ارتباط گوش دادن به موسیقی و افزایش هوش از زبان دکتر زهرا امیرآتشانی

دکتر زهرا امیرآتشانی، مدیرمسئول موسسه پرورش ذهن فرزام:

هرکسی ممکن است در مورد موسیقی موتزارت چیزهایی شنیده باشد. شما می‌توانید با شنیدن موسیقی موتزارت هوش‌تان را افزایش دهید. آزمایشات نشان می‌دهد که بعضی وقت‌ها گوش کردن به موسیقی موتزارت بهبود مختصری را در مهارت‌های فضایی– دیداری به سرعت ایجاد کرده است (راسچر[1] و همکارانش، 1993 و هتلند[2] ،2000) گزارش‌هایی نیز ارائه شده که نشان‌دهنده عدم توان موسیقی در ایجاد این اثر است، بنابراین به‌طور حتم مشخص نیست که آیا واقعا موسیقی عامل بهبود موقت هوش است یا خیر؟

به نظر می‌رسد احتمالا مردمی که به وسیله گوش کردن به موسیقی شرایط بانشاط‌تری پیدا کرده‌اند و احساسات‌شان را رها کرده‌اند، هوشیار‌تر شده‌اند. عملکردشان بهبود پیدا کرده است (شلنبرگ[3]، 2005). مهم‌ترین مطلب این است که با گذشت بیش از 10 ثانیه الی یک‌دقیقه دیگر اثرات ظاهر نمی‌شود. شما برای افزایش هوش فرزندتان نباید فقط به موسیقی موتزارت اکتفا کنید. ممکن است موسیقی به مردم برای تمرکز روی عمل‌های فضایی کمک کند. مدارک زیادی موجود است که نشان می‌دهد بچه‌هایی که در حال نقاشی کشیدن موسیقی نیز گوش می‌دهند کارهای هنری باخلاقیت بیشتری ارائه می‌دهند، اما این نتایج مربوط به ایجاد خلاقیت است. شرکت در کلاس‌های موسیقی موضوعی دیگر است و با شنیدن صرف موسیقی متفاوت است.

موسیقی و هوش:

 آموزش موسیقی چگونه مغز را شکل می‌دهد؟

تکنولوژی اسکن مغز به نورولوژیست‌ها این امکان را داده که رابطه بین موسیقی و هوش را بررسی کرده و دلایل روشنی را ارائه کنند. موسیقی‌دان‌ها به‌طور مشخص مغز متفاوتی دارند. برای نمونه، عکسبرداری از مغز افرادی که پیانو می‌نوازند نشان می‌دهد که مغز آنها در قسمت کنترل انگشت‌ها بزرگ‌تر از مغز دیگران است (پاسکال- لیون[4]،2001). علاوه بر این، اسکن مغز بچه‌های 9-11ساله نشان می‌دهد بچه‌هایی که با سازها بازی کرده‌اند به‌طور معنی‌داری حجم ماده خاکستری مغزشان در قشر حسی-حرکتی و در قسمت پشت مغز بیشتر از سایر کودکان است. درواقع موسیقی‌دان‌ها به‌طور معنی‌داری در چند بخش از مغز خود دارای ماده خاکستری بیشتری هستند (شلاگ[5] و همکاران، 2005). مقایسه نوازندگان حرفه‌ای کیبورد با نوازندگان آماتور قابل‌توجه بود، اگرچه هر دو گروه آموزش موسیقی می‌دیدند ولی حرفه‌ای‌ها دو برابر تمرین می‌کردند و به‌طور معنی‌داری حجم ماده خاکستری مغز‌شان در بعضی قسمت‌ها بیشتر بود (گاسر[6] و شلاگ ،2003)

ژنتیک:

اینکه حجم ماده خاکستری مغز موسیقی‌دان‌ها بیشتر است، یک قضیه ساده ژنتیکی نیست. تحقیقات نشان داده مغز کسانی که موسیقی نمی‌نوازند در پاسخ به آموزش موسیقی تغییر می‌کند. در یک بررسی، از افراد عادی خواسته شد روزانه 2ساعت به تمرین پیانو با 5انگشت بپردازند پس از 5روز در اسکن مغز این افراد مشخص بود که اندازه آن قسمت از مغز که مربوط به فعالیت انگشتان است، بزرگ‌تر شده است، بنابراین معقول است فکر کنیم که آموزش موسیقی بر رشد مغز اثرگذار است (پاسکال- لئون[7] ، 2001).

آیا این تفاوت‌ها در مغز نشان‌دهنده تفاوت در هوش است؟

ممکن است این‌طور باشد زیرا در یک مطالعه روی بچه‌های 9الی11ساله، طی اجرای چند تست کسانی که موسیقی کار می‌کردند بهتر از افرادی که موسیقی کار نمی‌کردند، بودند و در فرهنگ لغت و زدن ضربات آهسته و پیوسته با انگشت، به‌طور معنی‌داری امتیاز بالاتری گرفتند. آن‌ها همچنین گرایش بیشتری به سمت مهارت‌های ریاضی و فضایی داشتند، ولی از نظر آماری معنی‌دار نبود (شلاگ و همکاران، 2005). مطالعات دیگری اختلاف معنی‌دار قابل‌توجهی بین کسانی که موسیقی کار می‌کنند با افرادی که موسیقی کار نمی‌کنند نشان داده است.

موسسه پرورش ذهن فرزام  در سال 90 با هدف اجرا و گسترش تحقیقات مرتبط با آموزش و پرورش ذهن کودکان با مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاسیس شده است  و با پشتوانه بیش از بیست سال فعالیت علمی و عملی در حوزه تعلیم و تربیت شروع به کار نموده است. این مرکز زیرنظر دکتر زهرا امیرآتشانی مدیریت می‌شود و کلیه برنامه‌ها توسط ایشان ارئه می‌شود. وی 25‌سال سابقه آموزشی، کارشناسی در برنامه‌های مختلف صدا‌و‌سیما و بیش از 70کتاب و مقاله پژوهشی در زمینه آموزش کودکان دارند و کارشناس برنامه‌های صدا‌و‌سیما در حوزه کودک و نوجوان هستند.

شما عزیزان می‌توانید جهت ارتباط با موسسه پرورش ذهن فرزام با شماره های ذیل تماس حاصل فرمائید:

02122302092

02122302095

آدرس: بزرگراه رسالت، بین اتوبان صیاد شیرازی و استادحسن بنا جنوبی، پلاک 1152 واحد 3، پرورش ذهن فرزام

وب سایت:www.pzf.ir