فاطمه صادقی پیروز- هر گلی بویی دارد. این جمله متداولی در مورد شیرینی فرزندان یک خانواده است تا زیبایی یا قوت و ضعف های آنها باعث بروز تفاوت در رفتار والدین نسبت به آنها نشود. حقیقت این است که برخی پدر و مادرها که بیش از یک فرزند دارند، خواسته یا نخواسته در برخورد با فرزندان شان رفتارهایی از خود بروز می دهند که نشانگر فرق قائل شدن میان آنها است. این درحالی است که آسیب شناسان اجتماعی تبعیض میان فرزندان را موجب ایجاد اختلال در ذهن و روان فرد می دانند و درباره آسیب هایی که این رفتار درپی دارد، هشدارهایی داده اند. تبعات فرق گذاشتن بین فرزندان از مهم‌ترین عوامل انحرافات روانی کودکان است و فرق گذاشتن به هر صورتی که باشد ، عواقب ناگواری به دنبال دارد.
آسیب ها
این موضوع به دلیل اهمیتی که دارد، تاثیرهای زیادی اول از همه بر فرد مورد تبعیض واقع شده، در پی دارد وآسیب های مختلفی هم او و خانواده اش را تهدید می کند و در این میان اختلالات و تاثیر روانی این موضوع بسیار بدتر از تاثیرات دیگر است چراکه فرد دچار عقده می شود. بچه ای که به او کمتر بها داده می شود ، احساس حقارت بسیار زیاد می کند و درونش عقده ایجاد می شود و نسبت به خواهر یا برادر دیگر که به او بیشتر محبت می شود نیز عقده، خشم، بدرفتاری، جنگ و جدل، حسادت و دوری عاطفی از وی پدیدار می شود. وقتی کودک ببیند که خواهر یا برادرش مانع رسیدن محبت پدر و مادرش به او می‌شود ، مسلما با او مشکل پیدا می‌کند و می‌خواهد به نحوی از او بهتر باشد و بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. در این حالت به طور حتم، خشم و کینه او نسبت به والدین نیز در رفتار او ریشه می کند و اثرات عمیق و گاه ماندگاری در او به جا می گذارد. از این رو خانواده ها به هیچ وجه نباید چنین رفتاری داشته باشند.
اختلال ها
اما منظور از اختلال چیست و این فرد در چه زمینه هایی دچار اختلال می شود؟ این رفتار تبعیض آمیز والدین موجب ایجاد اختلالات مختلف روانی، رفتاری و شخصیتی در فردی داده می شود که در خانواده به او کمتر اهمیت می دهند و هریک از این اختلال ها تبعات دیگری در پی دارد.همچنین فرزندی که مورد بی‌مهری واقع می‌شود، نسبت به دیگری حسادت می ورزد و کینه‌توز شود و گوشه‌نشینی،کم رویی، ترس و گریه از دیگر پیامدهای این رفتار است.همچنین ممکن است او دچار کابو‌س‌های شبانه و حمله‌های عصبی شود و در خود احساس نقص و خودکم‌بینی کند.گرایش فرد به آسیب های اجتماعی هم این گونه بیشتر احتمال دارد. وقتی در خانواده به فرد محبت ناعادلانه می شود ، او برای جبران عقده ها به سمت مسایل دیگر گرایش پیدا می کند.اگر این فرق گذاشتن ادامه پیدا کند،این افراد رفتار ضد اجتماعی هم پیدا می کنند.
تفاوت ها
از سوی دیگر دلایلی که موجب تفاوت‌گذاری بین فرزندان از سوی والدین می شود هم متفاوتند. فرق گذاشتن والدین بین فرزندانشان می‌تواند دلایل مختلفی از قبیل توانایی‌های ذهنی و هوشی، ارتباطی (قدرت تکلم و بیان کودک)، خصوصیات فیزیکی مثل حالات چهره و بدن، رده سنی، جنسی و… داشته باشد که هر یک اثرات مثبت و خوشایندی بر والدین می‌گذارد و احساس رضایت و غرور را در والدین پدید می‌آورد بااین حال والدین باید به فرزندان خود به یک اندازه محبت کنند و علاقه خود را بروز دهند. خانواده هایی که چنین رفتاری با فرزندانشان دارند، باید رفتار گذشته خود را جبران کنند یعنی می توانند به بچه ای که کمتر محبت کرده اند، بیشتر محبت کنند و به او اهمیت دهند تا عقده ای که درون او ایجاد شده ، رفع شود.