• دکتر نرگس افتخاری
• روانشناس
• ۱۳۹۹/۰۳/۲۱
• 1 دقیقه

کلپتومانیا شرایطی است که با یک اصرار غیر قابل مقاومت برای سرقت شناخته می شود. نام دیگر این اختلال، اختلال جنون دزدی است.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر نرگس افتخاری کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

مردم وسایلی را که لازم نیست، آنها را به سرقت می برند، که می توانستند توانایی خرید آن را داشته باشند، یا ارزش پول کمی دارند.

افراد مبتلا به کلپتومانیا تنشی را تجربه می کنند که با انجام سرقت از بین می روند.

کلپتومانیا غالباً در دوره نوجوانی بعضی اوقات ظهور می کند و بیشتر در مردان ظاهر می شود. افراد مبتلا به کلپتومانیا ممکن است در نتیجه علائمشان دستگیر، محاکمه و زندانی شوند.

در یک مطالعه از بیماران بالینی مشخص شد که بیش از 68 درصد از افراد مبتلا به کلپتومانیا به دلیل سرقت دستگیر شده اند. فقط بیش از 20 درصد از این بیماران به دلیل جنایاتشان محکوم و زندانی شده اند.

علائم اختلال جنون دزدی
مطابق معیارهای تشخیصی که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا در DSM-5 تعیین شده است، کلپتومانیا با عدم توانایی مکرر در برابر مقاومت در برابر دزدی مشخص می شود.

افراد مبتلا به این شرایط قبل از سرقت، تنش ایجاد می کنند و متعاقباً رهایی اضطراب و تنش را هنگام ارتکاب سرقت تجربه می کنند. سرقت منجر به احساس رضایت، تسکین و حتی لذت می شود.

در حالی که سرقت ممکن است تنشی را که فرد تجربه کرده است، تسکین دهد، ممکن است در پی این جنایت احساس گناه و پشیمانی باقیمانده باشد.

احساس شرم، خودآگاهی و پشیمانی به دنبال سرقت از یک قسمت بسیار رایج است.

توجه به این نکته مهم است که کلپتومانیا سرقت را برای منافع شخصی دربر نمی گیرد. افراد مبتلا به این شرایط سرقت چیزهایی را براساس انگیزه مالی نمی گیرند یا به دلیل اینکه چیزهایی را که می گیرند تمایل به سرقت ندارند.

این سرقت ها همچنین به عدم توانایی در اختیار داشتن وسایل مورد نظر مربوط نمی شود. در بسیاری موارد، خود اقلام ممکن است ارزش پولی کمی داشته باشند.

اختلال جنون دزدی
علل دقیق کلپتومانیا مورد بررسی است، اگرچه پیشنهاد می شود تأثیرات ژنتیکی و محیطی هم نقش داشته باشند.

دیدگاه‌های مختلف در روانشناسی چند توضیح احتمالی را مطرح کرده است:

رویکرد روانکاوی: توضیحات روانکاوی برای کلپتومانیا، آن را از طرق مختلف مفهوم سازی کرده است.
برخی اظهار داشتند که افراد برای دستیابی به اشیاء به منظور جبران نمادین نوعی از دست دادن زود هنگام یا غفلت رانده می شوند.
براساس این رویکرد، درمان این اختلال در کشف انگیزه های اساسی رفتار است.

رویکرد شناختی-رفتاری: توضیحات شناختی-رفتاری نشان می دهد که اختلال ممکن است از زمانی شروع شود که فرد برای سرقت چیزی تقویت شود.
بعد از اولین سرقت بدون عواقب منفی اتفاق می افتد، بیشتر محتمل می شود که در آینده رفتار دوباره رخ دهد.

سرانجام، نشانه هایی که با اقدامات دزدی در ارتباط هستند بسیار قوی می شوند و باعث ادامه احتمال آن می شوند.
هنگامی که فرد خود را در شرایطی پیدا می کند که نشانه های محیطی مشابهی در آن وجود داشته باشد، ممکن است اصرار زیادی برای سرقت به سادگی غیرقابل مقاومت پیدا کند.

از آنجا که عمل دزدی، استرس و تنشی را که فرد در آن تجربه کرده بود، تسکین می بخشد، رفتار با کاهش استرس نیز همراه می‌شود.
با گذشت زمان، فرد ممکن است به عنوان ابزاری برای مقابله و کاهش استرس، شروع به سرقت کند.

رویکرد بیولوژیکی: توضیحات زیست شناختی نشان می دهد که این رفتار ممکن است با مناطق خاصی از مغز و اختلال در تنظیم مقررات انتقال دهنده‌های عصبی خاص مرتبط باشد.

برخی از مطالعات ظهور کلپتومانیا را به اختلال عملکرد در لوب فرونتال مغز مرتبط کرده است. در دو مورد گزارش شده، تروما صاف به لوب فرونتال منجر به علائم جسمی مانند سرگیجه، علائم رفتاری مانند پرخاشگری و علائم شناختی مانند از دست دادن حافظه و به دنبال آن ظهور ناگهانی رفتارهای مرتبط با کلپتومانیا است.

مطالعات همچنین نشان داده اند كه از SSRI ها برای درمان كلپتومانیا به طور مؤثر استفاده شده است، نشان می دهد كه تنظیم سروتونین نیز درگیر است.
انتقال دهنده های عصبی دیگر مانند دوپامین و مخدرهای درون زا نیز ممکن است در پیشرفت این اختلال نقش داشته باشند.