بروکسیسم یا دندان قروچه عبارت است از عادت ساییدن دندانها که در 10 تا 20 درصد افراد چه کودکان و چه بزرگسالان دیده می شود. عنوان قروچه معمولا در خواب رخ میدهد ولی ساییدن یا کوبیدن دندانها در طول روز نیز شایع است. دندان قروچه مداوم ممکن است باعث خوردگی لثهها و استخوانهای حمایتکننده از آنها در دهان شود. البته دندان قروچه در کودکان معمولا در دو دوره زمانی بیشتر دیده می شود؛ در زمان رویش دندان های شیری و زمان رویش دندان های دایمی. اغلب کودکان بعد از این دو دوره عادت دندان قروچه را از دست می دهند. این بیماری در بزرگسالان هم به دوگروه تقسیم میشود:
اگر دندان قروچه زود تشخیص داده شود، می توان با یافتن علت اولیه و رفع آن، این مساله را نیز درمان کرد اما اگر دیر شده باشد، دندان قروچه به صورت یک عادت درخواهد آمد و حالا باید آن را با روش های اصلاح عادتی، درمان کرد. مهمترین روشهای درمانی عبارتند از:
در صورت امکان از وضعیتهای استرسزا پرهیز کنید و اگر به اختلالات خواب مانند آپنه تنفسی مبتلا هستید نسبت به درمان آن اقدام کنید. برای جلوگیری از عوارض دندان قروچه نیز استفاده از محافظ (گارد) دهانی توصیه میشود.
با وجودی که علت دقیق دندان قروچه هنوز مشخص نشده اما عوامل زیادی در رابطه با آن پیدا شده است:
بروکسیسم در بسیاری موارد هیچ گونه علامتی ندارد و فقط در بعضی موارد، وضعیت شدیدتر می شود و زندگی را برای فرد دشوار میکند. انقباض فراوان عضلات در یک طرف صورت و صداهای آزاردهنده دندان قروچه در شب از جمله مهمترین علایم است. این صداها ممکن است چنان بلند باشند که دیگران را از خواب بیدار کنند. همچنین آسیب به دندانها، لثه و استخوان حمایتکننده (در معاینه دندان، واضح است) و سردرد هم جزو علایم محسوب میشود. البته از آنجا که دندانقروچه اغلب در طی خواب رخ میدهد، بیشتر افراد متوجه آن نمیشوند اما سردرد مداوم یا آرواره (فک) زخمی نشان دهنده دندانقروچه است.
دندانقروچه نه تنها باعث خرابی و از دست دادن دندانها میشود، بلکه میتواند بروز کاهش شنوایی، مشکلات فک صورت و مفاصل و عضلات آن و تغییر شکل ظاهری صورت را به همراه داشته باشد. اگر فردی دچار درد اطراف گوش، گیجی یا صدای زنگ در گوش میشود و یا اگر دچار درد یا تقتق کردن در فک است و یا اگر در شب دندان قروچه میکند باید به دندانپزشک خود مراجعه کند. معمولاً با درمان ظرف ۶ ماه قابل علاج است. بدون درمان ممکن است دندانها، استخوانها و لثه در اثر فشار ساییدگی، خورده یا شکسته شوند.