درمان دندان‌قروچه
عامل اصلی دندان‌قروچه، استرس است. بعضی اوقات مشکلات مفصل گیجــگاهـــی-فکی و بیماری‌های انگلی نیز می‌توانند در دندان‌قروچه نقش داشته باشند. برخلاف تصور موجود، بوتاکس در رفع علائم دندان‌قروچه کاربردی ندارد. درمان این مشکل از دو بخش دندانی و روانی تشکیل می‌شود یعنی به‌طور همزمان باید به درمان مشکلات دندانی و استرس‌های روحی بیمار پرداخت. استفاده شبانه از محافظ دندانی بایت گارد یا نایت گارد نیز می‌تواند به کاهش علائم دندان‌قروچه کمک کند.
بهبود روند ارتودنسی
عضلات لب بسیار قوی هستند و گاهی اوقات دچار انقباضات شدید می‌شوند. این موضوع می‌تواند باعث بازگشت نتیجه درمان ارتودنسی شود. اگرچه این انقباضات را می‌توان با تزریق بوتاکس کاهش داد اما این روش نیز هنوز در دست تحقیق است و نباید به عنوان یک روش درمانی استفاده شود.
لبخند لثه‌ای
لبخند لثه‌ای در موارد خفیف با جراحی لثه و درمان زیبایی دندان اصلاح می‌شود اما اگر شدید باشد فرد باید تحت جراحی فک قرار بگیرد. در این بیماران معمولا فک بالا به سمت جلو و پایین و فک پایین به سمت عقب رفته است. با انجام جراحی فک بالا و پایین می‌توان این ایرادها را برطرف و دندان‌ها را روی هم تنظیم کرد. بعد از جراحی نیز درمان ارتودنسی انجام می‌شود تا دندان‌ها به‌طور کامل روی هم جفت شوند. بعضی افراد معتقدند که با تزریق بوتاکس در ناحیه بالای لب می‌توان ظاهر لبخند لثه‌ای را بهبود بخشید. اگرچه عضلات لب بالا در این افراد دچار انقباض بیش از حد است اما تزریق بوتاکس، عامل اصلی لبخند لثه‌ای (مشکل فک) را به‌طور موقت می‌پوشاند، بنابراین از درمان‌های مناسب برای آن به حساب نمی‌آید. تزریق بوتاکس به لب بالا بی‌عارضه هم نیست چراکه می‌تواند باعث افتادگی لب و ایجاد دفورمیتی در صورت شود.
لق شدن پروتز متحرک در دهان
بعضی افراد به‌دلیل داشتن عضلات قوی و منقبض در ناحیه لب و به‌خصوص فک پایین نمی‌توانند پروتز متحرک و دست‌دندان مصنوعی (دنچر) را به‌راحتی در دهان نگه دارند. برخلاف تصور موجود، تزریق بوتاکس در عضلات مذکور راه درمان این مشکل نیست. اگر دست‌دندان یا دندان مصنوعی مناسب باشد و فرد مشکل استخوانی نداشته باشد، دچار لق‌زدگی دست‌دندان نخواهد شد. اما اگر فک تحلیل رفته باشد باید از پیوند استخوان و ایمپلنت استفاده شود یا حداقل دست‌دندان تغییر یابد. برای انجام عمل پیوند متخصص جراحی فک و صورت، استخوان موردنیاز را از لگن یا نواحی دیگر برداشته و به فک پیوند می‌زند.
بعد از آن نیز از ایمپلنت استفاده می‌کند. اگر هم فرد امکان جراحی ایمپلنت را نداشته باشد از درمان‌های دیگر در زمینه دهان، دندان و فک استفاده می‌شود. تزریق بوتاکس درواقع پنهان کردن عامل اصلی این مشکل است. این کار نه تنها به بیمار کمک نمی‌کند بلکه با فلج عضلات لب باعث اختلال در غذا خوردن و ریزش بزاق از دهان می‌شود.
اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی
مفصل گیجگاهی-فکی مشکلات بسیار وسیع و مبهمی می‌تواند داشته باشد. این مفصل استخوان فک را به استخوان گیجگاهی وصل می‌کند و دارای یک دیسک مفصلی است. شاید بتوان گفت که این مفصل، قوی‌ترین و پیچیده‌ترین مفصل در بدن به‌شمار می‌آید. حتی آناتومی آن با مفاصل دیگر بدن متفاوت است و عضلات بسیار مختلفی به آن وصل می‌شوند. گروهی از این عضلات به دیسک مفصل گیجگاهی-فکی و گروهی دیگر به فک پایین و استخوان گیجگاهی اتصال دارند.
درمان اسپاسم‌های گیجگاهی
گاهی اوقات استفاده بیش از حد از یک سمت دهان یا نبود دندان در یک سمت دهان می‌تواند باعث اسپاسم، گرفتگی و افزایش حجم عضلات متصل به مفصل گیجگاهی-فکی شود. از آنجا که عصب حسی از بین این عضلات عبور می‌کند اسپاسم آن باعث ایجاد دردهای شدید در فک می‌شود. گاهی اسپاسم به قدری شدید است که عصب حرکتی صورت نیز در آن ناحیه ضعیف شده و دچار اختلال کارکرد می‌شود. در این مواقع می‌توان با تزریق بوتاکس مشکل را برطرف کرد. اما این درمان موقت است و عامل اصلی درد را برطرف نمی‌کند. برای رفع این مشکلات باید به منشا دندانی درد پرداخت. تنظیم دندان‌ها روی هم و جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته با دندان مصنوعی یا ایمپلنت می‌تواند این مشکلات را به‌طور کامل برطرف کند. اگرچه تزریق بوتاکس داخل عضلات متصل به مفصل گیجگاهی-فکی می‌تواند کارساز باشد اما خود با کاهش عملکرد عضله جونده همراه است. بنابراین با این شیوه درمانی بیمار ممکن است در جویدن غذا دچار مشکل شود.
تسکین دردهای صورت
دردهای صورت عوامل متعددی دارند. یکی از این عوامل مشکلات عضلانی مفصل گیجگاهی-فکی است که در بخش قبل به آن اشاره شد. انقباضات عضلانی از دیگر عوامل درد در صورت هستند. علت این انقباضات به‌طور دقیق مشخص نیست. استفاده بیش از حد یا برعکس، استفاده کمتر از عضلات یک طرف صورت، استرس‌ها و فشارهای روانی، دندان قروچه و… همگی می‌توانند از عوامل این انقباضات باشند. اگرچه تزریق بوتاکس، انقباضات عضلانی را برطرف می‌کند اما برای رفع این مشکل باید به علت و منشا درد و انقباض پی برد. دندان‌درد نیز از عواملی است که می‌تواند باعث ایجاد دردهای مبهم در نواحی فک و صورت شود.
افتادگی گوشه لب
افتادگی گوشه لب عوامل مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها آسیب عصب حرکتی صورت است. این عصب 5 شاخه دارد و نواحی پیشانی، گونه، بینی، لب بالا و پایین و گردن را عصب‌دهی می‌کند. عوامل مختلف مثل جراحت، تصادف، تزریق اشتباه در دهان، کارگذاری ایمپلنت روی عصب یا قطع اشتباهی عصب حین جراحی همگی می‌توانند باعث اختلال در کارکرد عصب حرکتی ناحیه لب شوند. یکی از علائم این آسیب‌ها، افتادگی گوشه لب است. بعضی‌ها معتقدند که این افتادگی را می‌توان با بوتاکس برطرف کرد. اما باید گفت که بوتاکس نه تنها به رفع افتادگی گوشه لب کمکی نمی‌کند بلکه آن را تشدید خواهد کرد. برای ترمیم این عصب بیشتر باید از درمان‌های دارویی و تزریق ویتامین استفاده کرد.
چه عوارضی دارد؟
بوتاکس، خطرات و عوارض احتمالی خیلی کمی دارد زیرا سم موجود در آن بسیار رقیق شده است. از عوارض احتمالی بوتاکس می‌توان به افتادگی پلک و دوبینی اشاره کرد. البته این عوارض به‌دلیل تزریق اشتباه یا استفاده از بوتاکس غیراستاندارد ایجاد می‌شوند. بوتاکس در موارد زیبایی فقط برای چین و چروک‌هایی به‌کار می‌رود که بر اثر اسپاسم عضلانی ایجاد می‌شوند؛ از جمله چروک بین دو ابرو، پیشانی و کنار چشم. بعضی‌ها بوتاکس را برای نواحی دیگر مثل چین و چروک‌های لب بالا نیز به کار می‌برند اما بوتاکس به‌طور اصولی و علمی بیشتر برای یک‌سوم فوقانی صورت مناسب است. لازم به ذکر است که خانم‌های باردار و شیرده و افراد مبتلا به بیماری‌های سیستمیک عضلانی مثل میاستنی گراویس نباید از بوتاکس استفاده کنند.
کدام برند بوتاکس معتبر است؟
در حال حاضر 4 نوع بوتاکس در بازار ایران موجود است که یکی از آنها بوتاکس چینی و غیراستاندارد است و به اسم بوتاکس کانادایی به فروش می‌رسد. از بوتاکس‌های استاندارد و دارای مجوز می‌توان به دیسپورت، نورونوکس و مسپورت اشاره کرد. مسپورت درواقع بوتاکس ایرانی است و اثرگذاری بسیار خوبی دارد. قیمت انواع بوتاکس با یکدیگر متفاوت است و پزشکان براساس این موضوع، هزینه نهایی تزریق را تعیین می‌کنند. هر سه این بوتاکس‌ها از کیفیت خوبی برخوردار هستند. نورونوکس اثر سبک‌تری دارد اما دیسپورت و مسپورت قوی‌تر هستند. متخصصان زیبایی بهتر است که جعبه بوتاکس را مقابل چشم مراجعان باز کنند تا افراد از اعتبار و برند بوتاکس اطمینان یابند.
تزریق بوتاکس از چه سنی
تزریق بوتاکس، محدودیت سنی خاصی ندارد. هر زمان که پزشک احساس کند خطوط روی صورت با احتمال ماندگاری در آینده همراه هستند، می‌تواند برای پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت آنها از بوتاکس استفاده کند.
منبع: سیب سبز