سرخوردگی مهره بیماری است که به خاطر لغزش یکی از قطعات استخوانی ستون فقرات (مهره‌ها) بر روی قطعه زیرین خود و جابجایی آن ایجاد می شود. در صورتی که این مهره زیاد جابجا شود، می تواند بر روی یک عصب فشار ایجادکند و باعث بروزدرد شود. این عارضه غالبا برای مهره‌های قسمت پایین کمر پدید می آید و می تواند در بیماران همراه با دیسک کمر پدیدار شود.

انواع  مختلف سرخوردگی مهره

سرخوردگی مهره انواع گوناگونی دارد که مهمترین آن ها شامل:

سرخوردگی مهره به صورت مادرزادی: واژه مادرزادی خبر از  عارضه‌ای می دهد که از زمان تولد ایجاد شده است. سرخوردگی مهره مادرزادی به خاطر تشکیل غیر طبیعی استخوان‌ها پدید می آید. در این مورد، چیدمان و آرایش غیر معمولی مهره‌ها موجب قرار گرفتن افراد در معرض سر خوردن خواهد شد.

سرخوردگی مهره ایستمیک:این مدل سرخوردگی مهره بخاطر اسپوندیلوز پدید می آید. اسپوندیلوز بیماری است که باعث بروز شکستگی‌های ریزدر مهره‌های کمر خواهد شد. در برخی موارد، ا شکستگی‌ها استخوان مهره را تضعیف می‌کنند که از جای خود به بیرون لغزیده می شود.

سرخوردگی مهره تخریبی:این رایج ترین حالت از اختلال سرخوردگی مهره می باشد که با بالارفتن سن، دیسک‌ها (قطعات ضربه‌گیر که مابین مهره‌ها هستند) آب خود را از دست داده و از قابلیت ارتجاع و انعطاف‌پذیری آن‌ها کم می‌شود. به همین دلیل، این دیسک‌ها نمی توانند همراه با مهره‌ها حرکت کنند.

برخی حالت ها از سرخوردگی شامل:

سرخوردگی مهره آسیبی: در این عارضه یک آسیب‌دیدگی باعث شکستگی یا سرخوردن مهره خواهد شد سرخوردگی مهره پاتولوژیکی: زمانی پدید می آید که ستون مهره‌ها به دلیل بروز یک بیماری در بدن، مثل پوکی استخوان، عفونت یا تومور، تضعیف می‌شود.

سرخوردگی مهره پس از جراحی: این نوع از سرخوردگی پس از انجام عمل جراحی  روی ستون مهره‌ها پدید می‌آید یا شدت پیدا می کند.

سرخوردگی مهره چقدر شایع است؟

در واقع سرخوردگی مهره کمر مهمترین علت کمردرد در رده سنی جوان ونوجوان است. بروز نشانه های سرخوردگی مهره اغلب در زمان جهش رشدی در دوره نوجوانی آغاز می شود. گرچه سرخوردگی مهره کمر تخریبی غالبا در سنین بالای چهل سالگی ایجاد می شود.

نشانه های سرخوردگی مهره

بیمارانی که به سرخوردگی مهره دچار می شوند، هیچ گونه نشانه ای ندارند و اکثر آن ها نیز از این عارضه  بی اطلاع هستند. وقتی خبردار می شوند که با نشانه های این عارضه مانند درد پایین کمر مواجه می شوند. این درد غالبا به سمت پایین کمر و باسن می رود و شبیه  گرفتگی عضلات است.

سرخوردگی مهره می‌تواند باعث  بروز اسپاسم عضلانی در عضلات همسترینگ  کمر و ران ها شود. گرفتگی عضلات همسترینگ ران می‌تواند موجب برداشتن گام‌های کوتاه و لنگان راه رفتن  با زانوی کمی خمیده شود. اگر مهره سرخورده  روی یکی از عصب‌های نزدیک فشار ایجاد کند، درد ناشی از این عارضه می‌تواند به ران و حتی خود پاها امتداد پیدا کند یا ممکن است پاها سوزن سوزنی یا بی‌حس شوند.

درجه‌بندی  سرخوردگی مهره

1. سرخوردگی کمتر از 25%
2. سرخوردگی بین 25 تا 50%
3. سرخوردگی بین 50 تا 75%
4. سرخوردگی بالاتر از 75%

درجه 5- در این وضعیت، تمامی  جسم مهره بالایی به صورت کامل در جهت جلو سرخورده و در برابر جسم مهره پایینی قرار می‌گیرد. این حالت ویژه ای از سرخوردگی مهره می باشد که اسپوندیلوپتوز گفته می‌شود و بسیار نادر است.

تشخیص سرخوردگی مهره

با کمک عکسبرداری اشعه ایکس از پایین کمر می توان خارج شدن یک مهره از جایگاه خود را تشخیص داد. همچنین ممکن است برای تشخیص بهتر استخوان‌ها و اعصاب درگیر در این بیماری باید از اسکن‌های سی تی و یا ام آر آی (که تصویری با ویژگی  دقیق‌تر و جزئیات بیشتری را تولید می‌کند) استفاده کردد.

درمان سرخوردگی مهره

کاهش درد

برخی از بیماران برای بهتر شدن کیفیت زندگی برای کاهش  درد ناشی از این عارضه  نیاز به استفاده از  داروهای مسکن پیدا می کنند. داروهای مسکن می‌توانند به صورت کوتاهی، درد ناشی از سرخوردگی مهره را کاهش می دهند، اما برای رفع علائم این عارضه در طولانی مدت تاثیری ندارند.

درمان فیزیکی

مبتلایانی که از علائم سرخوردگی مهره رنج می‌برند، اولین گام برای کنترل این عارضه، استراحت به میزان مناسب در رختخواب تا کاهش درد ناشی از این عارضه و تسکین درد است تا بافت‌های  ملتهب بهبود پیدا کنند..

این درمان  می‌تواند برای  تقویت عضلات پایین کمر و کاهش ریسک ابتلا به  این عارضه موثر باشد. از تمرین‌های فیزیکی زیادی می توان برای بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات درگیر در این بیماری کمک گرفت.

فیزیوتراپیست ها می‌توانند با توجه به وضعیت شما تمرین‌های مناسب را به شما ارائه دهند و بر پیشرفت فیزیکی و روند درمانی شما نظارت داشته باشند.

اختلالات دیسک (بین‌مهره‌ای) کمر