددا تکرار می کنند. در روش لیپوساکشن با استفاده از مکش بافت چربی از بین می رود.