سرطان یعنی مرگ؟

کدام سرطان ها شایع ترند؟

سرطان پستان در میان زنان، سرطان معده در میان مردان و سرطان خون در میان نوجوانان و جوانان، شایع‌ترین سرطان هستند. سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است، ولی کشورمان رو به پیری پیش می‌رود و امید به زندگی نیز در ایرانی‌ها در مدت 40 سال بالغ بر 30 سال افزایش یافته است، به طوری‌که امید به زندگی مردان ایرانی در بدو تولد 77 سال و در زنان در بدو تولد 81 سال افزایش یافته است و همین افزایش سن موجب افزایش بروز سرطان شده است. به گفته ملک زاده 50 درصد سرطان‌ها قابل درمان و 40 درصد آنها قابل پیشگیری است و طی 15 سال گذشته میزان مرگ و میر سرطان نسبت به سال‌های دیگر 20 درصد کاهش یافته است. رئیس شانزدهمین کنگره بین‌المللی گوارش و کبد ایران عواملی همچون مصرف تریاک، ‌قلیان و سیگار و همچنین فقدان بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن را از جمله مواردی عنوان می‌کند که منجر به افزایش انواع و اقسام سرطان‌ها از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش می‌شود.

سیگار بلای جان مردم

مصرف دخانیات در کشور از 11.7 درصد به 14.7 درصد رسیده است. پیش از این، مصرف سیگار در زنان زیر دو درصد بود، اما اکنون به 5.8 درصد رسیده است. افزایش مصرف سیگار در زنان، محوری‌ترین عامل توسعه‌ بیماری‌های غیرواگیر است، زیرا ابتلای زنان به بیماری، خانواده را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

سرطان سن خاصی دارد؟

سرطان با افزایش سن افراد، زیاد می شود ولی یکسری سرطان ها برای سن خاصی هستند. به طور مثال، یکسری سرطان ها برای اطفال است که ریت بالایی ندارد. یکسری سرطان ها هم در بین جوانان شایع هستند و هیچ ربطی به تغذیه و مسائلی از این قبیل ندارد. مثل سرطان بیضه که فرد 20 ساله دچار این سرطان می شود ولی بالای 70 درصد سرطان ها، سرطان هایی است که با افزایش سن زیاد می شود.فراموش نکنید بعضی از سرطان ها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند بهتر می توان آنها را درمان کرد. مثلا بهتر است در 50 سالگی برای چک کردن وضعیت روده بزرگ مراجعه کنیم یا فرد سیگاری، مثانه اش را چک کند. خانم ها هم باید بدانند سرطان دهانه رحم یا پاپ اسمیر قابل تشخیص در مراحل اولیه است.

سرطان چه علائمی دارد؟

سرطان هر عضو معمولا علامت خاص خودش را دارد. ولی سرطانی داریم که نه با کاهش وزن همراه است و نه با بیماری خاصی. یعنی شخص باید آزمایش دهد و در آزمایش او یک مورد پیدا شود و نمونه برداری انجام دهد تا مشخص شود شخص سرطان دارد. شایع ترین این نوع سرطان، سرطان پروستات است. خیلی از بیمارانی که سرطان پروستات دارند هیچ علائمی ندارند و فقط با یک غربالگری ساده و یک آزمایش خون ساده مشخص می شود فرد سرطان دارد. سرطان پوست جزو شایع ترین سرطان هاست ولی چون سرطان های خوبی هستند، آنها را جزو آمار نمی آوریم. مثلا روی پوست ما لکه ای وجود دارد که ممکن است آن لکه بزرگ و پررنگ شود و ما شک کنیم که شاید سرطان باشد. یا کسی که سرطان مغز دارد با سردرد مواجه می شود. مخصوصا سردردی که وقتی از خواب بیدار می شود همراه اوست. کسی که سرطان مری دارد، نمی تواند غذا را خوب قورت دهد و به اصطلاح، غذا در گلویش گیر می کند. کسی که سرطان معده دارد معمولا سوءهاضمه داشته و میل به غذا ندارد. کسی که دچار سرطان روده شده، خیلی وقت ها با تغییر اجابت مزاج مواجه می شود و اگر آزمایش دهد در مدفوع او احتمال دیدن خون وجود دارد. کسی که سرطان مثانه دارد، معمولا در ادرارش خون می بیند. خانمی که دچار سرطان دستگاه تناسلی شده، با خونریزی های غیرطبیعی یا خونریزی بعد از نزدیکی مواجه می شود. لنفوم ها معمولا با کاهش وزن و تعریق، خودشان را نشان می دهند. ریه با سرفه خود را نشان می دهد. معمولا هر سرطان، بسته به اینکه از کدام ارگان باشد، علامت خاص خودش را دارد. اینکه یک علامت اختصاصی داشته باشیم که در همه سرطان ها شایع باشد، وجود ندارد. حتی در چکاپ معمولی هم ممکن است سرطان مشخص نشود. فقط در چکاپ تخصصی است که با انجام آزمایش های خاص که ما به آنها مارکرهای تومورال یا نشانه های تومور می گوییم در سرطان ها خود را نشان می دهد ولی آن هم نه در همه سرطان ها. این مارکرهای سرطان را در سرطان بیضه، پروستات، روده، سرطان دهانه رحم یا سرویکس و در بعضی مواقع در سرطان پستان داریم ولی اینطور نیست که بگوییم اگر تومورمارکر کسی بالا نباشد پس سرطان ندارد. می تواند این تومورمارکر، نرمال باشد و سرطان هم داشته باشد. ولی معمولا وقتی بالاتر از یک حد طبیعی می رود، ما می توانیم با قاطعیت بگوییم این فرد یک نوع سرطان دارد.

ژنتیک چقدر مهم است؟

خیلی از سرطان ها پایه ارثی دارند. یعنی می تواند به صورت ژنتیک باشد. سرطان پروستات، سرطان پستان، سرطان معده، پانکراس و درصدی از سرطان ها از طریق ژن قابل انتقال است. شاید شما بارها شنیده باشید که در بین بستگان یکی از دوستانتان سرطان زیاد باشد و در بین بستگان دوست دیگرتان ناراحتی قلبی زیاد باشد. اینها به ژنتیک بازمی گردد.