کامپیوترهای لپ‌تاپ در هر اداره و خانه‌ای جایگزین کامپیوترهای دسک‌تاپ یا رومیزی شده‌اند. لپ‌تاپ‌ها به لحاظ سهولت در جابه‌جایی از امتیاز ویژه‌ای برخوردارند. با این حال، بسیاری از افراد کماکان از کامپیوترهای دسک‌تاپ به دلایل مختلف استفاده می‌کنند. صرف‌‌نظر از اینکه از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید یا دسک‌تاپ، باید بدانید که هر یک از این دو آثار مخربی بر عضلات کمر و ستون فقرات شما می‌گذارند. برای اینکه با آثار زیان‌بار این دو وسیله آشنا شوید، می‌بایست نگاهی به خطرات بالقوه هر یک از آنها بیاندازید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.
استفاده از لپ‌تاپ: لپ‌تاپ سبک‌تر بوده و قابل حمل است، از این رو به دسک‌تاپ ترجیح داده می‌شود. دکتر گاریما آناندانی، رئیس بخش ستون فقرات در کلینیک کیوآی درباره لپ‌تاپ می‌گوید: «کوچک بودن ابعاد و وزن سبک باعث شده است که لپ‌تاپ به راحتی قابل حمل باشد و در موقعیت‌های مختلف به کار گرفته شود. با این حال، خطرات زیادی در رابطه با استفاده از لپ‌تاپ نیز وجود دارد.»
• تایپ کردن موجب ناراحتی می‌شود: بزرگ‌ترین عیب لپ‌تاپ این است که صفحه کلیدش به صفحه نمایش متصل است. از این رو، حین تایپ کردن کمی دچار مشکل می‌شوید.
• اختلالات چشمی ایجاد می‌کند: بهترین راه استفاده از کامپیوتر این است که صفحه نمایش را در زاویه 17 درجه قرار دهید تا به چشمتان آسیب نزند. این در حالی است که امکان تغییر زاویه صفحه نمایش به دلیل ابعاد کوچک وجود ندارد.
• باعث خمیدگی کمر می‌شود: وقتی از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید، مجبورید به سمت جلو خم شوید. این امر باعث افزایش فشار بر ستون فقرات شما می‌شود. از آنجایی که صفحه نمایش لپ‌تاپ همیشه پایین‌تر از سطح چشم است، به خم شدن و برآمدگی کمر منجر می‌شود.
• خستگی چشم: لپ‌تاپ دارای یک صفحه نمایش کوچک است. از این رو، به طور طبیعی شما را مجبور می‌کند که به صفحه نمایش خیره شوید و پشت سر هم پلک بزنید. مسئله‌ای که در درازمدت باعث خستگی چشم و سردرد می‌شود. بنابراین، اگر از صفحه نمایش ضدتابش استفاده نکنید یا روشنایی صفحه را کم نکنید، ممکن است دچار خشکی چشم شوید.
• افزایش فشار روی مچ دست: وقتی در حال تایپ کردن با لپ‌تاپ هستید، چاره‌ای ندارید جز اینکه مچ دست‌تان را به صفحه کلید تکیه دهید. این امر فشار وارده به اعصاب مچ دست را افزایش می‌دهد. به علاوه، اندازه کوچک صفحه کلید موجب می‌شود که برای تایپ کردن روی لپ‌تاپ خم شوید. تایپ کردن در درازمدت باعث بروز احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست شده و به عضلات بازو آسیب می‌زند.
• اختلال فشار تکراری: حین استفاده از لپ‌تاپ، فشار زیادی به اعضای مختلف بدن از جمله بازوها، گردن، مچ دست و شانه‌ها وارد می‌شود. این امر خطر ابتلا به اختلال فشار تکراری را افزایش می‌دهد.
وقتی لپ‌تاپ را روی پای‌تان می‌گذارید، مجبورید آرنج خود را به عقب ببرید و شانه‌ها را جلوتر بیاورید. همچنین باید گردن‌تان را به سمت جلو خم کنید تا بتوانید به صفحه نمایش نگاه کنید. در این حالت، کمر از پشتیبانی مناسبی برخوردار نخواهد بود و ران‌ها وزن لپ‌تاپ را تحمل خواهند کرد. این وضعیت باعث می‌شود که به عضلات کمر آسیب وارد شود. بدون پشتیبانی مناسب، قوس کمر و ستون فقرات شما تحت فشار قرار گرفته و خمیده می‌شود. همچنین، افزایش فشار بر استخوان خاجی باعث افزایش خطر ابتلا به فتق دیسک و اسپوندیلوز می‌شود.
گاهی اوقات در حالی از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید که روی شکم دراز کشیده‌اید و به آرنج خود تکیه کرده‌اید. اگر مدت زیادی است که پشت میز نشسته‌اید و می‌خواهید کمی استراحت کنید، قرارگیری در این وضعیت توصیه می‌شود. اما این وضعیت در درازمدت باعث آسیب‌دیدگی ستون فقرات، شانه و گردن خواهد شد.
وضعیت دیگری که معمولا از کاربران لپ‌تاپ دیده می‌شود این است که روی تخت دراز بکشند و به 2 یا 3 بالش تکیه بدهند. با اینکه این وضعیت راحت به نظر می‌رسد، ممکن است به کمر آسیب بیشتری وارد سازد. چون پشتیبان محکمی در اختیار ندارید؛ از این رو، ستون فقرات شما تحت فشار قرار می‌گیرد. همچنین برای دیدن صفحه نمایش مجبورید به گردن‌تان فشار بیاورید. مسئله‌ای که در درازمدت باعث فشار بر ستون فقرات شده و خطر فتق دیسک را بالا می‌برد.
استفاده از کامپیوترهای رومیزی یا دسک‌تاپ: کامپیوتر رومیزی دستگاهی بزرگ‌تر از لپ‌تاپ است که به یک صفحه کلید مجزا و ماوس مجهز است. این تجهیزات به کاربر اجازه می‌دهند که به راحتی تایپ کند. موس این امکان را فراهم می‌کند که به مچ دست‌تان استراحت دهید و به آن فشار زیادی وارد نکنید. صفحه نمایش کامپیوترهای دسک‌تاپ معمولا بزرگ‌تر است، از این رو برای دیدن صفحه نمایش نیازی به خیره شدن ندارید. صفحه نمایش یک کامپیوتر دسک‌تاپ معمولا قابل تنظیم است. شما می‌توانید با قرار دادن مانیتور در یک زاویه مناسب، از شدت فشارهای وارده بر چشمتان بکاهید.
• استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر دسک‌تاپ می‌تواند به دردهای عضلانی منجر شود: با اینکه شیوه طراحی و پیکربندی کامپیوترهای رومیزی، میزان خطرات احتمالی را به حداقل می‌رساند، استفاده طولانی‌مدت از آن می‌تواند به درد عضلانی در ناحیه گردن، ستون فقرات، کمر، شانه و بازوها منجر شود.
• سردرد مکرر: سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات کاربران کامپیوترهای رومیزی است. فشار عضلانی ناشی از کار با این کامپیوترها در ناحیه گردن چند برابر است، از این رو کاربران اغلب دچار سردرد می‌شوند.
• مشکلات چشم: صفحه روشن و براق یک کامیپوتر رومیزی با تصاویر پر زرق و برقی که نمایش می‌دهد، می‌تواند به خستگی چشم منجر شود. همچنین، حین نگاه کردن به صفحه نمایش کمتر پلک می‌زنید، از این رو ممکن است دچار خشکی چشم شوید.
• وضعیت نشستن: اگر وضعیت نشستن خود را اصلاح نکنید، فرقی نمی‌کند که از چه وسیله‌ای استفاده می‌کنید؛ در هر صورت، دچار کمردرد، بی‌حسی، درد شانه و پا خواهید شد.
حالا، کدام‌یک بهتر است؟
دکتر گاریما معتقد است که کامپیوترهای رومیزی به دلایل مختلف از لپ‌تاپ مناسب‌ترند. کار با لپ‌تاپ ساده‌تر است، اما محدودیت‌های بیشتری دارد. همچنین، سلامت استخوان‌های شما را بیشتر به خطر می‌اندازد.
به گفته دکتر گاریما، استفاده از لپ‌تاپ به مدت چند ساعت در روز قابل تحمل است؛ اما اگر کارتان بیش از 3 تا 4 ساعت طول می‌کشد، بهتر است از کامپیوتر رومیزی استفاده کنید. در بدترین حالت، اگر گزینه دیگری غیر از لپ‌تاپ ندارید، می‌توانید با رعایت اقدامات زیر از شدت فشارهای وارده به خود بکاهید.
• استفاده از صفحه کلید و ماوس اکسترنال: کار با این دو وسیله از شدت فشار وارده بر بازوها می‌کاهد و زمینه یک تایپ آسان را فراهم می‌سازد.
• استفاده از هولدر لپ‌تاپ: ارتفاع هولدر باید حدود 30 اینچ باشد تا فشار زیادی به کمر وارد نشود. شما می‌توانید با استفاده از هولدر در ارتفاع مورد نظرتان کار کنید. در صورتی که امکان تهیه هولدر را ندارید، می‌توانید لپ‌تاپ را روی پلت‌فرم‌های چوبی بگذارید و زاویه آن را تنظیم کنید.
• استفاده از صفحه نمایش ضدتابش: برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم، باید از صفحه نمایش ضدتابش استفاده کنید. این صفحه نمایش‌ها قابل تنظیم هستند. شما می‌توانید با تنظیم نور و کنتراست پیش‌فرض از شدت فشار وارده بر چشم‌هایتان بکاهید.
• استراحت کافی: فرقی نمی‌کند از چه وسیله‌ای برای نگه داشتن لپ‌تاپ استفاده می‌کنید یا نور صفحه نمایش را روی چه مقداری تنظیم می‌کنید، اگر کارتان با لپ‌تاپ بیش از 4 یا 5 ساعت طول بکشد، خسته خواهید شد. بنابراین، باید از نشستن طولانی‌مدت روی صندلی بپرهیزید و به طور منظم به خودتان استراحت دهید. شما می‌توانید از یک تایمر برای داشتن زمان استراحت استفاده کنید.
دکتر گاریما نکاتی را گردآوری کرده که می‌توانید با توجه به آنها به راحتی از کامپیوتر رومیزی خود استفاده کنید و دچار ناراحتی نشوید:
• نشستن روی صندلی با زاویه 100 درجه بین صندلی و سطح تماس.
• قرار دادن آرنج در زاویه 90 درجه نسبت به شانه‌ها.
• استفاده از محافظ صفحه نمایش یا فیلتر مخصوص برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم.
برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی استفاده از کامپیوترهای لپ‌تاپ و دسک‌تاپ به نکات زیر توجه کنید:
• از خیره شدن به صفحه نمایش خودداری کنید
• فراموش نکنید که پلک بزنید
• هر نیم ساعت یک بار از روی صندلی بلند شوید
• بازوها و پاهایتان را بکشید
• ستون فقراتتان را به یک پشتی محکم تکیه دهید
• دائما در یک وضعیت ننشینید
• از خم شدن رو به جلو اجتناب کنید
زندگی امروز بشر تا حد زیادی به فناوری وابسته شده است؛ طوری که تصور یک روز بدون کامپیوتر برای انسان غیرممکن است. این تنها لپ‌تاپ‌ها نیستند که مشکل ایجاد می‌کنند؛ با ظهور آی‌پد و گوشی‌های هوشمند، شدت آسیب‌ها در حال افزایش است و متاسفانه اغلب مردم از آن بی‌خبرند.
منبع: thehealthsite
کامیپوتر لپ‌تاپ برای ستون فقراتتان بهتر است یا دسک‌تاپ؟
مهرناز زاوه
صرف‌‌نظر از اینکه از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید یا دسک‌تاپ، باید بدانید که هر یک از این دو آثار مخربی بر عضلات کمر و ستون فقرات شما می‌گذارند.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟