با پیاده‌سازی طرح کارت ملّی هوشمند، این امکان فراهم می‌شود که خدمات به روشی ساده، سریع و باکیفیت بالاتر به مردم ارائه شوند. این موضوع می‌تواند موجب بهبود سطح کیفی زندگی مردم و بالا بردن سطح رضایت مردم از دولت شود.
تقریباً تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس و اکثر کشورهای خاور دور پروژه کارت ملی هوشمند را شروع کرده‌اند. در آسیا کشورهایی مثل مالزی، سنگاپور و هنگ‌کنگ در این زمینه، پیشرو بوده‌اند و هم اکنون کارت ملی هوشمند دارند که می‌توانند از این کارت برای ارائه خدمات مختلف استفاده کنند. کشورهای مختلف بر اساس نیاز و امکانات موجود، کاربردهای متفاوتی را روی کارت ملی هوشمند خود گنجانده‌اند اما نکته مشترک در اکثر موارد، شناسایی و تصدیق هویت بصورت دیجیتال است.
اولین بار که بحث کارت هوشمند ملی و لزوم دریافت آن برای همه مطرح شد، بخش زیادی از مردم برای ثبت نام دریافت این کارت شناسایی دست به کار شدند. کارت هوشمند ملی قرار بود ابتدا تنها برای افرادی که به سن ۱۵سالگی رسیدند و همچنین افرادی که کارت ملی آنها مفقود شده یا اصلاح مشخصات هویتی داشتند، صادر شود و حتی زمانی که تعداد زیادی از افراد برای دریافت آن پشت در اداره پست صف می‌کشیدند و ماه ها معطل می شدند اعلام شد همه لازم نیست این کارت را دریافت کنند و همان کارت های قدیمی تا انتهای سال ۹۵ اعتبار دارد. با وجود این، بخش زیادی از مردم از زن و مرد و کودک گرفته تا سالمند و حتی افراد زمینگیر ساعت ها در صف معطل شدند تا کارتی را دریافت کنند که تصور می کردند باید حتما هرچه زودتر آن را دریافت کنند. در حالی که هنوز هم با وجود اینکه در سال ۹۵ هستیم عنوان می شود کارت های ملی قدیمی اعتبار دارد و نیازی به دریافت کارت ملی جدید نیست. سازمان ثبت احوال، کارت ملی هوشمند را با هدف تسهیل فرآیند شناسایی، تصدیق هویت و حفظ امنیت اطلاعات فردی هر شهروند برای ورود به فضای مجازی و مبادله‌ی خدمات الکترونیکی و استفاده در مجامع اداری ارائه کرده است. از ابتدای سال ۹۷، کارت‌های ملی قبلی برای انجام هر یک از این خدمات فاقد اعتبار خواهند بود و به این ترتیب، دریافت این کارت تا پایان امسال برای تمامی واجدین شرایط ضروری است.کارت هوشمند ملی دارای تراشه‌ی الکترونیکی است که اطلاعات هویتی شهروندان از قبیل اطلاعات شناسنامه‌ای، عکس، اثر انگشت، کد پستی و کلید انجام امضای دیجیتال را به‌صورت امن و محافظت‌شده در حافظه‌ی خود ذخیره دارد. این کارت برای هر ایرانی یک هویت دیجیتال ایجاد می‌کند و وجود آن برای دریافت خدمات دولت الکترونیکی لازم و ضروری است. امنیت بالای این کارت سبب می‌شود تا برای دریافت بسیاری از این نوع خدمات دیگر نیازی به مراجعه‌ی حضوری نباشد و فرد بتواند خدمات را به‌صورت غیر حضوری و از طریق اینترنت دریافت کند.
برای دریافت کارت هوشمند ملی پر کردن فرم غیر حضوری و حضور افراد در دفاتر الزامی است؛ یعنی هر فرد باید ابتدا به‌صورت اینترنتی اطلاعات را وارد کند و سپس به‌صورت حضوری اقدام کند و بعد از آماده شدن کارت هوشمند ملی خود، با در دست داشتن نمونه‌ی قبلی برای دریافت کارت جدید اقدام کند. ب ه‌این ترتیب هر فرد باید دو بار به دفاتر ثبت نام مراجعه کند. ثبت نام غیر حضوری از طریق سامانه‌ی کارت هوشمند ملی انجام می‌شود.
تمام فرآیند دریافت کارت به‌صورت خلاصه و به ترتیب شامل ثبت‌نام، نوبت‌گیری، تکمیل ثبت‌نام، صدور کارت و تحویل کارت است.
قبل از ثبت‌نام کارت ملی هوشمند به نکات زیر دقت کنید:
آیا واجد شرایط ثبت نام هستید؟
قبل از اقدم به ثبت نام دقت کنید که واجدین شرایط به چهار گروه تقسیم می‌شوند:
۱. کلیه اتباع ایرانی بالای ۱۵ سال تمام که دارای شناسنامه معتبر عکسدار می‌باشند و تاکنون (کارت شناسایی ملی/کارت هوشمند ملی) دریافت نکرده‌اند. (کارت اولی‌ها)
۲. کسانی که کارت شناسایی ملی خود را مفقود کرده یا یکی از اقلام اطلاعاتی مندرج در کارت شناسایی ملی خود را تغییر داده‌اند، از قبیل (نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، شماره شناسنامه، نام پدر)
۳. افرادی که تاریخ صدور کارت ملی آنها از ۸۰ تا ۸۹ است.
۴. کارت‌های صادرشده از سال ۹۰ تا ۹۶ همچنان اعتبار خواهند داشت؛ ولی این افراد نیز می‌توانند برای دریافت کارت ملی هوشمند اقدام کنند.
توجه: برای افرادی که در خارج از کشور هستند، فعلا نمونه قدیمی صادر خواهد شد.
هزینه تکمیل مراحل در خواست کارت در دفاتر پستی و پیشخوان خدمات دولت ، حداکثر ( مبلغ 000‚90 ریال) برای کلان شهرها ( و برای سایر شهرها با تصویب کارگروه مربوطه ) بوده و چنانچه تحویل کارت هم توسط دفاتر مذکور انجام پذیرد ، (مبلغ 000‚20 ریال) جداگانه دریافت میگردد.
تعرفه قانونی ثبت نام کارت هوشمند ملی بصورت الکترونیکی مبلغ 000‚200 ریال می باشد.
نکته مهم : حضور متقاضی در دفتر ثبت نام با در دست داشتن اصل شناسنامه عکس دار، کد پستی، آدرس محل سکونت و شماره تلفن ثابت و همراه الزامی می باشد.
مدارک لازم برای ثبت نام کارت هوشمند ملی
1- اصل شناسنامه عکس دار
2- کدپستی محل سکونت
3- آدرس دقیق محل سکونت
4- شماره تلفن ثابت
5- شماره تلفن همراه
به وبسایت سازمان ثبت احوال کشور با آدرس https://www.ncr.ir/ وارد شوید.
برای ثبت نام کلیه اطلاعات و مشخصات خواسته شده و خصوصا مشخصات الزامی (با ستاره قرمز مشخص شده) را تکمیل کنید.
پس از آن جهت نوبت گیری به صفحه مربوطه در سایت که در منوی اصلی مشخص است بروید. حتما یادتان باشد که بلافاصله بعد از دریافت کد رهگیری باید فرم نوبت گیری را تکمیل کنید.
کلیه مراحل از ثبت نام کارت ملی تا صدور و تحویل کارت ملی هوشمند با توضیح هر بخش در تصاویر زیر مشخص است:
1- ثبت نام :
2- نوبت گیری :
3- تکمیل ثبت نام:
4- صدور کارت:
5- تحویل کارت:
برابر ماده 38 قانون ثبت احوال و قانون الزام اختصاص شماره ملی و کد پستی به کلیه اتباع ایرانی مصوب سال 1376 مجلس محترم شورای اسلامی کسانی که سن آنان از 15 سال به بالا می باشد باید دارای کارت شناسایی ملی بوده و همیشه آن را همراه داشته باشند .
نحوه مراجعه جهت دریافت کارت شناسایی ملی
کلیه اتباع ایرانی واجد شرایط درخواست صدور کارت شناسایی ملی به اداره ثبت احوال محل سکونت خود مراجعه و آن دسته از ایرانیان مقیم خارج از کشور که شرایط لازم را دارند با مراجعه به کنسولگری های ایران نسبت به ارائه مدارک و تکمیل فرم درخواست (با استفاده از برنامه فرم سازICRS_FormBuilder.exe) اقدام می نمایند .
سن متقاضی بایستی 15 سال تمام باشد و پس از تکمیل فرم درخواست برگ رسید درخواست به متقاضی ارائه می شود .
مدارک مورد نیاز
1- شناسنامه عکسدار متقاضی و یک برگ فتوکپی از صفحه اول آن
2- یک قطعه عکس با زمینه روشن
3- پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری (دو هزار و پانصد ریال)
نحوه دریافت کارت شناسایی ملی
تحویل کارت شناسایی ملی منحصرا” به صاحب کارت و وکلای آنها امکان پذیر خواهد بود .
تحویل کارت شناسایی ملی به ازاء برگ رسید فرم درخواست و شناسنامه عکسدار انجام می شود .
توصیه های ضروری در مورد مدارک لازم برای ثبت نام کارت ملی
1- عکس متقاضی باید 4*6 یا 4*3 با زمینه روشن باشد .
2- عکس با سن جاری متقاضی مطابقت داشته باشد .
تعاریف و مفاهیم
1- شماره ملی :
عددی ده رقمی و منحصر بفرد میباشد که به هر شخص ایرانی اختصاص می یابد .
2- کد پستی ده رقمی :
عددی ده رقمی است که به هر مکان طبق ضوابط شرکت پست جمهوری اسلامی ایران اختصاص می یابد.
حضور شخص متقاضی در دفتر ثبت‌نام الزامی است
حضور متقاضی در دفتر ثبت نام با در دست داشتن کارت ملی، اصل شناسنامه عکسدار، کد پستی، آدرس محل سکونت و شماره تلفن ثابت و همراه الزامی است. همچنین نظر به اینکه در همه دفاتر ثبت نام، واحد عکس‌برداری مستقر است، پیشنهاد می‌شود با آمادگی کامل مراجعه کنید.
تلفن شکایت از تخلفات
در صورت مشاهده هرگونه تخلف، می‌توانید موارد را از طریق تماس با شماره تلفن‌های ذیل پیگیری کنید.
۱- تلفن رسیدگی به امور دفاتر پیشخوان دولت: ۶۱۹۱۲۲۲۲- (۰۲۱)
۲- تلفن رسیدگی به امور دفاتر پستی: ۸۴۴۷۰۰۰۰ – (۰۲۱)
۳- تلفن رسیدگی به امور ثبت احوال: ۶۶۷۴۲۸۷۶- (۰۲۱) – ۶۶۷۱۰۲۷۰- (۰۲۱)
توجه داشته باشید که در همه دفاتر ثبت نام، واحد عکس‌برداری مستقر است؛ پس پیشنهاد می‌شود با آمادگی برای گرفتن عکس به دفاتر پیشخوان مراجعه کنید. همچنین در مراجعه‌ی حضوری اثر انگشت تمام انگشتان شما ثبت خواهد شد
همچنین اگر کد رهگیری خود را فراموش کرده‌اید، با در اختیار داشتن کد ملی و تاریخ تولد می‌توانید در منوی «بازیابی کد پیگیری» سامانه کارت هوشمند ملی، کد پیگیری ثبت نام کارت هوشمند ملی را دریافت کنید
رضا امینی
برای دیافت کارت هوشمند