سوره توحید یک‌صد و دوازدهمین سوره قرآن کریم است، این سوره بعد از ناس در اوائل بعثت در مکه نازل شده و دارای 4 آیه است. این سوره از توحید پروردگار، یگانگی، وحدانیت و اوصاف خداوند سخن می‌گوید. نام‌های این سوره «اخلاص»، «توحید»، «قل هو الله» و «اساس» است. شناسنامه خداوند، سوره ی مبارکه توحید (قل هو الله أحد) است که در آن از توحید پروردگار و یگانگی او سخن به میان آمده است؛ مضمون کل این سوره خداشناسی و توحید است. در روایات، توصیه اکیدی به خواندن این سوره به عنوان سوره نماز شده و نیز برای قرائت این سوره فضایل بسیاری نقل شده است.
مهم‌ترین وصف خدا در این سوره پس از بیان یگانگى در ذات، صَمَد بودن است که روایات متعددى از معصومین علیهم‌السلام در تفسیر آن نقل شده و مجموع آن‌ها یگانگى خدا در افعال (توحید افعالى) را ثابت و هر گونه نقص و صفات سلبى را از خداوند نفى مى‌کند.
از امام چهارم (ع) راجع به توحید پرسش شد، فرمود: خداى عز و جل دانست که در آخر الزمان مردمى محقق و مو شکاف آیند از این رو سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» و آیات سوره حدید را که آخرش «وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ» است نازل فرمود، پس هر که براى خداشناسى غیر از این جوید هلاک است
عبد العزیز بن مهتدى گوید: از امام رضا (ع) پرسیدم از سوره توحید، فرمود: هر کس قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را بخواند و بدان ایمان داشته باشد به توحید شناخت پیدا کرده است
فضائل و آثار سوره توحید
این سوره از معدود سوره‌هاى قرآن است که براى آن فضایل و آثارى ویژه و فوق‌العاده بیان شده است. درباره فضیلت قرائت این سوره از طریق فریقین روایات فراوانى نقل شده است. مهم‌ترین و مشهورترین فضیلت سوره اخلاص برابرى ثواب قرائت آن با ثواب قرائت ثلث قرآن است.
بسم الله الرحمن الرحیم، قل هوالله احد، الله الصمد، لم یلد و لم یولد، ولم یکن له کفوا احد
به نام خداوند بخشنده مهربان، بگو او خداوند یکتاست، خداوند بی نیاز است، فرزندی ندارد و فرزند کسی نیست، و همتا و همانندی ندارد
این سوره چنان که از نامش پیدا است (سوره اخلاص و یا سوره توحید) از توحید پروردگار، و یگانگی او سخن می‌گوید، و در چهار آیه کوتاه چنان توصیفی از یگانگی خداوند کرده که نیاز به اضافه ندارد.