گل‌مژه بیماری عفونی است که معمولا بر روی پلک چشم ایجاد می‌شود و در موارد پبشرفته تر کل سطح پلک را درگیر می‌کند به گونه‌ای که پلک زدن با درد همراه است و باعث تغییر ظاهر فرد می‌گردد. چون این عارضه عفونی است با مصرف آنتی بیوتیک می‌تواند بهبود یابد. در ادامه علت ایجاد گل‌مژه و روش‌های خانگی ساده برای درمان گل‌مژه معرفی می‌شوند.
علائم گل‌مژه
- برجستگی روی پلک‌ها یا اطراف چشم؛
- قرمزی؛
- تورم پلک؛
- حساس شدن پلک یا اطراف چشم؛
- تغییر رنگ؛
- ترشح؛
- پوسته پوسته شدن پلک یا دور چشم؛
- درد؛
- احساس ناراحتی هنگام پلک زدن؛
- خارش.
خیلی از افراد هنگام ایجاد گل مژه آن را حس می‌کنند اما خیلی‌ها هم فقط زمانی متوجه می‌شوند که گل مژه کاملا ایجاد شده است. اگر شما نیز هرکدام از علائم گفته شده را دارید، سعی کنید به چشم‌‌تان دست نزنید یا آن را نخارانید و به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد گل‌مژه
انتقال آلودگی، گردوخاک و میکروب به ناحیه‌ی اطراف چشم یا داخل آن می‌تواند گل مژه ایجاد کند. متداول‌ترین علت گل مژه عبارتند از:
- میکروب استافیلوکوک؛
- مسدود شدن مجرا یا غدد چشم؛
- عدم رعایت بهداشت؛
- لنزهای تماسی آلوده؛
- بلفاریت (ورم پلک) مزمن؛
- لوازم آرایشی و باقی ماندن آرایش چشم در طول شب؛
- و دست زدن یا مالیدن چشم‌ها مخصوصا با دست‌های آلوده.
انواع گل‌مژه
- · یا هوردئولوم(hordeolum): هوردئولوم، آبسه یا چرک در غدد چربی چشم و یکی از شایع‌ترین انواع گل مژه است. هوردئولوم یک عفونت حاد است که باعث می‌شود گل مژه قرمزرنگ، متورم و نسبت به تماس حساس شود. اگر این گل مژه بیشتر از دو روز باقی بماند باید به بینایی‌سنج یا چشم‌پزشک مراجعه کنید؛
- شالازیون(Chalazia) یا کیست میبومین: توده‌ای در پلک است که معمولا دراثر هوردئولوم درمان‌نشده به‌وجود می‌آید. اگر عفونت درمان نشود، میکروب و آلودگی‌های ناشی از آن به یک توپ سفت در زیر پلک تبدیل می‌شود که به آن شالازیون می‌گویند. شالازیون غیرمسری و مزمن است و می‌تواند هشت تا شانزده هفته باقی بماند. شالازیون معمولا دردناک یا حساس به لمس نیست، اما اگر خودش برطرف نشود ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد که توسط چشم‌پزشک انجام می‌شود؛
- کیست غده‌ی عرق(Sweat Gland): این نوع گل مژه توده‌ای کروی شکل و براق است که نزدیک مجرای اشکی ظاهر می‌شود. این گل مژه باید توسط چشم‌پزشک معاینه شود تا مطمئن شوید که مورد خطرناکی مانند سرطان سلول پایه‌ای یا سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی نباشد؛
- کراتوز(Keratosis): این نوع گل مژه ترکیبی از کراتین پوست و بافت است و به شکل‌های گوناگونی وجود دارد. کیست کراتوز سه نوع دارد: اکتینیک (actinic)، سبورهیک (seborrheic) و کراتوز پیلاریس (keratosis pilaris)؛
- کیست اینکلوژن(Inclusion): این نوع گل مژه‌ها سفید و پر از مایع هستند و تورمی دردناک در پلک ایجاد می‌کنند. هرچند این نوع گل مژه عموما بی‌خطر تلقی می‌شود اما باید توسط پزشک معاینه شود
روش‌های خانگی ساده برای درمان گل‌مژه
کمپرس گرم
کمپرس گرم یکی از بهترین درمان های گل مژه چشم است. گرما به افزایش گردش خون در ناحیه‌ی چشم کمک و تخلیهی غدد را بیشتر می‌کند. کمپرس گرم درد و تورم را نیز کاهش می‌دهد.
- یک پارچه‌ی نرم را با آب گرم و استریل خیس کنید و آن را بچلانید؛
- پارچه‌ی گرم و مرطوب را به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پلک بسته‌ی چشم خود نگه دارید؛
- به‌مدت ۲ هفته هر روز ۳ تا ۴ بار این کار را تکرار کنید.
ماساژ
ماساژ دادن پلک گل مژه‌دار به تخلیهی عفونت کمک می‌کند و در نتیجه پروسه‌‌ی درمان سرعت می‌گیرد.
- دست‌ها را با آب و صابون بشویید؛
- روی پلک‌تان به‌مدت ۵ دقیقه کمپرس گرم بگذارید؛
- با انگشتان‌تان ناحیه‌ی موردنظر را به سمت بالا ماساژ بدهید؛
- چند بار در روز و هر بار ۲ تا ۳ دقیقه ماساژ بدهید.
برگ اقاقیا
استفاده از دم‌کرده‌ی برگ گیاه اقاقیا به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کنندگی برای کاهش درد و تورم گل مژه مفید است.
- دو فنجان آب را داغ کنید و یک مشت برگ اقاقیا در آن بریزید؛
- وقتی محلول به‌اندازه‌ی کافی گرم شد برگ‌ها را خارج کنید، یک تکه پارچه‌ی تمیز در آن قرار بدهید و برای کمپرس گرم از آن استفاده کنید؛
- به‌مدت چند روز و چند بار در روز این کار را تکرار کنید.
سرکه‌ی سیب
کمپرس با سرکه‌ی سیب درمان مناسبی برای گل مژه است. خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کنندگی سرکه‌ی سیب به تسکین درد و التهاب و حتی از بین بردن عفونت کمک می‌کند.
- دو قاشق غذاخوری سرکه‌ی سیب تصفیه‌نشده را در یک فنجان آب گرم بریزید. یک پنبه‌ی توپی را به این محلول آغشته کنید و حدود یک دقیقه آن را روی گل مژه بگذارید. این کار را چند روز و هر روز سه بار انجام بدهید؛
- یک قاشق غذاخوری سرکه‌ی سیب تصفیه‌نشده را با یک فنجان آب ترکیب کنید و به‌مدت چند هفته و هر روز دو بار آن را بنوشید.
روغن کرچک
روغن کرچک دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به کاهش درد و التهاب گل مژه کمک می‌کند. روغن کرچک اندازه‌ی گل مژه را سریع‌تر کوچک می‌کند و در نتیجه زودتر درمان می‌شود.
- ابتدا گل مژه را به‌مدت ۵ دقیقه کمپرس گرم کنید. سپس با یک پد نخی روی آن روغن کرچک بمالید. این درمان را دو بار در روز و به‌مدت یک تا دو هفته ادامه بدهید؛
- یک شیوه‌ی دیگر هم ترکیب نصف قاشق چای‌خوری زردچوبه با کمی روغن کرچک و درست کردن خمیری سفت از این ترکیب است. بعد از اینکه گل مژه را با آب گرم شست‌و‌شو دادید، این خمیر را روی آن بگذارید و اجازه بدهید ۱۵ دقیقه بماند و سپس با آب گرم بشویید. این درمان را سه بار در روز انجام بدهید تا گل مژه برطرف شود.
چای سبز کیسه‌ای
استفاده از چای سبز کیسه‌ای در درمان گل مژه مؤثر است. چای سبز دارای خواص ضدالتهابی است که به کاهش درد و التهاب و کوچک‌تر شدن گل مژه کمک می‌کند. ضمنا چای سبز به دلیل غنی بودن از اسید تانیک، از عفونت پیشگیری می‌کند.
- یک عدد چای سبز کیسه‌ای را به‌مدت ۵ دقیقه در آب گرم قرار بدهید؛
- کیسه را از آب خارج کنید و بچلانید؛
- کیسه‌‌ی مرطوب را به‌مدت ۵ دقیقه روی گل مژه نگه دارید؛
- این کار را روزانه چند بار تکرار کنید.
آلوئهورا
یک شیوه‌ی مؤثر دیگر برای درمان گل مژه استفاده از آلو‌ئه‌وراست. آلوئهورا خواص ضدالتهابی دارد که به کاهش قرمزی، تورم و التهاب گل مژه کمک می‌کند. ویژگی‌های ضدمیکروبی آلوئهورا نیز در درمان عفونت مفید است.
- یک برگ تازه‌ی آلوئهورا را برش بدهید و ژل آن را خارج کنید. ژل را مستقیما روی گل مژه بمالید و اجازه بدهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند، سپس با آب ولرم بشویید. این کار را چند بار در روز و تا یک هفته ادامه بدهید؛
- راه دیگر هم این است که یک توپ پنبه‌ای را ۵ دقیقه در ژل آلوئهورا و سپس به‌مدت ۲۰ دقیقه روی گل مژه قرار دهید. دو ساعت صبر کنید و سپس همین کار را تکرار کنید. درمان را تا یک هفته ادامه بدهید.
برای درمان گل مژه در کودکان، چه باید کرد؟
درمان خانگی گل مژه با خمیر چوب صندل